به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، فواد ایزدی عضو هیات علمی دانشگاه تهران طی سخنانی در نشست «ایران و نظم جهانی» که به همت کمیته مطالعات انجمن علوم سیاسی ایران برگزار شد، گفت: به نظر بنده الان اجماعی که وجود دارد این است که نظم جهانی در حال تغییر است و این بحث پیچ تاریخی بحثی است که خیلی جا‌ها در حال مطرح شدن است.
ایزدی تاکید کرد: ما شرایط دنیای دوقطبی و فروپاشی شوروی را تجربه کردیم، بعد از آن آمریکا احساس می‌کرد دنیای دوقطبی به دنیای تک قطبی تبدیل شده، ولی الان آمریکایی‌ها در متونی که تولید می‌کنند معتقدند که دنیا دارد چندقطبی می‌شود.
وی اظهار داشت: نهاد اطلاعاتی آمریکا کارش پژوهش در رابطه با روند‌ها است، اینکه دنیا به چه سمتی در حال حرکت است، چند وقت پیش متنی را تولید کردند که در آن درباره روند‌های جهانی ۲۰۳۰ که یازده سال دیگر است آمده بود دنیا در حال چند قطبی شدن است و قدرت دارد به سمت ائتلاف‌ها و شبکه‌ها می‌رود پس این احتمال وجود دارد که دنیا در حال تغییر است.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: سوالی که الان مطرح است این است که وقتی دنیا در حال تغییر است ما باید چه کنیم؟ ما می‌توانیم کشور‌های دنیا را به چند گروه تقسیم کنم و اگر ما بخواهیم به عنوان جلسه امروز که ایران و نظم جهانی است به درستی بپردازیم باید ببینیم ایران در این نظم جهانی در بین چه تیپ کشور‌هایی قرار دارد.
وی گفت: ما یک سری کشور‌هایی در دنیا داریم که بر خلاف ایران منابع طبیعی خوبی ندارند. این کشور‌ها را می‌توان در گروه اول قرار داد. گروه دوم کشور‌هایی هستند که مانند ایران منابع و وسعت خوب و قدرت دفاعی بالایی دارند، یعنی در دنیا کسی خیلی به فکر تعرض به این کشور‌ها نیست. به طور مثال این کاری که ترامپ انجام می‌دهد و برخی کشور‌ها را تهدید می‌کند شامل این کشور‌ها نمی‌شود یا اگر هم تهدید صورت می‌گیرد خیلی جدی نیست و این کشور‌های گروه دوم معمولاً بمب اتم دارند.
ایزدی اضافه کرد: گروه سوم کشور‌هایی هستند که مانند گروه دوم منابع طبیعی خوبی دارند و برخلاف گروه اول هم توانمندی‌هایی دارند که باعث می‌شود توجه به این کشور‌ها اهمیت پیدا می‌کند، ولی این کشور‌ها همسو و هم پیمان برخی از قدرت‌های بزرگتر هستند. مثل بعضی از کشور‌های اروپایی که سالهاست همراه با آمریکایی‌ها هستند و حتی در مباحثی که با آمریکایی‌ها هم اختلاف دارند خیلی با آمریکا درگیر نمی‌شوند، مانند برجام که خیلی از اروپایی‌ها گفتند از کار آمریکا در قبال برجام خوشمان نیامد، ولی در عمل کاری هم نکردند و برجام اروپایی هم در عمل به جایی نرسید.
این کارشناس مسائل آمریکا اظهار داشت: گروه چهارم کشور‌هایی هستند که منابع خوبی دارند و ذیل و همسوی کشور‌های بزرگتر نیستند. ایران در این گروه قرار دارد. البته قبل از انقلاب ما در گروه سوم و ذیل سیستمی بودیم که آمریکایی‌ها تعریف کرده بودند. قبل از انقلاب کنتور فروش نفت کشور دست خودمان نبود و آمریکایی‌ها اختیار فروش نفت ما را در داشتند به همین خاطر هم کودتا کردند تا این ظرفیت را پیدا کنند.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: با این وجود چهل سال پیش مردم در تهران و شهر‌های بزرگ تصمیم گرفتند که حکومت شاه را سرنگون کنند و ایده‌ای هم که در ایران شکل گرفت این بود که آمریکا به درد ما نخورد و شوروی هم خیلی به درد ما نخواهد خورد. ایرانی‌ها تجربه خیلی خوبی با شوروی نداشتند با آمریکایی‌ها هم همچنین. برای همین شعار «نه شرقی و نه غربی» سردادند. اسلام هم همین را می‌گفت و یک هم‌پوشانی اتفاق افتاد.
