حماسه حسینی در سرازیری تحریف

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، علی داوری؛  وقتی سخنی از معنای اصلی منحرف شود به وجهی که مقصد اساسی خود را از دست بدهد و از وضع واقعی و حقیقی به شکلی دیگر درآید می گویند در آن تحریف صورت گرفته که در این صورت هدف آن کلام فدای این دگرگونی منفی و مغرضانه خواهد شد، گاهی در الفاظ و ظاهر قضایا تحریفی صورت می گیرد و در مواقعی در محتوا، پیام و هدف یک برنامه ای تحریف واقع می شود که نوع دوم از حالت اول خطرناکتر و پیچیده تر است و اصلاح در این مورد مشکل تر خواهد بود. متاسفانه در فصولی از تاریخ اسلام تحریفاتی رخ داده که سیمای حوادث راستین و وقایع حقیقی را عوض کرده و کار محققان را دشوار ساخته است. این حرکت یا به وسیله ی طرفداران و حامیان جاهل و یا مخالفان کینه توز رخ داده است. در خصوص نهضت مقدس و شکوهمند حضرت امام حسین علیه السلام باید خاطر نشان ساخت که دشمنان نتوانسته اند در آن تحریفی پدید آورند و این قیام به قدری صریح، روشن، مقدس و غیر قابل انتقاد بود که حتی بسیاری از مخالفان در برابرش سر تعظیم فرود آورده و آن را ستوده اند. ولی با کمال تاسف از سوی طرفداران جاهل مطالبی بی اساس وارد متون این بخش از تاریخ شیعه شده است.

حماسه حسینی چون خورشیدی عالمتاب بر همه ی جهان درخشندگی و فروزندگی دارد و در شرایط ظلمانی شعله ای ایجاد کرد و فریاد عدالتی در تیرگی ستم بود که حیات تازه ای در عالم اسلام به وجود آورد و معرفتی عالی و بینشی نیرومند در آن نهفته است. و مرثیه ها و روضه ها باید بیشتر این جنبه ها را مورد بررسی قرار دهند و محاسن حماسی این نهضت را مطرح کنند و پرداختن به چنین ابعادی از قیام عاشورا، از روی آوردن به تحریفات می کاهد نباید آنقدر افسانه، خرافه و مطالب دروغ به این حرکت مقدس ملحق کرد که عظمت و افتخار و الهام بخشی و اثر تربیتی آن را تیره و تار کند و چنین شکوهی را مخدوش نماید، تکیه بر خطبه های امام و اهل بیت که ایراد نموده و نیز روضه خواندن از روی بیاناتی که آن حضرت در پاسخ به افراد در مسیر مدینه تا کربلا فرموده اند و نیز بر اساس رجزهایی که آن امام بزرگوار و اصحابش در روز عاشورا در مقابل دشمن خوانده اند و در کتب معتبر ثبت و ضبط شده و از روی نامه هایی که بین امام و مردم کوفه و بصره رد و بدل شده و در منابع مستند ضبط است از مواردی است که تاریخ این قیام را پرحرارت و پرتابش نگه می دارد، باید توجه داشت که این جنبش با هاله ای از قداست آمیخته است و باید برای معرفی آن از ابزارهای درست، سخن پاک و مضامین عالی بهره گرفت و غافل شدن از این واقعیت و گریستن را هدف دانستن، فرهنگ تحریفی را ترویج می کند، شهید مطهری رحمه الله می گوید: «... قهرا برای این که مردم بیشتر گریه کنند... روضه های دروغ جعل شد مردم ما هم به روضه های خیلی داغ و پرحاشیه عادت کرده اند و این خود عاملی شده که اجبارا عده ای از اهل منبر برای این که مردم گریه کنند... روضه های ضعیف می خوانند..».

هدف نهضت: مبارزه با تحریف

حضرت امام حسین علیه السلام در قیام پرشکوه خود در صدد برآمد تا چهره ی واقعی آیین محمدی صلی الله علیه و آله و اسلام ناب را به جهانیان معرفی کند و پیام معنوی قرآن را به تشنگان معارف برساند و از فرهنگ دینی غبارزدایی کند.

در این قیام عامل امر به معروف و نهی از منکر برجسته تر است چنان که امام حسین علیه السلام در وصیت به برادر خود محمد حنفیه فرموده اند: قیام من برای اصلاح امت جدم می باشد، می خواهم امر به معروف کنم و نهی از منکر نمایم و به سیره و سنت جد و آیین پدرم - حضرت علی علیه السلام - رفتار کنم.

در حقیقت امام حسین علیه السلام برای مبارزه با تحریف ها قیام فرمود زیرا احساس نمود در دستگاه خلافت اسلامی انحراف شدیدی رخ نموده و این اعوجاج در شئون سیاسی اجتماعی مسلمین رخنه کرده و آنان را از رسیدن به چشمه پاک و پربهره ی توحید و رستگاری باز داشته است و برای زنده ماندن دین و بقای امت اسلامی راهی جز فداکاری و شهادت نمی باشد و گویی باید عبارت ان الله شاء ان یراک قتیلا تحقق پذیرد.

البته برخی خواسته اند یک تحریف تاریخی در این قیام ایجاد کنند و چنین تبلیغ نمایند که فراخوانی کوفیان هدف اساسی قیام کربلاست در حالی که دعوت کوفیان از موارد جزیی و فرعی این قیام است و خطبه های حماسی و پرشور امام بعد از شکست کوفه بیانگر این واقعیت می باشد شهید مطهری از این موضوع دچار شگفتی می شود که برخی خواسته اند حماسه ی کربلا را به نحوی ثابت کنند که مردم کوفه واقعا دارای قدرتی بودند و می شد به آنان اعتماد کرد در صورتی که عظمت قیام حسینی در این است که آن حضرت بدون اتکا به قدرت های سیاسی اجتماعی آن روز برپا خاست و اثر روحی این حرکت در حدی بود که نه تنها مردمان آن زمان را به تحرک وا داشت بلکه اثراتش همچنان باقی و پابرجاست. آن متفکر شهید در جای دیگر خاطر نشان می سازد:

«... نه چنان بود که بعد از دعوت مردم کوفه امام قیام کند بلکه بعد از این که امام حرکت کرد و مخالفت خود را نشان داد و مردم کوفه از قیام امام مطلع شدند و چون زمینه ی نسبتا آماده ای در آنجا وجود داشت مردم کوفه گرد هم آمدند و امام را دعوت کردند. .» . ⁽⁷⁾ اگر دعوت کوفیان عامل اصلی نهضت بود امام می بایست در این حرکت احتیاط بیشتری می نمود و تذکرات برخی ناصحان چون عبدالله ابن عباس را مورد توجه قرار می داد.

علی داوری - کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه آزاد تهران غرب

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.