آسیب‌های یک شبکه اجتماعی
به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، امروزه گسترش روزافزون شبکههای اجتماعی در میان کاربران اینترنت، نیازمند بررسی رفتارهای فردی و اجتماعی انسان هاست. افزایش توجه کاربران اینترنتی به شبکههای اجتماعی و رشد این سایت‌‌ها در فضای مجازی در سالهای اخیر موجب شده مطالعات علمی دربارهٔ شبکههای اجتماعی در مراکز دانشگاهی و پژوهشی مورد توجه قرار گیرد.
شبکههای اجتماعی فضایی آنلاین هستند که بر ساخت و بازتاب روابط اجتماعی میان افراد تمرکز میکنند؛ افرادی که در این فضا به تبادل علایق و فعالیت‌هایشان می‌‌پردازند.
در واقع شبکههای اجتماعی علاوه بر شکل دهی جدید به عرصه و فضای تعاملات رودرروی اجتماعی و کنش‌های میان فردی، نقش مهمی هم در نحوه انجام تعاملات شغلی و تجاری ایفا میکنند.» مایکل وسچ «انسان‌‌شناس فرهنگی» دانشگاه ایالتی کانزاس «جوامع قبیله‌ای را با شبکههای اجتماعی مقایسه کرده و می‌‌گوید:» در فیسبوک (Facebook) نیز همانند فرهنگ قبیله‌ای، مردم هویت خود را با تعریف رابطه‌شان با دیگر افراد معرفی می کنند.»
در بحث از آسیب شناسی شبکههای اجتماعی، نکته ی حائز اهمیت، ریسک بسیار بالای این گونه شبکه‌‌ها از لحاظ آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی می‌‌باشد. در واقع شبکههای مختلف اجتماعی با صد‌ها میلیون کاربر در سالهای اخیر توجه مهاجمان سایبری را بیش از هر هدف دیگری به خود جلب کرده‌اند. کاربران ساعت‌های بسیاری را برای چت کردن با دوستانشان و چک کردن صفحه شخصی در شبکههای اجتماعی صرف میکنند. چک کردن صفحه شخصی، مطالعه ی به روزرسانی‌‌های دوستان مختلف و نظر دادن روی عکس‌ها و فیلم‌های دیگران، به عادتی ناخودآگاه تبدیل شده است که در کوتاه مدت تمرکز افراد بر امور جاری زندگی و یا فعالیت‌‌های شغلی را تحت تاثیر خود قرار می‌‌دهد.
وب سایت‌های شبکههای اجتماعی حجم قابل توجهی از اطلاعات شخصی میلیون‌ها کاربر را در اختیار دارند و امکان سوء‌استفاده شرکتهای تجاری و دولت‌ها از این اطلاعات همواره از دغدغه‌های اصلی مطرح شده دربارهٔ این شبکه‌هاست.
در برخی مطالعات که هزینه‌های فیس بوک را بر اقتصاد مورد واکاوی قرار داده‌اند، این هدر رفت سرمایه خود را نمایان‌‌تر ساخته است. برای مثال در پیمایشی که روی 3500 شرکت بریتانیایی انجام شده است؛ ماهانه 233 میلیون ساعت وقت بر اثر استفاده کارمندان از شبکههای اجتماعی اتلاف شده است. در این راستا مایک هاس» مدیر قانون کار در پنینسولا بر این باور است که در تمامی آیین نامه‌‌های اجرایی، استفاده از فیس بوک می‌‌بایست ممنوع شود؛ «وقتی شرکتی بابت هر ساعت کاری به کارکنانش پول می‌‌دهد، چرا باید اجازه دهد که روزی دو ساعت وقت کاری خود را با فیس بوک سپری کنند؟» همچنین تحقیقات نشان داده حساب‌های کاربری بسیاری از افراد مشهور در شبکههای اجتماعی، که دارای هزاران دنبال کننده (Follower) هستند تاکنون هک شده است. علاوه بر این افراد زیادی با جعل هویت افراد مشهور، توجه صد‌ها و هزاران علاقمند در توئی‌تر و دیگر شبکههای اجتماعی را به خود جلب کرده‌اند.
بنابر یکی از گزارش‌های روزنامه «دیلی می‌ل»، جرایم مربوط به شبکههای اجتماعی در برخی حوزه‌ها از جمله قتل، تجاوز، سوء استفاده جنسی از کودکان، تهدید، ارعاب و سرقت تا 7000 درصد افزایش یافته اند و با گسترش و کاربرد روزافزون شبکههای اجتماعی، مجرمانی که قصد سوء استفاده جنسی از کودکان را دارند به شبکههای اجتماعی رو می‌آورند تا بتوانند قربانیان خود را به سادگی به چنگ آورند؛ کودکان به سادگی به هر کسی که در دنیای مجازی به آن‌ها ابراز علاقه کند اعتماد کرده و در دام این تبهکاران می‌‌افتند. وب سایت‌های شبکههای اجتماعی حجم قابل توجهی از اطلاعات شخصی میلیون‌ها کاربر را در اختیار دارند و امکان سوء‌استفاده شرکتهای تجاری و دولت‌ها از این اطلاعات همواره از دغدغه‌های اصلی مطرح شده دربارهٔ این شبکه‌هاست. نقطه اشتراک میان تمامی تهدیداتی که در بالا فهرست شد، اعتماد زیادی است که کاربران به برنامه‌های شبکههای اجتماعی دارند. اغلب مردم به لینک‌ها، تصاویر، فیلم‌ها و فایل‌های اجرایی که از طرف دوستان آن‌ها ارسال شده است اعتماد میکنند، مگر اینکه چند بار از این طریق دچار مشکل شده و یا با خطری روبرو شوند.
باید توجه داشت که شبکههای اجتماعی تاثیرات سویی بر روابط خانوادگی نیز داشته‌اند، تا آنجا که مسئول یکی از شرکتهای حقوقی که بر روی مراجعین خود کار تحقیقات آماری نیز انجام داده، گفته است: «یکی از هر پنج پرونده طلاقی که به دادگاه ارجاع شده، برای اثبات ادعای خود شواهدی از فیسبوک ارائه داده‌است.» مارک کینان (مدیر اجرایی شرکت «طلاق – آنلاین» انگلیس) نیز با ارائه ی آماری مشابه با این تحقیقات، گفته است: «کارمندانم اعلام کرده‌اند که در 20 درصد موارد؛ شاکیان با ارائه شواهدی از چت‌های غیراخلاقی همسرانشان با افراد نا‌شناس و غریبه، درخواست صدور حکم طلاق و یا به جریان افتادن پرونده‌شان را داشته اند.
بنابراین خواه ناخواه جامعه جوان ما که با این شبکه بزرگ شده‌اند و بی‌خبر از عواقب این چنینی اطلاعات خود را در اختیار هر فردی قرار می‌دهند، بایستی به این‌گونه جریانات نیز توجه کرده و در مورد آن تفکر نمایند. جامعه شناسان و روان‌شناسان ما نیز بایستی پیش از اینکه جامعه ما دچار این‌گونه تکنولوژِی‌زدگی‌ها شود به سراغ انجام امور تحقیقاتی رفته و با بهره‌گیری از علم خود و توصیه‌های دینی، پیش از بروز چنین فجایعی، راه حل‌های آن را ارائه نمایند.
منبع: تبیان
ارسال نظرات