روز جهانی سرطان کودک در کنار کودکان مبتلا به سرطان

گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، زهرا مهدی؛ به مؤسسه خیریه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان با نام اختصاری «محک» در قـالب یک سـازمان غیر انتفاعی- غیر دولتی با انگیزه والای کمک به همنوع فعالیت همه جـانبه خود را جهت حمایت از کودکان مبتلا بـه سرطان و خانواده‌های آنـان آغاز کرده است. در طـول دو دهه فعـالیت، محک بـا بهره‌گیری از کمک‌های انسان دوستانه مردم نیکوکار و همراهی مدیران و کارکنان نیک‌اندیش و تلاش پیگیر نیروهای داوطلب و موظف خود به موفقیت‌های چشمگیری در حوزه‌های امور خیریه، درمان و تحقیقات دست یافته و به یکی از قطب های درمان در خاورمیانه تبدیل شده است.

بر اساس بیانیه چشم‌انداز این موسسه، محک حامی استوار پدران و مادرانی است که کودک آنها به بیماری سرطان مبتلا شده است. در سایه این حمایت، خانواده ها می‌توانند با نگرانی کمتر، تنها به درمان کودک خود فکر کنند و کودکان می‌توانند شادمانه‌تر فرآیند درمان را طی نموده و آرزوهای آنها از بودن یا نبودن، به چگونه زیستن در آینده تغییر کند. در سایه حمایت محک هیچ کودکی از فقر و ناتوانی در پرداخت هزینه درمان، فوت نخواهد کرد. در سایه آموزش و اطلاع رسانی این سازمان بیماری تعداد بیشتری از کودکان در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود.

محک با ارائه بالاترین سطح از پاسخگویی، شفافیت و قدرشناسی، بر آن است تا یکی از معتمدترین نهادهای خیریه برای نیکوکاران و سازمان‌های بشر دوستانه و عملکرد آن معیاری برای ایجاد و ارزیابی سازمان‌های مشابه در سطح ملی و بین المللی باشد.

همچنین در بیانیه ماموریت این سازمان آمده است، محک با برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری در حوزه آموزش پیشگیرانه و اطلاع‌رسانی می‌کوشد در کاهش نرخ ابتلا به سرطان اطفال در ایران مشارکت نماید. بر همین اساس در آستانه روز جهانی سرطان کودکان، محک با تکیه بر دانش پزشکان بیمارستان فوق تخصصی سرطان کودکان محک کوشیده است گامی در جهت آگاهی رسانی به والدین و افراد جامعه در راستای آگاهی رسانی جهت تشخیص زود هنگام سرطان کودکان بردارد.

بدیهی است که تشخیص سرطان کودک در مراحل اولیه ابتلا می‌تواند منجر به درمان‌های کم هزینه‌ و موثرتر شود. نکته مهم اینکه مطالب ذیل، علائم عمومی بیماری بوده که وجود این موارد الزاماً به معنی ابتلا به این بیماری نیست و مراجعه به پزشک متخصص و انجام مراحل تشخیصی، ضروری می‌باشد.

معرفی برخی از شایع‌ترین سرطان‌های کودکان

• ALL   لوکمی لنفو بلاستیک حاد

معرفی:
شایع‌ترین سرطان طب اطفال است و در مواقعی که بیماران در ریسک استاندارد باشند، پاسخ به درمان بالاتر از 87% می باشد. در این بیماری گلبول‌های سفید و سلول‌های خونی رشد غیر طبیعی دارند و به صورت نارس از مغز استخوان رها شده و کیفیت طبیعی سلول‌های خونی طبیعی مغز استخوان را ندارند. در این سرطان سلول‌های دفاعی (لنفوسیت‌ها) رشد و تمایز غیر طبیعی پیدا می‌کنند.

علائم:
تب- کم خونی- خون‌ریزی از لثه و بینی - خون‌ریزی‌های زیر جلدی - درد و گاهی تورم مفاصل - بزرگی کبد، طحال و غدد لنفاوی از علائم شایع این بیماری است. اکثر بیماران با علائم اولیه مشابه سرماخوردگی و عفونت‌های معمول مراجعه می‌نمایند و گاهی بیمار تنها علائم بی حالی و خستگی زودرس دارد. بنا بر این اگر علائم با درمان‌های اولیه بهبود نیافت، می‌بایست بررسی‌های تکمیلی زیر نظر متخصص انجام شود.