ایزدی یادآور شد: پیروزی انقلاب اسلامی موجب شد که ما در گروه چهارم قرار بگیریم و حالا باید ببینیم چه کاری باید انجام دهیم. طرحی که در کشور وجود داشت این بود که با توجه به مشکلاتی که در کشور باید برویم و این مشکلات را با مذاکره با غرب حل کنیم برای همین قدم اول با برجام برداشته شد.
وی گفت: در همین راستا برخی مسئولان رفتند و به آمریکا گفتند که ما چه کاری انجام دهیم که شما از دست ما راضی باشید و تحریم‌ها را بردارید. آمریکا هم خواسته‌های خودش را مطرح کرد و ما هم مو به مو کار‌ها را انجام دادیم و بعد از آن آمریکا برجام را نقض کرد. کسانی که زحمت برجام را کشیدند خودشان می‌گویند که آمریکا از همان هفته اول برجام را نقض کردند.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: الان دعوای کسانی که در آمریکا برجام را امضا کردن با دولت ترامپ سر این نیست که چرا از برجام خارج شدید، بحث آن‌ها این است که چرا این کار را به این زودی انجام دادید.
وی تاکید کرد: شاید بتوان درباره این ایده که از گروه ۴ به گروه ۳ برویم، ایده قابل بحثی است، ولی همه می‌دانید که این ایده جواب نداده است و الان ما حالتی داریم که هرچقدر می‌گوییم بیایید با ما مذاکره کنید نمی‌پذیرند و پیش‌شرط می‌گذارند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: شاید بگویید ترامپ در در توییت‌های خود بحث مذاکره را مطرح می‌کند، ولی آمریکایی‌ها در این چند وقت گذشته از کلمه «حرف زدن» استفاده کردند نه «مذاکره» و تفاوتی بین حرف زدن با یک کشور و مذاکره کردن با یک کشور وجود دارد.
ایزدی ادامه داد: آمریکایی‌ها الان آمادگی دادن هیچ امتیازی به ما را ندارند. تصوری که در آمریکا وجود دارد این است که ایران دارد کشور ضعیفی می‌شود مشکلات اقتصادی در داخل کشور زیاد است و می‌شود جمهوری اسلامی را سرنگون کرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: آمریکا الان طراحی «بُرد-بُرد» دارد، اما این نسخه «برد-برد» این گونه است که می‌گویند با فشار حداکثری می‌آوریم یا جمهوری اسلامی سرنگون می‌شود یا نمی‌شود اگر سرنگون شد که «بُرد» است و اگر نشد که ضعیف می‌شود و مجبور است امتیاز بدهد و این هم بُرد است. البته یک عده خیلی کم هم هستند مانند آقای بولتون که بحث حمله نظامی را مطرح می‌کنند که در این رابطه اجماعی وجود ندارد.
وی گفت: طراحی‌ای که مسئولان ما تا قبل از ۱۸ اردیبهشت در کشور وجود دارد این بود که می‌گفتند صبر می‌کنیم تا ترامپ از کاخ سفید خارج شود، ولی وقتی دیدند که تلاش آمریکا و اروپا برای به صفر رساندن فروش نفت ایران وجود دارد، دوستانی که دنبال برجام بودند دیدند که اینگونه نمی‌شود ادامه داد به همین خاطر بیانیه ۱۸ تیر نوشته شد.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران یادآور شد: طرف مقابل به مذاکره لگد زد و بدعهدی کرد و الان هم حاضر نیست که بده بستان داشته باشد، پس کشور چاره‌ای ندارد جز اینکه نسبت به فشار حداکثری مقاومت حداکثری کند.
ایزدی گفت: اگر می‌گوییم چاره‌ای نیست برای این است که آمریکایی‌ها به دنبال این هستند که ما موشک‌هایی با برد بالا نداشته باشیم یعنی می‌خواهند همان کاری که با قذافیکردند را با ما انجام دهند.
ایزدی گفت: وقتی قذافی به خواسته آمریکا غرب عمل کرد آن را سرنگون کردند. صدام هم فکر می‌کرد اگر اجازه بدهد بازرسان سازمان ملل هر کاری دلشان می‌خواهد در عراق انجام دهند آمریکا دست از سر آن‌ها بر می‌دارد، عرفات هم همین اشتباه را کرد.
این استاد دانشگاه در پاسخ به کسانی که می‌گویند ایران می‌تواند در برابر آمریکا از الگوی چین استفاده کند، تاکید کرد: شاید بگویید چین زمانیکه رابطه خود را با آمریکا بهتر کرد اوضاعش خیلی بهتر شد، ولی باید به این دقت کنیم که زمانیکه چین و آمریکا به توافق رسیدند چین بمب اتم داشت، یعنی آمریکا چین را تهدید نمی‌کرد از طرفی موانع دیگری هم وجود دارد و ما نمی‌توانیم از الگوی چین استفاده کنیم.
