رویداد‌های ۹۷ | قسمت ششم
گروه سیاسى خبرگزارى دانشجو - نوشین نثارى، اکنون که سال ۱۳۹۷ با همه فراز و نشیب هایش و با تمام تلخ‌ها و شیرینی هایش به اتمام رسیده، فرصت مناسبی است تا یک بار دیگر نگاهی اجمالی به مهم‌ترین حوادث این سال داشته باشیم. بدین منظور همکاران ما در خبرگزاری دانشجو با انتخاب تعدادی از این حوادث و نگارش گزارشی پیرامون سعی داشتند تا یک بازخوانی جذاب و البته عبرت آموز از این وقایع به مخاطب ارائه دهند. پس تا پایان تعطیلات با ما در این سلسله گزارش‌ها همراه باشید تا تقویم تاریخ را با هم ورق بزنیم...
ایالات متحده آمریکا در تاریخ انقلاب اسلامی ایران و نیز از چند دهه قبل از آن، به عنوان یک مداخله گر و استعماری مطرح بوده است. سیاست خارجی این کشور از ابتدای حضور خود در خاک ایران از قرن گذشته به این سو، همواره امنیت ملی کشورمان را تحت تأثیر قرارداده است. این تأثیرات در طول دوره‌های گذشته به یک اندازه نبوده است و پیامد‌های آن بستگی به نوع سیاست اتخاذ شده توسط این کشور و نیز میزان مقاومت و پایداری دولتمردان کشورمان در مقابل خواسته‌ها و سیاست‌های ایالات متحده داشته است. اما سیاست خارجی این کشور با روی کار آمدن دونالد ترامپ وارد فاز جدیدی در قبال ایران شده است. دولت ترامپ از همان آغاز تشکیل کابینه‌ی خود توافق برجام را بدترین توافق قرن خواند و در صدد خروج از این توافق برآمد که در نهایت زمینه را برای خروج این کشور از برجام و اعمال دوباره‌ی تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران فراهم ساخت.
دلایل و پیامد‌های منطقه‌ای و بین المللی خروج آمریکا از برجام
دلایل خروج دولت ترامپ از برجام عمدتاً ریشه در ترس آن‌ها از افزایش نفوذ و موقعیت منطقه‌ای ایران در خاورمیانه دارد که در پی این ترس با افزایش تحریمها علیه جمهوری اسلامی و در عین حال بهانه دیگری بنام ایرادگیری در موضوع آزمایش موشکی ایران و همچنین تحولات منطقه خاورمیانه بهویژه سوریه و یمن این موضوع را قوت داد.
روابط ایران و آمریکا بهویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی تغییر شگرفی داشته و از روابط دوستانه و نزدیک قبل از انقلاب به روابط خصمانه بدل گردید که دلیل اصلی آن کوتاه شدن کامل دست آمریکا از ایران به دلیل پیروزی انقلاب اسلامی و در نتیجه آن عدم تامین زیاده خواهی‌های او بود.
اما نکته بسیار مهمی که در دوره ریاست جمهوری اوباما در قبال ایران رخ داد، مذاکره مستقیم دو کشور در مورد برنامه هسته ای صلح آمیز ایران بود. تا قبل از این تنها یک مورد دو کشور مذاکره مستقیم داشتند که آن هم در مورد وضعیت عراق در سال ۲۰۰۶ بود که منجر به نتیجه مثبت خروج القاعده از عراق با کمک ایران شد. بار دیگر ایران و امریکا به دلیل اصرار شدید رئیس جمهور کشورمان در مورد مذاکره مستقیم با آمریکا برای رسیدن به یک توافق در مورد موضوع هسته‌ای و در عین حال مخالفت ضمنی رهبر معظم انقلاب به امضای برجام توسط ایران و پنج کشور قدرتمند جهان انجامید، اما روی کارآمدن دولت ترامپ و عدم تعلیق تحریم‌های هسته ای ایران زمینه خروج این کشور را به دلایل ناقص بودن برجام فراهم کرد. این کار هرچند با همراهی لفظی کشور‌های مختلف جهان همراه نبوده و حتی مورد مذمت قرار گرفته، ولی در وادی عمل ظاهرا همه کشور‌های اروپایی نیز شاید به دلیل وابستگی اقتصادی که به آمریکا دارند با او همراهی کرده‌اند.
خروج آمریکا از برجام در ظاهر شاید تأییدکننده این موضوع باشد که برجام امتیازات مهمی به ایران داده، ولی در واقع دولت ترامپ و حامیان او و به طور کل همه آمریکا از جانب ایجاد ایران هراسی در منطقه و در جهان به اصطلاح کسب و کاری برای خود به راه انداخته‌اند و در واقع با رای آوردن مهندسی شده ترامپ در انتخابات این کشور همانطور که مقام معظم رهبری نیز پیش‌تر از اعلام نتیجه انتخابات آمریکا پیش بینی کرده بودند، راهی ایجاد کردند تا بتوانند این توافق را برهم بزنند تا به درآمدشان لطمه وارد نشود.
