به گزارش خبرنگار اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، حسن عبده تبریزی، مشاور وزیر راه و شهر سازی با حضور در برنامه پایش شب گذشته جزئیات طرح جدید دولت برای تأمین مسکن را تشریح کرد.
مهمترین محورهای اظهارات حسین عبده تبریزی به شرح زیر است:
-دولت یازدهم به تمامی تعهدات باقیمانده از دولت قبل در حوزه مسکن مهر شامل حدود 1.2 میلیون واحد عمل می کند.
-ثبتنام جدید برای مسکن مهر کلاهبرداری است.
- جزئیات طرح جامع مسکن به زودی از سوی وزارت راه و شهرسازی اعلام می شود.
- 30 درصد مردم ایران اجارهنشین هستند.
- طرح مسکن مهر دارای اشکالات زیادی بوده و قطعا دولت این طرح را با وضعیت فعلی ادامه نخواهد داد. البته دولت به تعهدات فعلی به هر قیمتی عمل خواهد کرد.
-باید صندوقی برای حمایت از سایر صندوق های مسکن تشکیل شود و بازار ثانویه رهن باید تقویت شود.
-قبل از انقلاب وام های 25 ساله برای خرید مسکن وجود داشت که متاسفانه هم اکنون بانکها از ارائه چنین خدماتی عاجزند.
- بازار سفته بازی مسکن خوابیده است. پیش بینی می کنم از اول فروردین بازار مصرف مسکن دوباره جان تازه ای بگیرد.
- باید بانکهایی غیر از بانک مسکن وارد فرایند پرداخت وام مسکن شوند.
-مالیات بر زمین های بایر و تشویق سرمایه گذاران بلندمدت در حوزه مسکن در دست بررسی است.
- تسهیلات ساخت مسکن قطع نشده است. البته به دلیل افزایش معوقات بانکی بانکها در این زمینه دست به عصا شده اند.
- مسکن ارزان قیمت با تورم حرکت می کند. هیچ ثبت نام جدیدی برای مسکن مهر نداریم.
مشروح سخنان عبده تبریزی در ادامه می آید :
مشاور وزیر راه و شهرسازی ابتدا با اشاره به مسکن مهر گفت : در مورد مسکن مهر دولت در دفعات متعددی با توجه به تعهداتی که داده و وزیر راه و شهرسازی هم اعلام کردهاند، تعهدات دولت قبل در زمینه مسکن مهر را اجرا میکند و در هر مرحله ای که باشد، از ثبت نام تا باقی مراحل به تعهدات دولت قبل پرداخته میشود. بنابراین در این 1.2 میلیون واحدی که باید ساخته شود، در هر مرحله ای ساخت تعهدات انجام خواهد شد ولی من بعد چیزی به نام مسکن نخواهیم داشت.
وی افزود : مسکن مهر یک نوع گروه بندی از مسکن نیست که بگوییم یک نوع خاصی از مسکن است، یک اسم عمومی بوده برای یک برنامه خاص. سابقه مسکن مهر به این نحو است که برنامه تحت عنوان برنامه جامع مسکن وجود داشته است که در آن مسکن اجتماعی مطرح بوده است.
در آن طرح مسکن اجتماعی پیش بینی شده بود که در سال 50 هزار واحد ساخته شود و در یک فرایند تصمیم گرفته شده که در مرحله اول 1.5 میلیون واحد و بعد هم 2 میلیون و 200 هزار واحد ساخته شود. در واقع این تصمیم گیری بر اساس پول پرقدرت است و طبعاً آثار تورمی بالایی دارد و از آن مسیر تأمین مالی شده است که اکنون دیگر از آن مسیر تأمین مالی امکان پذیر نیست.
بنابراین مسکن مهر نه تنها به لحاظ نوع تأمین مالی بلکه به لحاظ مشکلات اجتماعی و اتفاقاتی که در ساخت و ساز دارد، نمیتواند ادامه داشته باشد.
ما تنها کشوری در دنیا نیستیم که بخواهیم برای اقشار هدف خود مسکن بسازیم و اولین بار هم نیست که مسئله مسکن در کشور دارای یک برنامه است. یک برنامه ای در وزارت مسکن و شهرسازی سابق بوده به نام طرح جامع مسکن، این طرح در حال حاضر در حال به روز شدن است. یعنی همان کارشناسانی که قبلاً روی آن طرح کار کرده بودند و در واقع نظرات آن در طی هشت سال اخیر نادیده گرفته شده بود، اینها در حال کار روی آن طرح هستند.