ایزدی تاکید کرد: ما شرایط دنیای دوقطبی و فروپاشی شوروی را تجربه کردیم، بعد از آن آمریکا احساس می‌کرد دنیای دوقطبی به دنیای تک قطبی تبدیل شده، ولی الان آمریکایی‌ها در متونی که تولید می‌کنند معتقدند که دنیا دارد چندقطبی می‌شود.
وی اظهار داشت: نهاد اطلاعاتی آمریکا کارش پژوهش در رابطه با روند‌ها است، اینکه دنیا به چه سمتی در حال حرکت است، چند وقت پیش متنی را تولید کردند که در آن درباره روند‌های جهانی ۲۰۳۰ که یازده سال دیگر است آمده بود دنیا در حال چند قطبی شدن است و قدرت دارد به سمت ائتلاف‌ها و شبکه‌ها می‌رود پس این احتمال وجود دارد که دنیا در حال تغییر است.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: سوالی که الان مطرح است این است که وقتی دنیا در حال تغییر است ما باید چه کنیم؟ ما می‌توانیم کشور‌های دنیا را به چند گروه تقسیم کنم و اگر ما بخواهیم به عنوان جلسه امروز که ایران و نظم جهانی است به درستی بپردازیم باید ببینیم ایران در این نظم جهانی در بین چه تیپ کشور‌هایی قرار دارد.
وی گفت: ما یک سری کشور‌هایی در دنیا داریم که بر خلاف ایران منابع طبیعی خوبی ندارند. این کشور‌ها را می‌توان در گروه اول قرار داد. گروه دوم کشور‌هایی هستند که مانند ایران منابع و وسعت خوب و قدرت دفاعی بالایی دارند، یعنی در دنیا کسی خیلی به فکر تعرض به این کشور‌ها نیست. به طور مثال این کاری که ترامپ انجام می‌دهد و برخی کشور‌ها را تهدید می‌کند شامل این کشور‌ها نمی‌شود یا اگر هم تهدید صورت می‌گیرد خیلی جدی نیست و این کشور‌های گروه دوم معمولاً بمب اتم دارند.
ایزدی اضافه کرد: گروه سوم کشور‌هایی هستند که مانند گروه دوم منابع طبیعی خوبی دارند و برخلاف گروه اول هم توانمندی‌هایی دارند که باعث می‌شود توجه به این کشور‌ها اهمیت پیدا می‌کند، ولی این کشور‌ها همسو و هم پیمان برخی از قدرت‌های بزرگتر هستند. مثل بعضی از کشور‌های اروپایی که سالهاست همراه با آمریکایی‌ها هستند و حتی در مباحثی که با آمریکایی‌ها هم اختلاف دارند خیلی با آمریکا درگیر نمی‌شوند، مانند برجام که خیلی از اروپایی‌ها گفتند از کار آمریکا در قبال برجام خوشمان نیامد، ولی در عمل کاری هم نکردند و برجام اروپایی هم در عمل به جایی نرسید.
این کارشناس مسائل آمریکا اظهار داشت: گروه چهارم کشور‌هایی هستند که منابع خوبی دارند و ذیل و همسوی کشور‌های بزرگتر نیستند. ایران در این گروه قرار دارد. البته قبل از انقلاب ما در گروه سوم و ذیل سیستمی بودیم که آمریکایی‌ها تعریف کرده بودند. قبل از انقلاب کنتور فروش نفت کشور دست خودمان نبود و آمریکایی‌ها اختیار فروش نفت ما را در داشتند به همین خاطر هم کودتا کردند تا این ظرفیت را پیدا کنند.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: با این وجود چهل سال پیش مردم در تهران و شهر‌های بزرگ تصمیم گرفتند که حکومت شاه را سرنگون کنند و ایده‌ای هم که در ایران شکل گرفت این بود که آمریکا به درد ما نخورد و شوروی هم خیلی به درد ما نخواهد خورد. ایرانی‌ها تجربه خیلی خوبی با شوروی نداشتند با آمریکایی‌ها هم همچنین. برای همین شعار «نه شرقی و نه غربی» سردادند. اسلام هم همین را می‌گفت و یک هم‌پوشانی اتفاق افتاد.
ایزدی یادآور شد: پیروزی انقلاب اسلامی موجب شد که ما در گروه چهارم قرار بگیریم و حالا باید ببینیم چه کاری باید انجام دهیم. طرحی که در کشور وجود داشت این بود که با توجه به مشکلاتی که در کشور باید برویم و این مشکلات را با مذاکره با غرب حل کنیم برای همین قدم اول با برجام برداشته شد.
