نشست عهدنامه گلستان در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از مشهد، جواد مرشد لو، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی امروز در تالار شهید رجایی دانشکده ادبیات گفت: عهدنامه گلستان در شرایطی وضع شد که دولت قاجار زیر هجمه وسیع تسلط روس‌ها بود.

وی افزود: پیامدهای واقعه عهدنامه گلستان درصورتی که روشن شود مشخص می‌شود که قاجاری‌ها در آن شرایط می‌توانستند بیشتر از آنچه که از دست داده‌اند از دست بدهند.

دبیر علمی انجمن تریخ با اشاره به تسلط روس‌ها بر کشورهای مختلف آسیای میانه بیان داشت: دریای خزر در آن زمان به عنوان دریای روسی نام برده می‌شود و سپاه قاجار نیز سپاه ایلیاتی بود که برای هماهنگ کردن آنها قاجار باید دشواری‌هایی زیادی متحمل می‌شد.

دبیر علمی انجمن تریخ با اشاره به اینکه 200 سال از عهدنامه گلستان می‌گذرد گفت: با وجود آنکه قاجار در اراضی ایران در منطقه قفقاز در یک دژ مستحکم کوهستانی قرار داشتند اما تکنولوژی صنعتی روس‌ها و داشتن کشتی‌های بخار موجب شد روس‌ها از طریق دریا به تسلط خود بر منطقه ادامه دهند.

مرشد لو ادامه داد: در آن زمان یک ناوگان روسی در جنوب دریای خزر مستقر شد و در سال 1801 روس‌ها به صورت رسمی گرجستان را قلمرو خود اعلام کردند.

وی در ادامه به حضور خان‌ها در ایران اشاره کرد و گفت: در آن زمان در هر گوشه‌ای از ایران هرکسی که توانایی مالی و نفوذ بر دیگر مردم را داشت برای خود خانی تشکیل می‌داد و آنچه کار را برای قاجار سخت می‌کرد این بود که این خان‌ها تسلط روسها بر خود را از تسلط قاجار بیشتر قبول داشتند.

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی به زمان شنیدن خبر حمله روس‌ها به ایران به فتحعلی شاه اشاره کرد و افزود: فتحعلی شاه زمانی خبر نفوذ روس ها را می‌شنود که در خراسان درگیر بوده و تازه خراسان را فتح کرده است.

مرشدلو به جنگ‌های ناپلئونی در اروپا همزمان با تسلط روس ها بر قفقاز اشاره کرد و گفت: دولت قاجار با استفاده از حضور فرانسوی‎‌ها رفتار واکنشی انگلیسی‌ها را نسبت به ایران ایجاد و تا حدودی جلوی روس‌ها را گرفتند؛ عهدنامه گلستان 40 روز پس از توقف جنگ میان ایران و روسیه بسته شد که در آن میرزا بزرگ خان قائم مقام به عنوان واسطه بین ایران و روس‌ها انتخاب شد.
 

وی گفت: عهدنامه گلستان حصول یک روند دراز مدت است؛ زیرا ایران در آن زمان دیپلماسی تعریف شده‌ای نداشت و در حالی این عهدنامه بسته شد که فشار زیادی از هر سو بر قاجار وارد بود.
 

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در پایان با بیان اینکه آنچه در عهدنامه گلستان اتفاق افتاد دارای ابعادی بیش از آن است که مردم در مورد آن می‌دانند، گفت: اینکه اصل ایران در یک موقعیت استعماری چگونه حفظ شد خود جای بسیار بحث و بررسی دارد.