گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ محمد نوروزی - درحال حاضر دلار آمریکا یکی از اصلی ترین ارزها برای مبادله و خرید و فروش کالا میان کشورهاست. این درحالی است که طی سال های اخیر تلاش کشورها برای کاهش وابستگی به دلار افزایش یافته، چراکه آمریکا ومتحدانش با سواستفاده از این امتیاز، کشورهای مخالف خود را در حاشیه اقتصاد بین الملل قرار می دهند و تحریم های شدیدی را علیه آن ها وضع می کنند. اما در سالهای اخیر با روی کار آمدن اقتصادهای نوظهور مثل چین، جایگاه دلار بیش از پیش به خطر افتاده است و حتی کشورهای متحد آمریکا را به فکر جایگرینی ارزهای دیگر انداخت.
اروپا باید وابستگی خود به دلار را کاهش دهد
این درحالی است که امانوئل مکرون؛ رئیس جمهور فرانسه به تازگی در مصاحبه‌ای گفت: اروپا باید وابستگی خود به آمریکا را کاهش دهد.
به گفته وی اگر تنش‌ها بین آمریکا و چین بالا بگیرد، ما زمان و منابع لازم برای تامین مالی استقلال استراتژیک خود را نخواهیم داشت و دست نشانده خواهیم شد.
به طور کلی دلار آمریکا پرمصرف‌ترین ارز برای معاملات بین‌المللی و ارز ذخیره اولیه توسط بانک‌های مرکزی در سراسر جهان است. تسلط دلار آمریکا دلایل متعددی دارد که از جمله نفوذ اقتصادی و سیاسی آمریکا و نقش دلار در بازارهای مالی جهانی را می توان نام برد.
توافق چین و برزیل برای جایگزینی دلار
جالب است بدانید اخیراً چین و برزیل به توافقی دست یافتند که به جای دلار آمریکا، که از پایان جنگ جهانی دوم، ارز غالب در سیستم‌های مالی جهان بود، با ارزهای خود تجارت کنند. دلار آمریکا به عنوان ارز اولیه ذخیره جهان نیز تاثیرات گسترده بر بازارهای مالی جهان دارد، به عنوان مثال، تصمیم بانک مرکزی آمریکا برای افزایش نرخ بهره در سال ۲۰۲۲ تأثیر موجی بر بازارهای مالی جهانی داشت و باعث آشفتگی مالی در اقتصادهای بازارهای نوظهور شد.
به همین خاطر نیز بسیاری از کشورها به فکر خروج از سیطره دلار افتاده اند و به دنبال واردات و صادرات و انجام فعالیت های پولی با ارزهای جایگزین هستند و اتحادیه های مختلفی نیز در این زمینه شکل گرفته است. یکی از این اتحادیه های، با نام اتحادیه پایاپای آسیایی، شناخته می شود که قدمتی 50 ساله دارد که درحال حاضر ایران نیز از اعضای آن محسوب می شود.
پنجاه و یکمین اجلاس اتحاديه پاياپاي آسيایی درحال برگزاری است
به گزارش دانشجو پنجاه و یکمین اجلاس اتحاديه پاياپاي آسيایی در تهران در حال برگزاری است که مهمترین اهداف آن دلارزدایی از مبادلات پولی و مالی کشورهای عضو است. اتحادیه پایاپای آسیایی شامل 9 عضو اصلی با هدف کاهش نیاز و وابستگی به ارزهای جهانروا به ویژه دلار در دهه 70 میلادی تاسیس شد. امکان‌سنجی و بکارگیری ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی برای پرداخت‌های برون مرزی و رونمایی از شبکه پیام رسان بین بانکی کشورهای عضو اتحادیه از دستورکارهای این اجلاس است.
پیام‌رسان بین بانکی اتحادیه پایاپای آسیایی به جای سوئیفت
سیداحسان خاندوزی؛ سخنگوی اقتصادی دولت نیز در این رابطه گفت: امروز (سه شنبه دوم خرداد ماه) از پیام‌رسان بین بانکی اتحادیه پایاپای آسیایی که به جای سوئیفت است، رونمایی خواهد شد.
اتحادیه پایاپای آسیایی با ابتکار ایران تاسیس شد
فرهاد مرسلی، دبیرکل اتحادیه پایاپای آسیایی نیز بیان کرد: این اتحادیه با ابتکار ایران تاسیس شد و دبیرخانه دائمی آن نیز در ایران فعالیت می‌کند. از زمان تاسیس تا یکسال پیش فعالیت‌های این اتحادیه به همان شکل قدیمی انجام می‌گرفت. از سال گذشته ما پیشنهاد کردیم که ارزهای محلی اعضا و برخی از ارزهای غیرجهانروا همچون روبل روسیه، یوآن چین و یا درهم امارات نیز به سبد اتحادیه اضافه شود تا کشورهای عضو بتوانند برای تسویه مبادلات تجاری و بانکی خود از این ارزها بهره ببرند و از وابستگی آنها به دلار کاهش یابد.
وی با بیان اینکه این موضوع قرار است روز چهارشنبه در نشست مجمع هیئت مدیره اتحادیه پایاپای آسیایی به تصویب برسد، ادامه داد: موضوع دیگری که قرار است در نشست فردا مطرح شود، بحث تشکیل یک ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) مشترک میان اعضای اتحادیه است شایان ذکر است، این ایده نیز با ابتکارعمل ایران مطرح شده است تا کشورهای عضو بتوانند روابط بانکی با یکدیگر را با تسهیل انجام دهند و برای تسویه‌ها از ذخائر ارزی خود کمتر استفاده کنند.
آثار مثبت اتحادیه برای ایران
دبیرکل اتحادیه پایاپای آسیایی افزود: شاید آثار و نتایج این نشست به صورت محسوس طی روزها و هفته‌های آینده مشخص نشود، اما با توجه به تغییراتی که در نظام مالی جهان در حال رخ دادن است، قطعا آثار مثبتی برای اقتصاد ایران خواهد داشت. برای مثال اگر ما در هند مازاد روپیه داشته باشیم و روسیه نیز در هند نیازمند روپیه باشد، ما می‌توانیم به یکدیگر کمک کنیم. اینها از جمله مزایا و آثار مثبتی است که اتحادیه پایاپای آسیایی برای تجارت و نظام بانکی ما خواهد داشت.
مرسلی در پایان سخنان خود در خصوص آثار و نتایج برگزاری این نشست تشریح کرد: نظام مالی جهان هم‌اکنون در حال پوست‌اندازی است. حضور دلار در ذخائر ارزی کشورهای دنیا کاهش یافته است و کمتر از 70 درصد شده است. کشورهای جهان به تدریج به معامله با ارزهای محلی خودشان سوق پیدا کرده‌اند. برای نمونه کشورهای عضو بریکس به دنبال ابداع یک ارز مشترک هستند.