حال این موضوع در شرایط آشفته منطقه باعث تحریک کشور‌های رقیب ایران شده است. در این شرایط در حالی که آمریکا سعی دارد تا با بازنگری در برجام، امتیازات داده شده را کاهش دهد و توان موشکی و موقعیت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران را با اعمال فشار‌های جدید تحریمی تحت تأثیر قرار دهد، دولت جمهوری اسلامی تلاش می‌کند تا برجام را بدون آمریکا ادامه دهد و در عین حال توان موشکی و موقعیت منطقه‌ای خود را حفظ کند که این موضوع ظاهرا به مذاق اروپایی‌ها نیز خوش نیامده و همان سخن آمریکا در عدم ادامه برجام را از اروپایی‌های می‌شنویم.
موازنه از راه دور، راهبرد جدید ترامپ
استراتژی جدیدی که ایالات متحده آمریکا در سیاست خارجی خود در پیش گرفته، اتخاذ راهبرد موازنه از راه دور است. موازنه از راه دور، به معنای انزوا و یا انفعال ایالات متحده در نظام بین الملل نخواهد بود. آمریکا سعی دارد تا از طریق ایجاد موازنه میان بازیگران مختلف این اطمینان را حاصل کند که هیچ قدرت هژمونی در اروپا، خلیج فارس و شمال شرق آسیا دست برتر را نسبت به سایرین پیدا نخواهد کرد. اما این راهبرد هم به دلیل افزایش قدرت ایران در منطقه و انقلابهای مختلفی که در جهان ایجاد شده است و باعث کاهش نفوذ آمریکا به خصوص در منطقه خاورمیانه شده است قابل اجرا نیست.
آمریکا در برهه‌ای تلاش کرد تا با ایجاد جنگ‌های نیابتی و آشوب در منطقه خاورمیانه همچون همانی که در افغانستان با وارد ساختن گروه‌های تروریستی و تقویت گروه‌های تند انجام داد، در کشور‌هایی همچون سوریه و عراق به ایجاد تنش در منطقه و تحت فشار قرار دادن ایران اقدام کند که این موضوع هم با ورود ایران و اقدام متقابل در این کشور‌ها نه تنها باعث سقوط این کشور‌ها نشد بلکه قدرت و محبوبت ایران را نیز در این کشور‌ها افزایش داد و دست آمریکا و متحدانش را هر چه بیشتر برای مردم منطقه و جهان عیان ساخت؛ که در نهایت به خروج نیرو‌های آمریکا از این کشور‌ها انجامید و کار تا جایی پیش رفت که رئیس جمهور کشوری که در روزی در مستعمرات خود قدم میزد، شبانه و با هواپیمای نظامی به آن کشور‌ها برود.
ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی به صراحت خواستار این شده بود تا متحدین عرب آمریکا در تأمین امنیت منطقه رأساً مسئولیت پذیرفته و کلیه هزینه‌های آن را نیز بپردازند. از نظر ترامپ، آمریکا توسط دوستان و دشمنانش به طور مشابهی گروگان گرفته شده و متحدینش از سخاوتمندی آن سوءاستفاده کرده و از آن سواری رایگان می‌گیرند. به گفته ترامپ، حالا نوبت آمریکاست تا عقب بنشیند و بقیه دنیا هزینه بپردازد.
در همین جهت با ایجاد و گسترش ایران هراسی در منطقه و دامن زدن به دشمنی بین ایران و عربستان به طور مستقیم جیب سعودی‌ها و برخی دیگر از کشور‌های حاشیه خلیج فارس را به نفع خود خالی می‌کند و با تجهیز آن‌ها در تلاش است تا قدرتی جایگزین ایران را در منطقه آسیای جنوب غربی ایجاد کند که این هم تلاشی بی نتیجه است و همانطور که رهبر مهظم انقلاب در سخنرانی نوروزی خود در حرم رضوی فرمودند: در آینده این کشور‌ها توسط اسلام فتح خواهد شد.
در انتها باید گفت که تا به امروز تمام تلاش‌های امریکا در جهت کاهش نفوذ ایران در منطقه و عدم افزوده شدن آن به یک قدرت بزرگ در جهان نه تنها باعث کاهش قدرت جمهوری اسلامی نشده بلکه هم محبوبیت و گسترش تفکر انقلاب اسلامی را در جهان بیشتر ساخته است و هر چه زمتن به پیش می‌رود آمریکا و محتدانش بیشتر رسوا می‌شوند.
ارسال نظرات