آموزش عالی کشور افسارگسیخته حرکت می‌کند/ حذف قانون یک درصد پژوهش در دستگاه‌های اجرایی

جواد هروی، نایب رئیس دوم کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، گفت: مبحث آموزش عالی نیاز به تلاش‌های پیگیرتر، برنامه‌های سنجیده‌تر و تامل اساسی‌تر دارد. متاسفانه در بودجه سال 93 برخلاف آنچه که به نظر می‌رسد، ما از یک نظام سنجیده که بتواند آموزش عالی را ساماندهی کند، بی بهره‌ایم و این معضل در بخش غیردولتی و بخش‌های نیمه دولتی مقداری جدی‌تر است.

وی ادامه داد: آموزش عالی کشور از یک رویکرد سیاسی برخوردار شده است و برخلاف رهنمودهای مقام معظم رهبری که اشاره فرمودند «دانشگاه محل زایش علم، اندیشه و سیاست باشد»، ما دانشگاه‌ها را محل تضاد آرای مختلف سیاسی قرار داده و همه این‌ها در نوع خود نسنجیده و نابجاست.

نایب رئیس دوم کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با اشاره به نادیده گرفتن شدن بند 116 قانون بودجه سال 92 خاطرنشان کرد: با وجود طراوت کمی در آموزش عالی کشور، طراوت کیفی آن مغفول مانده است. ما قانونی تحت عنوان قانون یک درصد داشتیم که مبتنی بر اصل 116 قانون بودجه سال 92 بود و از سال 88 به صورت جدی قضیه آغاز شده بود. بعد از پنج سال بسیاری از دستگاه ‌اجرایی به این نتیجه رسیدند که قانون یک درصد پژوهش در دستگاه‌های اجرایی ماده 55 قانون خدمات کشوری دیگر عملاً نه تنها نتیجه‌ای در پی ندارد، بلکه اسباب مشکلات و معضلات دیگری را نیز فراهم کرده است.

وی افزود: بنابر این در قانون بودجه 93، قانون یک درصدی پژوهش حذف شد و ما به جای حل مشکل، صورت مسئله را پاک کردیم؛ چرا که می‌گوییم نتایج خوبی نداشته است.

هروی در ادامه اظهار داد: باید نگاه‌های لازم و ضروری بر این اصل را فراهم کنیم تا دستگاه‌های اجرایی بتوانند از این قضیه استفاده کنند، اما این کار را نکردیم.

نایب رئیس دوم کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس اضافه کرد: متاسفانه در سال‌های گذشته در قبال بحث آموزش عالی کشور حرکت‌هایی که مبتنی بر زیرساخت‌های اساسی یا برنامه سنجیده باشد، به طور جد تعقیب نشده است، البته انصافاً در مباحث کمی قضیه، در سال‌های گذشته از توسعه بالایی برخوردار بودیم، اما در مقوله کیفی دچار افت شده‌ایم.

این نماینده مجلس با اشاره به آمار موجود در بخش پژوهش و فناوری در سال‌های گذشته گفت: این آمار نشان می‌دهد ما شاهد کاهش اعتبارات پژوهشی در سطح ملی هستیم و این خود نشان‌دهنده افت پژوهشی در سال‌های آینده نیز خواهد بود.
 

وی ادامه داد: اگر بخواهیم حرکت در مسیر پژوهش را با بی‌توجهی دنبال کنیم، طبیعتا در اولین فرصت تبعات منفی این حرکت را خواهیم دید، پس بنابر این شایسته است بر روی بحث دانشگاه‌ها و کلیات آن همانند بخش آموزش عالی کشور و بخش پژوهش و فناوری دقت نظر بیشتری شود و نگاه مبتنی بر عدالت آموزشی هم بر فرآیند آموزش عالی چه آموزش عالی در وزارت علوم، چه آموزش عالی در وزارت بهداشت و چه آموزش عالی در بخش غیرانتفاعی و غیر دولتی خود اعمال شود.

هروی تصریح کرد: روند آموزش عالی به گونه‌ای افسارگسیخته حرکت می‌کند و نتوانسته آن گونه که شایسته و بایسته نظامی باصلابت و باکیفیت است، برخوردار باشد.

نایب رئیس دوم کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس افزود:  موضوع پژوهش و تحقیقات دانشگاه‌ها، نظارت جدی‌تری را می‌طلبد و دستگاه‌هایی مانند مجلس شورای اسلامی به عنوان دستگاه نظارتی باید با نظارت دقیق‌تر بر قوانین خود و ساماندهی آن‌ها، آموزش عالی افسارگسیخته را به آموزش عالی کاملا هدایت شده با ماموریت‌های مشخص و روشن تبدیل کند؛ همان ماموریت‌هایی که در سند چشم انداز توسعه کشور و قانون برنامه پنج ساله پنجم مشخص شده است.

نماینده مردم خراسان جنوبی در خانه ملت خاطرنشان کرد: جای تاسف دارد بسیاری از این برنامه‌ها و قوانین امروز دچار رکود شده و توقف کرده است، لذا باید فکری اساسی بر این قضیه کرد.

وی در پایان تاکید کرد: تلاش ما در کمیسیون آموزش عالی مجلس این است که همانند سال 92، پس از پایان تلفیق جلسات چندی را با مسئولان مختلف دانشگاه‌های کشور، تحت عنوان ساماندهی آموزش عالی کشور ادامه دهیم.
 

به گزارش «خبرگزاری دانشجو»، سهم پژوهش در بودجه سال 1393 کشور، 2689 میلیارد تومان است که از این رقم 80 میلیارد تومان به فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور، 86 درصد به فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی و 14 درصد باقیمانده در اختیار امور تحقیق و پژوهش بخش خصوصی کشور قرار می‌گیرد.

لازم به ذکر است، اعتبارت پژوهشی در سال 90، 3200 میلیارد، سال 91 حدود 4000 میلیارد، سال گذشته 4400 میلیارد و امسال 4500 میلیارد بوده است، اما این ارتقا نسبت به اعتبار کل بودجه سال گذشته روند رو به کاهشی داشته است.