آنچه پشت پرده هویت مجازی تلفن همراه پنهان است/ 80 درصد کاربران ایرانی از قابلیت‌های پیشرفته‌ تلفن همراهشان آگاهی ندارند

هادی فراهانی، جامعه‌شناس و کارشناس علوم ارتباطات در گفتگو با خبرنگار اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، گفت: امروزه تلفن همراه به عنوان یکی از مظاهر فناوری ارتباطی نوین در زندگی فردی و اجتماعی بشر جایگاهی قدرتمند دارد و جزو لاینفک مناسبات روزمره شده است، به طوری که می‌توان ادعا کرد برای بسیاری از افراد، زندگی بدون آن امکان‌پذیر نیست یا دست‌کم مطلوبیتی ندارد.

وی در ادامه تصریح کرد: در جامعه‌ ما با وجود فروکش‌ کردن تب اولیه‌، مقبولیت استفاده از تلفن همراه به حدی رسیده که مضرات جدی و اساسی این فناوری مدرن مخفی و نادیده نگه داشته می شود؛ مضراتی که در حوزه‌های متنوع اجتماعی، فرهنگی، رفتاری، روان شناسی، پزشکی، قانونی و حتی جزایی به آسیب‌زایی می‌پردازد.

کارشناس علوم ارتباطات در ادامه بیان داشت:  در حقیقت از دیدگاه آسیب‌شناسانه می‌توان تلفن همراه را یک منبع بزرگ برای تولید نارسایی‌ها و معضلاتی دانست که آشکارا یا پنهان در مناسبات زندگی کاربران نفوذ کرده‌است.

فراهانی افرود: برقراری ارتباطات پنهانی و غیر مستقیم از اعتماد به نفس افراد می‌کاهد و مهارت‌های ارتباطی آنان را برای زندگی و حضور در محیط‌های جمعی ضعیف می‌کند. در فرهنگ ما مرسوم است هر حرفی را که نمی‌توان رودررو و به صورت حضوری به دیگری گفت، از طریق تماس تلفنی بیان می‌شود که این یک ضعف فرهنگی است و سهولت و فراگیری استفاده از تلفن همراه بر شدت آن می‌افزاید.
 
به گفته وی استفاده‌ بیش از اندازه از تلفن همراه در ذهن و اعصاب کاربران نوعی اعتیاد پدید می‌آورد که درست مانند اعتیاد به مواد مخدر، الکل، پرخوری، بازی‌های رایانه‌ای،‌ اینترنت و... مخرب است. معتادان با استفاده از تلفن همراه از دوستان و خانواده فاصله می‌گیرند، انزوا طلب می‌شوند، اولویت‌های سنی و اجتماعی نظیر تحصیل و اشتغال را پس می‌زنند، هنگامی که تلفن همراه در دستشان نیست به آن فکر می‌کنند و از دوری‌اش رنج می‌برند، این گونه افراد نمی‌توانند از گوشی تلفن همراه خود دور بمانند و از هر ترفندی برای استفاده‌ دائمی از آن بهره می‌جویند.

این کارشناس علوم ارتباطات در ادامه با اشاره به تغییر الگوهای رفتاری بیان داشت: برای مثال امروزه در یک مهمانی خانوادگی مشاهده می‌کنیم عده‌ای به جای ارتباط کلامی از طریق بلوتوث یا پیامک به صحبت با یکدیگر می‌پردازند، یکی برای دیگری تصویر یا متنی ارسال می‌کند و بلافاصله جواب می‌گیرد تا جایی که گاهی تمام وقت مهمانی‌ها و با هم بودن به بررسی محتویات گوشی‌ها سپری می‌شود و انگار هیچ کسی قصد ندارد از پشت هویت مجازی تلفن همراهش بیرون بیاید و درباره‌ مسائل واقعی و ملموس کار، زندگی و روابط فامیلی و اجتماعی سخن بگوید.

فراهانی ادامه داد: با ادامه‌ این روند که حتی دوستی‌ها، احوال‌پرسی‌های میان آشنایان، ابراز محبت‌ها، خواستگاری‌ها و نظایر آن با تلفن همراه یا پیامک انجام می‌شود، می‌توان انتظار داشت نسل‌های مجازی پرورش یابند که حتی از ساده‌ترین مهارت‌های کلامی و رابطه‌ای بی‌بهره‌اند.

وی خاطرنشان کرد: طبق آمارهای رسمی، 80 درصد کاربران ایرانی از قابلیت‌های پیشرفته‌ تلفن همراهشان آگاهی ندارند و تنها از یک دهم آن استفاده می‌کنند؛ ناگفته پیداست که قابلیت‌های پیشرفته ارتباطی در گوشی‌ها یا پشتیبانی فنی نمی‌شوند و یا اصلاً طرفدار ندارند و به کار نمی‌آیند.