گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، اصولا افزایش اجاره بها به صورت سنتی در ماههای گرم سال از اواخر اردیبهشت ماه با پایان تعطیلی مدارس وآغاز جابه جاییها شروع میشود. اجاره بها در فصلهای سرد سال که تقاضای کمتری برای جا به جایی وجود دارد در دهههای گذشته با افزایش قیمت رو به رو نمیگردید، حتی افرادی که فرزندی برای جا به جایی مدرسه نداشتند سعی میکردند در فصول سرد سال از خانهای به خانه دیگری نقل مکان کنند. در حالی که در ماههای اخیر این موضوع دستخوش تحولاتی شده که البته به نفع مستاجر نیست. کارشناس اقتصاد و بازار مسکن تحلیلی دارد بر چرایی افزایش اجاره بها در فصل پایانی سال که در ادامه تقدیم میشود.
فرهاد بیضایی؛ کارشناس بازار و اقتصاد مسکن در گفتگو با دانشجو در خصوص چرایی افزایش اجاره بها در فصل سرد سال بر خلاف سالهای گذشته، گفت: این مسالهی مطرح شده نیازمند بررسیهای همه جانبهای در بازار مسکن است چرا که اصولا در سالهای گذشته که تورم بالا بر بازار مسکن غلبه نکرده بود، در فصلهای سرد سال که جا به جایی کمتری صورت میگرفت، نرخ اجاره بها نه تنها افزایش نمییافت، بلکه در قیمتهای بهتر و متعادل تری باقی میماند.
وی در خصوص چرایی افزایش اجاره بها در مقطع کاهش جابه جاییها توضیح داد: زمانی که در بازار مسکن افزایش قیمت رخ میدهد، خواه ناخواه، چون بازار اجاره مبتنی بر رشد قیمت بازار مسکن خود را تنظیم میکند و همیشه درصدی از قیمت ملک را تشکیل میدهد، همیشه این کشش وجود دارد که بازار اجاره هم به دنبال افزایش قیمت خرید و فروش مسکن افزایش بیابد.
فرهاد بیضایی خاطر نشان کرد: در چنین وضعیتی متقاضیان اجاره مسکن اگر توان پرداخت اجاره متناسب با قیمت را نداشته باشند، این موضوع باعث میشود که فرآیند افزایش اجاره به سالهای بعدی موکول شود. یعنی امسال درصدی متناسب با افزایش درآمدهایی که سالانه اتفاق میافتد در بازار اجاره اخذ شود، براساس توان اقتصادی خانوار با توجه به محدودیتهای قدرت و توانایی مالی مردم صورت میگیرد؛ بنابراین براین اساس و مبتنی بر رشد درآمدها بازار نرخ اجاره به تعادل میرسد.
این کارشناس بازار مسکن در ادامه توضیح داد: به هر حال نمیتوان تاثیر موضوع عرضه و تقاضا در رشد و افزایش اجاره بها را نادیده گرفت. با توجه به اینکه مستاجران از حد قیمتی به بعد توان پرداخت ندارند، بازار بعد از آن به تعادل میرسد، اما همچنان بازار برای افزایش قیمت اجاره کشش دارد.
وی در این باره خاطر نشان کرد: همچنین باید به این موضوع اشاره شود که مالکین انتظار دارند در سالهای آتی، بتوانند به ارزش واقعی اجارهای ملک خود برسند به همین خاطر سال به سال درصدی مبتنی بر توانمندی مستاجر و توان اقتصادی مستاجر افزایش مییابد. اما از آن سمت مستاجرینی که توانایی خرید دارند به این موضوع میاندیشند که با اخذ وام و تسهیلاتی به جای دادن اجاره بها، قسط بدهند و خانه بخرند. با توجه به اینکه اجاره بها هر سال با افزایش نرخ تورم بیشتر میشود، صرفه در پرداخت قسط خرید خانه است. در این وضعیت، سطح تقاضا برای اخذ تسهیلات افزایش مییابد چرا که چنین برآورد میکند با اجارهای که اکنون پرداخت میکنم میتوانم تسهیلاتی بگیرم که صاحبخانه شوم، لذا میتوانم ضمن خرید خانه و استفاده از تسهیلات دارایی خود را نیز افزایش دهم.
فرهاد بیضایی در این موضوع خاطر نشان کرد: در چنین شرایطی تقاضا برای تسهیلات خرید مسکن افزایش مییابد و اوراق بیشتری عرضه میشود. این موضوع باز هم به افزایش قیمت مسکن و به تبع آن افزایش اجاره بها دامن میزند. ضمن اینکه درکنار این مسائل باید به وضعیت تورمی اقتصاد نیز به عامل مهمی در افزایش نرخ مسکن و اجاره بها اشاره کرد.
وی در این باره خاطر نشان کرد: در شرایط کنونی سرمایههای سرگردان به سمت تبدیل ارزش ریالی و نقدینگی خود به داراییهایی میروند که ارزش پول آنها را حفظ کند. خرید خانه میتواند یک انتخاب برای حفظ دارایی باشد. این موضوع هم مسائل جدیدی به این بازار تحمیل میکند که یکی از آنها افزایش نرخ اجاره بها و تحمیل آن به مستاجرین است، چرا که سطح جدیدی برای دریافت تسهیلات به وجود میآید که منجر به افزایش قیمت اوراق تسهیلات میشود.