فرزندان طبقات مرفه نتیجه بهتری در کنکور دارند/ مدارس نمونه دولتی به انحراف رفته

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، بیات مدیر کل دفتر فرهنگ و آموزش مجلس شورای اسلامی در برنامه تهران بیست درباره اینکه آیا هر دانش آموزی که در مدارس غیر دولتی تحصیل کند و هزینه بیشتری بپردازد، در رشته‌ها و دانشگاه‌های برتر هم تحصیل خواهد کرد یا خیر؟ گفت: در چند سال اخیر که آمار‌های تحلیلی درباره کنکور و پذیرش داوطلبان کنکور منتشر شده حتی در گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، نشان می‌دهد که اقشار مرفه و دهک‌های بالای درآمدی میزان قبولی بیشتری در رشته‌های برتر و دانشگاه‌های برتر دارند و در مدارس غیر دولتی و و یادر مدارس دولتی خاص تحصیل کرده اند.

بیات درباره دلیل وقوع این مسئله گفت: دسترسی به آموزش برای اقشار مختلف در جامعه ما متفاوت است و فاصله بسیار زیادی بین مدارس دولتی و غیر دولتی وجود دارد. دانش آموزان در کنکور به میزان برخورداری از آموزش عملکرد بهتری خواهند داشت، افراد که در مدارس دولتی هستند فرصت کمتر و از دست رفته‌ای دارند، وقتی داوطلبان کنکور نتوانند این فضای اموزشی مناسب را از فضای رسمی آموزش و پرورش دریافت کنند از بیرون از فضای رسمی آن را خریداری می‌کنند و این مسئله به تمکن مالی افراد گره می‌خورد.

بیات ادامه داد: عوامل موثر بر کیفیت و عدالت آموزشی شامل نیروی انسانی، زمان آموزش، برنامه درسی، فضا و تجهیزات و مفاد آموزشی است. دسترسی دانش آموزان مدارس دولتی با مدارس غیر دولتی و خاص به میزان دسترسی یه این عوامل برمیگردد. عامل بسیار مهم زمان آموزش است که یعنی میزان برخورداری یک دانش آموز از زمان آموزش که وقتی تراکم کلاس مدارس دولتی بالاتر باشد زمان آموزش در مدارس دولتی نسبت به مدارس غیر دولتی پایین می‌آید. تراکم کلاس در مدارس دولتی ۲۶ نفر و در مدارس غیر دولتی ۱۷ نفر است، به میزان این تفاوت فرصت برخورداری دانش آموز مدارس غیر دولتی از آموزش بیشتر می‌شود.

مدیر کل دفتر فرهنگ و آموزش مجلس شورای اسلامی درباره جداسازی دانش آموزان نیز توضیح داد: اگر مبنای جدا سازی دانش آموزان وضعیت مالی خانواده‌ها باشد کاری کاملا غلط است. ما بعضی مواقع به تنوع مدارس در کشور نقد زیادی وارد می‌کنیم در حالی که برخی مدارس مثل مدارس روستایی، مدارس عشایری و ... جز این تنوع مدارس محسوب نمی‌شوند.

وی ادامه داد: فلسفه شکل گیری مدارس سمپاد و نمونه دولتی برای این بوده که برخی از دانش آموزان استعداد برتری دارند و نیاز است به آن‌ها توجه بیشتری شود. این جدا سازی را قبول داریم، ولی این جدا سازی با فلسفه وضع آن در کشور به انحراف رفته است.

بیات گفت: مثلا اساسنامه مدارس نمونه دولتی برای این شکل گرفته که دانش آموزان مناطق محروم و کم برخوردار در آن تحصیل کنند و این محرومیت جبران شود، ولی در ۱۵ سال اخیر این مدارس به انحراف رفته اند، زیرا در دل شهر جای گرفته اند به جای اینکه در مناطق محروم باشند. نحوه توزیع این مدارس یه انحراف رفته است به این صورت که بیشترین مدارس نمونه دولتی در تهران ۵۷ مورد، در اصفهان ۴۰ مورد، در خراسان رضوی ۱۱۶ مورد و ایلام ۳ مدرسه نمونه دولتی دارد. این شهر‌ها شهر‌های برخودار ما هستند.

بیات افزود: ما نمی‌توانیم محدودیتی بگذاریم مثلا مدارس غیر دولتی را تعطیل کنیم. ما باید تمرکز را روی ارتقا کیفیت آموزشی مدارس دولتی بگذاریم و وضعیت آن‌ها را ارتقا دهیم. البته مهمترین عامل کیفیت نظام آموزشی نیروی انسانی است، ما باید در سیاست‌های نظام اموزشی خود بازنگری کنیم.

جذب نیروی بی کیفیت از سال ۸۸ در آموزش و پرورش شروع شد

مدیر کل دفتر فرهنگ و آموزش مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: از سال ۸۸ تاکنون تقریبا به طرز فاجعه باری نیروی انسانی بی کیفیت را در آموزش و پژوهش جذب کرده ایم، ما باید جلوی ورود این نیروی انسانی بی کیفیت را به آموزش و پرورش ببندیم. مشکل بعدی این است که این نیروی را هم بر اساس بی عدالتی توزیع می‌کنیم، ما نیروی خرید خدمات را به مناطق محروم می‌فرستیم.

وی ادامه داد: ما باید ساختاری را ایجاد کنیم که معلم با کیفیت ما در منطقه محروم ماندگاری داشته باشد، حتی در رتبه بندی هم این نظام انگیزشی را ایجاد نکرده ایم. ما معلم با کیفیت را در مدارس نمونه دولتی و سمپاد می‌گذاریم و معلم سال اول دانشگاه فرهنگیان، سرباز معلم و خرید خدمات و. را به مدارس دولتی و محروم می‌فرستیم.

