گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو ـ نرگس علینقیان؛ این روزها اگر کانالهای تلویزیونی را از ابتدا تا به انتها و سپس عکس آن بالا و پایین کنیم، چیزی جز چند عدد برنامه سرگرمی و مسابقه محور یا چند سریال تکراری که عضو جدایی نشدنی کنداکتور صدا وسیما است، گیرمان نمیآید. محتواهایی که عموما زرد هستند و شاید هیچ آوردهای برای مخاطب تلویزیون نداشته باشند. برنامههایی که شاید در اوایل شروع خود، قشرِ از تلویزیون رانده شده را به خود جذب کرده باشند، اما در ادامه نتوانستند رسالت خود را تا به انتها برسانند.
در این بین اما، میتوان به شمار اندکی برنامههای تلویزیونی از جمله «سوره» اشاره کرد که با وجود بیمهری نسبت به آن، همچنان به تولید و پخش خود اهتمام میورزد.
فرزندخوانده تلویزیون
با آوردن نام شبکه «چهار» ممکن است عدهای بیان کنند که «مگر هنوز کسی شبکه چهار را میبیند؟» شاید تنها شبکهای که در کل ساختار صدا و سیما هنوز بر هدفی که از ابتدا شروع کرده است پایبند باشد، همین شبکه نخبگانی است.
این شبکه طرد شده سیما که بعضا به آن به چشم فرزندخوانده تلویزیون نگاه میشود، با وجود تمام بیمهریها نسبت به آن هنوز در پی تولید محتواهایی از جنس خِرَد و اندیشه است. برنامههایی که هرچند با پخش چند قسمت، به سرنوشت توقیف یا حذف کامل از صفحه رنگی تلویزیون محکوم میشوند.
از جمله آثاری که در کارنامه این شبکه میتوان نام برد که در سالهای گذشته توانسته قشر غیر نخبگانی را نیز به خود جلب کند، برنامه «سوره» است.
سوره، انعکاسی از مذهب
«سوره» به سردبیری و با اجرا «مسعود دیانی» از جمله برنامههای تلویزیونی این سالهای شبکه چهار سیما است که توانسته پیوندی میان وقایع مذهبی و تاریخی با علومی همچون جامعه شناسی، فلسفه و ... برقرار کند.
نکتهای که شاید بتوان گفت «سوره» را برنامهای نه تنها نخبگانی بلکه متناسب با قشرهای دیگر جامعه کرده است، بررسی مسائل تاریخی-مذهبی در یک بستر منطقی است. «سوره» در سالهای پخش خود تا به امروز در فصول مختلف به بررسی جریاناتی از جمله فصل فلسفه بعثت، فصل نهج البلاغه، فصل سقیفه و ... پرداخته است. چیزی که مسائل مطرح شده در «سوره» را متمایز از هرگونه سخنرانیهای دیگر در باب این مسائل میکند، گفتگو به شیوهای علمی و منطقی و تبیین مسائل جاری در این نوع موضوعات است.
گاهی سخنرانان یا افرادی که خود را متخصص در زمینه دین میدانند، در برنامههای مختلف تلویزیونی که بستری برای آنان میشود، مسائلی را طرح و تبیین میکنند که نه تنها اشتباه بلکه فریب عوام نیز به شمار میآید. وجود برنامههایی همچون «سوره» که به واسطه علوم مختلف انسانی مسائل را طرح و به گفتگو در باب آنان میپردازند را میتوان مرهمی یافت بر زخمهایی که چنین برنامههایی ایجاد میکنند.
نکته دیگری که سوره را به نسبت دیگر برنامههای دیگر تلویزیونی ممتاز کرده است، حضور متفکران و اساتید دانشگاهی در این برنامه است. در حالی که در این سالها بسیاری از صاحبان اندیشه تمایل دارند تا به کنجی در خلوت خودشان پناه ببرند، سوره با دعوت از بزرگان خرد و اندیشه که این روزها جایی در ساختار عریض و طویل صدا و سیما ندارند، سبب شده تا چراغ اندیشه ورزی در این ساختار خاموش نشود. خوشبختانه این شیوهای است که شبکه چهار در برنامههای دیگر خود نیز به کار بسته است.
در حقیقت «سوره» را میتوان جزو معدود تولیداتی دانست که به دور از هرگونه جبهه گیری خاص، سعی دارد تا آگاهی و حکمت را در حوزه مسائل مذهبی و دینی به مخاطب خود عرضه کند.