این طرح مسکن را به بخشهای مختلفی تقسیم میکند، طبیعی است که همه نیاز به کمک دولت ندارند و نیاز به دخالت دولت در همه حوزهها نیست. یکی از این حوزهها که به عنوان مسکن اجتماعی در کشور معروف شده، مسکنی است که بالقوه انسان نمیتواند برای آن پس اندازی بکند، در برآوردها این گروه اجتماعی حدود 16 درصد برآورد شدهاند. این 16 درصد را دولت باید با ارائه زمین و منابع به آنها کمک کند تا بتوانند مسکن خود را تأمین بکنند. معماران و طراحان طرح مسکن اجتماعی دنبال این هستند که این افراد در یک نقطه جمع نشوند تا مشکلات تقسیم بشود.
مثلاً فرض کنید در انگلستان وقتی شهرداری مجوز ساخت به فرد برای چند واحد میدهد، آن چند واحد را به عنوان مسکن اجتماعی استفاده میکند و افراد را به جاهای خیلی خوبی میبرد تا یک گروه خاص اجتماعی در یک منطقه شکل نگیرند و مشکلات اجتماعی کمتر شوند.
گروه دومی که هدف اصلی است طبقه متوسط به پایین است، اینها کسانی هستند که میتوانند پس انداز بکنند و طبعاً هم دولت باید به آنها کمک کند. مثلاً زوج جوانی که صاحب شغلی هستند اینها باید کمی پس انداز کنند و دولت نیز باید به آنها کمک کند تا بتوانند مسکن خود را تأمین کنند.
مسکن یک کالای اجتماعی است که از پس انداز گذشته و آینده خریداری میشود یعنی هیچ کس از پس انداز گذشته در سن جوانی نمیتواند مسکن بخرد. دولتها موظفند یک بازاری برای منابع ساماندهی کنند که مردم بتوانند در طول زمان با پیش قسط کم و اقساط طولانی مدت و پایین خانه بخرند. دولت جدید این برنامه را دارد که شرایط بهتری برای اقشار متوسط و ضعیف فراهم بکند.
مدلهای اینها صندوق پس انداز مسکن است که اکنون وزارت راه و شهرسازی از بانک مسکن درخواست کرده که همه بانکها بتوانند این صندوقها را دایر کنند. بانک مسکن خدمات خوبی در این حوزه دارد و در سال تا 1.5 میلیون نفر را تسهیلات داده اما این تسهیلات کم است و باید مقداری بیشتر شود.
این نکته را ذکر کنم که کسی در مورد چند برابر بودن اینها حرفی نزده است. در رسانهها این موضوع آمده بود که وام مسکن 6 برابر شده که این اصلاً صحیح نیست. از آقای وزیر که در حال حرکت بود این سؤال پرسیده شده که ایشان مثال زده که مثلاً مسکن صندوق پس انداز 6 برابر میشود، به هیچ وجه وزیر بدون محاسبه نمیتواند این را بگوید.
دولت در این جا نمیتواند با تفاوت پرداخت سود کمکهای شایانی بکند، یعنی اگر یک نفر بخواهد بیاید سود 25 درصد بانکها را پرداخت بکند طبعاً نمیتواند صاحب خانه شود و اقساط برای وی سنگین است، چون قسط بالای یک سوم حقوق خیلی سنگین است.
در مسکن حمایتی برای طرح جامع آمده دولت میتواند وارد شود و در واقع کمک کند. آخرین مورد هم مسکن آزاد است که کسانی که میخواهند خانه خود را ارتقا دهند آزاد هستند و دولت در این حوزه دخالت نمیکند. البته باید بازار فروش مسکن مهر را هم ایجاد کنیم. هر جایی که یک بازاری وجود دارد اگر شما بازار ثانویه آن را ایجاد نکنید دچار فساد میشود. مثلاً اکنون سهام عدالت دست مردم وجود دارد ما باید به سرعت بازار ثانویه آن را راه بیندازیم یعنی مردم بتوانند بفروشند و این امر قانونی شود چون هر جایی که امکان معامله فراهم نشود بازار آن محصول بی ثبات و رانتی می شود.
اکنون گزارشهای فراوانی از شهرکهای اطراف تهران داریم که دهها آژانس املاک در حال معامله این زمینها هستند طبعاً اگر ما برای اینها بازاری ایجاد نکنیم حقوق مردم ضایع میشود. باید شرایط فروش مسکن مهر باز باشد تا مردم بتوانند واحدهای خود را بفروشند.