در نظام‌های سرمایه داری هم آموزش مثل کشور ما نیست/ در آموزش و پروزش مشعول بازتولید محرومیت هستیم

رضوان حکیم زاده معاون سابق آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش نیز در برنامه تهران بیست درباره اینکه آیا اقشاری که در مدارس خاص تحصیل می‌کنند سهم بیشتری در قبولی رشته‌ها و دانشگاه‌های برتر دارند؟ گفت: روز به روز فاصله کیفیت فرصت‌های یادگیری که در اختیار فرزندان طبقات کم‌تر برخوردار در جامعه قرار می‌گیرد بیشتر می‌شود به دلیل سیاست‌های غلطی که در مجموع منجر به اعتماد زدایی و اعتبار زدایی از مدارس دولتی شده است.

وی در ادامه بیان کرد: ماحصل این سیاست‌ها را ما می‌توانیم در میزان قبولی‌های کنکور به عنوان یک شاخص ببینیم. البته با این اقدام تحرک اجتماعی را برای طبقات کمتر برخوردار از بین می‌بریم و نظام آموزشی ما به باز تولید طبقات اجتماعی می‌پردازد به شکلی که در هیچ کدام از نظام‌های آموزشی دیگر حتی در جوامع سرمایه داری که شباهت‌هایی بین نظام آموزشی ما با آن‌ها وحود دارد، هم این چنین رویه‌ای وجود ندارد. تنوعی که در مدارس ما وجود دارد و سیاست‌های غلطی که منجر به اعتماد زدایی از مدارس دولتی شده منجر به این نتیجه شده که اقشار مرفه سهم بیشتری در رشته و دانشگاه‌های برتر دارند.

حکیم زاده ادامه داد: یک باور نادرست و انگاره غلط در سیاست گذاری آموزشی در کشور ماشکل گرفته که تصور می‌شود اگر عده‌ای از دانش آموزان را از سایرین جدا کنیم و آن‌ها را به صورت گلخانه‌ای پرورش دهیم مشکل جامعه را حل می‌کنیم، مثل جدا سازی در مدارس سمپاد، خصوصی، شاهد و نمونه دولتی از جمله این مدارس هستند.

این مقام مسئول سابق وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: تصور می‌کنیم برای رسیدن به جامعه‌ای که پیشرفت همه جانبه دست پیدا می‌کند باید نسلی را به عنوان مدیران و سرامدان تربیت کنیم و برایمان مسئله همه دانش آموزان مهم نباشد.

حکیم زاده گفت:در حالی که وقتی روند‌های توسعه را در دنیا رصد می‌کنیم متوجه می‌شویم امکان ندارد جامعه‌ای به پیشرفت دست پیدا کند مگر اینکه برای همه دانش آموزان این فرصت را فراهم کند، زیرا ما جامعه جدا نداریم. درست است که قرار نیست همه در مدرسه دانشمند شوند، ولی قرار است همه موفق شوند.

حکیم زاده افزود: آموزش عمومی با کیفیت تا دوره متوسطه دوم و حتی تا سال‌های آخر متوسطه دوم باید برای همه فراهم باشد. ما قرار نیست آموزش‌های دانشگاهی را به آموزش‌های عمومی بیاوریم. جداسازی دانش آموزان هیچ معیار علمی درستی ندارد. یکی از سیاست‌های غلط ما آموزش گلخانه‌ای و جدا سازی دانش آموزان است، زیرا از جهت روان شناختی اعتبار را از مدارس دولتی می‌گیرد.

وی افزود: ایا در پایه ششم تحصیلی ما برای دانش آموز ۱۰ تا ۱۲ ساله استعداد شیمی مطرح است؟ پس چرا ما یک بخش از دانش آموزان را جدا می‌کنیم و به سایرین این برچسب را می‌زنیم که شما قابلیت لازم را ندارید. ما بذر ناامیدی و عدم اعتماد به نفس و نادیده گرفتن را با همین سیاست‌های غلط برای ورود به مدارس خاص و خصوصی در دل دانش آموزان می‌کاریم. ما با این شیوه به آن‌ها می‌گوییم که شما پول زیاد تری دارید و به همان نسبت می‌توانید از آموزش برتر استفاده کنید.

وی خاطرنشان کرد: آزمون ورودی مدارس دولتی بر اساس معیار‌های علمی نیست و کسانی در این مدارس پذیرش می‌شوند که هزینه زیادی برای قبولی در این مدارس می‌دهند، ولی بچه‌های محروم هزینه آماده سازی برای قبولی در این مدارس را ندارند. وقتی عده‌ای از دانش آموزان از سایر دانش آموزان جدا می‌شوند انگیزه پیشرفت از سایر دانش آموزان گرفته شود و از نظر روان شناسی این دانش آموزان بازنده هسنند. سیاست جذب نیروی انسانی یکی از عوامل موثر بر کیفیت بخشی به یادگیری است.

وی افزود: ما باید اعتبار و اعتماد را به مدارس دولتی برگردانیم. جدا سازی و سیاست‌های غلط که منجر به بی اعتباری مدارس دولتی شده باید به پایان برسد. اینکه نیروی خرید خدمت و نهضتی را به مناطق محروم ببریم و یا اینکه سرباز معلم و نیروی خدمت را به این مناطق بفرستیم تشدید تبعیض عدالت مالیاتی است.