درمان:
روش‌های درمانی این بیماران شامل شیمی درمانی و در موارد خاص رادیوتراپی است.

• تومور مغزی

معرفی:
تومورهای مغزی دومین تومور شایع طب اطفال است و در صورتی که در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، امکان کنترل و درمان موثر با درصد بالا وجود دارد. شایع ترین آنها مدولوبلاستوم، اپاندیموم، گلیوم و آستروسیتوم می باشد.

علائم:
سردرد (به خصوص سردرد صبحگاهی) - استفراغ، اختلال در تعادل و راه رفتن- اختلالات رفتاری - تشنج (به خصوص تشنج مقاوم به درمان) از علائم شایع این بیماری است. این علائم به عوامل متعددی از جمله محل تومور و سرعت رشد تومور بستگی دارد.

درمان:
روش‌های درمانی این بیماران جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی است. جراحی جهت نمونه برداری وتشخیص نوع تومور و همچنین برای کاهش حجم تومور انجام می‌شود.

• رتینوبلاستوم

معرفی:
رتینوبلاستوم همان تومور چشم است که تا قبل از یک سالگی بیشترین سن ابتلا به این نوع سرطان است. احتمال ابتلا کودکانی که سابقه خانوادگی رتینوبلاستوم در والدین یا فرزندان دیگر خانواده وجود داشته، بیشتر است. با توجه به اینکه تشخیص در مراحل ابتدایی بیماری نتایج درمانی بهتری دارد، پیشنهاد می‌شود در خانواده‌هایی که سابقه این بیماری وجود دارد، از تولد نوزاد تا یک سالگی، معاینه کودک توسط پزشک متخصص چشم که به این بیماری آشنا باشد انجام پذیرد.

علائم:
شایع‌ترین علائم بیماری لک سفید در مردمک است که باعث می‌شود چشم درخشندگی بیشتری نسبت به حالت عادی داشته باشد. (مثل انعکاس نور فلاش دوربین در مردمک) که تشخیص این لک سفید به راحتی توسط والدین امکان پذیر است. از علائم دیگر این بیماری می‌توان به انحراف چشم، قرمزی چشم و اختلال بینایی اشاره کرد.

درمان:
روش‌های درمانی این بیماران شیمی درمانی وریدی، تزریق داروی شیمی درمانی موضعی در چشم و گاهی رادیوتراپی موضعی است. در موارد پیشرفته برای نجات جان بیمار در مواردی نیاز به تخلیه چشم وجود دارد و در برخی بیماران از پیوند سلول‌های بنیادی استفاده شده که موثر واقع شده است.

• تومور ویلمز

معرفی:
تومور ویلمز شایع‌ترین تومور کلیه است که به طور معمول کودکان در 5 سال اول تولد به آن مبتلا می‌شوند و امکان کنترل و درمان موثر در این نوع تومور با درصد بالایی وجود دارد.

علائم:
وجود توده در شکم – مشاهده خون در ادرار – افزایش فشار خون و درد شکم از علائم شایع این بیماری است. بنا‌براین توجه به هرگونه تغییر در وضعیت ادرار یا درد مبهم در شکم و توده می‌بایست جدی گرفته شود، زیرا تشخیص زود هنگام بیماری باعث موففیت بیشتری در دوره درمان خواهد داشت.

درمان:
روش‌های درمانی این بیماران جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی است. اولین مرحله درمان این نوع بیماری، جراحی است که در تشخیص بیماری (بررسی آسیب شناسی) می‌تواند یاری رسان باشد.

• نروبلاستوم

معرفی:
یکی از شایع‌ترین انواع سرطان کودکان در یک سال اول تولد است. منشاء این سرطان سلول‌های عصبی بوده و از تومورهای شایع توپور است.