وی گفت: در همین راستا برخی مسئولان رفتند و به آمریکا گفتند که ما چه کاری انجام دهیم که شما از دست ما راضی باشید و تحریم‌ها را بردارید. آمریکا هم خواسته‌های خودش را مطرح کرد و ما هم مو به مو کار‌ها را انجام دادیم و بعد از آن آمریکا برجام را نقض کرد. کسانی که زحمت برجام را کشیدند خودشان می‌گویند که آمریکا از همان هفته اول برجام را نقض کردند.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: الان دعوای کسانی که در آمریکا برجام را امضا کردن با دولت ترامپ سر این نیست که چرا از برجام خارج شدید، بحث آن‌ها این است که چرا این کار را به این زودی انجام دادید.
وی تاکید کرد: شاید بتوان درباره این ایده که از گروه ۴ به گروه ۳ برویم، ایده قابل بحثی است، ولی همه می‌دانید که این ایده جواب نداده است و الان ما حالتی داریم که هرچقدر می‌گوییم بیایید با ما مذاکره کنید نمی‌پذیرند و پیش‌شرط می‌گذارند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: شاید بگویید ترامپ در در توییت‌های خود بحث مذاکره را مطرح می‌کند، ولی آمریکایی‌ها در این چند وقت گذشته از کلمه «حرف زدن» استفاده کردند نه «مذاکره» و تفاوتی بین حرف زدن با یک کشور و مذاکره کردن با یک کشور وجود دارد.
ایزدی ادامه داد: آمریکایی‌ها الان آمادگی دادن هیچ امتیازی به ما را ندارند. تصوری که در آمریکا وجود دارد این است که ایران دارد کشور ضعیفی می‌شود مشکلات اقتصادی در داخل کشور زیاد است و می‌شود جمهوری اسلامی را سرنگون کرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: آمریکا الان طراحی «بُرد-بُرد» دارد، اما این نسخه «برد-برد» این گونه است که می‌گویند با فشار حداکثری می‌آوریم یا جمهوری اسلامی سرنگون می‌شود یا نمی‌شود اگر سرنگون شد که «بُرد» است و اگر نشد که ضعیف می‌شود و مجبور است امتیاز بدهد و این هم بُرد است. البته یک عده خیلی کم هم هستند مانند آقای بولتون که بحث حمله نظامی را مطرح می‌کنند که در این رابطه اجماعی وجود ندارد.
وی گفت: طراحی‌ای که مسئولان ما تا قبل از ۱۸ اردیبهشت در کشور وجود دارد این بود که می‌گفتند صبر می‌کنیم تا ترامپ از کاخ سفید خارج شود، ولی وقتی دیدند که تلاش آمریکا و اروپا برای به صفر رساندن فروش نفت ایران وجود دارد، دوستانی که دنبال برجام بودند دیدند که اینگونه نمی‌شود ادامه داد به همین خاطر بیانیه ۱۸ تیر نوشته شد.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران یادآور شد: طرف مقابل به مذاکره لگد زد و بدعهدی کرد و الان هم حاضر نیست که بده بستان داشته باشد، پس کشور چاره‌ای ندارد جز اینکه نسبت به فشار حداکثری مقاومت حداکثری کند.
ایزدی گفت: اگر می‌گوییم چاره‌ای نیست برای این است که آمریکایی‌ها به دنبال این هستند که ما موشک‌هایی با برد بالا نداشته باشیم یعنی می‌خواهند همان کاری که با قذافیکردند را با ما انجام دهند.
ایزدی گفت: وقتی قذافی به خواسته آمریکا غرب عمل کرد آن را سرنگون کردند. صدام هم فکر می‌کرد اگر اجازه بدهد بازرسان سازمان ملل هر کاری دلشان می‌خواهد در عراق انجام دهند آمریکا دست از سر آن‌ها بر می‌دارد، عرفات هم همین اشتباه را کرد.
این استاد دانشگاه در پاسخ به کسانی که می‌گویند ایران می‌تواند در برابر آمریکا از الگوی چین استفاده کند، تاکید کرد: شاید بگویید چین زمانیکه رابطه خود را با آمریکا بهتر کرد اوضاعش خیلی بهتر شد، ولی باید به این دقت کنیم که زمانیکه چین و آمریکا به توافق رسیدند چین بمب اتم داشت، یعنی آمریکا چین را تهدید نمی‌کرد از طرفی موانع دیگری هم وجود دارد و ما نمی‌توانیم از الگوی چین استفاده کنیم.
ارسال نظرات