علائم:

توده شکمی (که باعث بزرگی شکم می‌شود) – توده در قفسه سینه (که باعث تنگی نفس و سرفه مزمن می‌شود)- توده مغزی – توده در لگن – توده در ستون فقرات (که باعث اختلال حرکتی می‌شود) از علائم شایع این بیماری است. سایر علائم این نوع سرطان، به محل اولیه شروع بیماری بستگی دارد.

درمان:
روش‌های درمانی این بیماران شامل شیمی درمانی و در موارد خاص رادیوتراپی است.

• رابدومیوسارکوم

معرفی:
سومین سرطان تومورهای توپور در کودکان است و منشاء این بیماری از سلول‌های بافت نرم (مانند سلول عضلات) می‌باشد.

علائم:
علائم اولیه این نوع سرطان، متفاوت بوده و به محل اولیه شروع بیماری بستگی دارد و معمولاً با نشانه‌های توده در محل شروع بیماری و یا فشارهای ناشی از آن بر اعضا اطراف نمایان می‌شود.

توده شکم و اختلال در ادرار نشانه درگیری مثانه – جلو آمدن چشم و انحراف نشانه درگیری ناحیه چشم، نمونه‌هایی از علائم شایع در این نوع بیماری است.

درمان:
روش‌های درمانی این بیماران شامل شیمی درمانی و در موارد خاص رادیوتراپی است. با توجه به اینکه در صورت تشخیص بیماری در مراحل ابتدایی امید به بهبودی بالایی وجودی دارد، توصیه می‌شود پس از مشاهده علائم اولیه در کوتاه‌ترین زمان ممکن مراجعه به پزشک متخصص و پیگیری انجام شود.

تمامی این سرطان‌ها در مراحل اولیه ابتلا با موفقیت بالایی قابل درمان می‌باشند. بسیاری از کودکان بهبود یافته از سرطان محک، مبتلا به انواع این سرطان‌ها بوده‌اند که با همراهی و مشارکت انسان‌های نیک اندیش و دانش و تخصص پزشکان بیمارستان فوق تخصصی محک، امروز در بهبودی کامل به سر می‌برند.

از ابتدای تاسیس موسسه محک تا کنون بیش از 21000 کودک تحت حمایت همه جانبه درمانی و رفاهی قرار گرفته اند و از ابتدای سال 1392 تا کنون خدمات درمانی و حمایتی محک به5273 کوک مبتلا به سرطان ارائه شده که از این تعداد، 1741 کودک مراجعان جدید را شامل می‌شوند که از ابتدای سال 92  به محک مراجعه کرده و تشکیل پرونده داده‌اند و مورد حمایت‌های همه جانبه محک قرار گرفته‌اند. خدمات این موسسه خیریه تنها منحصر به بیمارستان محک نیست بلکه اکنون در بالغ بر 32 بیمارستان دولتی دانشگاهی در تهران و سایر شهرستان‌ها (که بخش خون و آنکولوژی اطفال دارند) مددکاران داوطلب محک در حال شناسایی کودکان مبتلا به سرطان و برقراری زنجیره حمایتی کمک‌های محک هستند. این زنجیره از اولین قدم‌های پیوستن کودکان به محک آغاز می‌شود. اگر این کودکان بیمه نباشند، بیمه می‌شوند و بعد از آن در تامین هزینه‌های درمان، تشخیص، تامین دارو، خدمات روانشناسی و ایاب و ذهاب از آنها حمایت می‌شود. حتی وقتی به تهران می‌آیند اسکان آنها در تهران، کمک‌هزینه تحصیلی، کمک‌هزینه زندگی، کمک‌هزینه عید و بسیاری دیگر از هزینه‌های آنها را عهده‌دار می‌شود.

موسسه خیریه محک همواره به تطبیق عملکرد و خدمات خود با استانداردهای جهانی می‌اندیشد و در این راستا با دریافت گواهینامه بین‌المللی NGO BENCHMARKING  از شرکت بازرسی بین المللی SGS، در بین 216 سازمان خیریه در کل جهان رتبه 10 را کسب نموده است. با مدیریت سیستمی در این سازمان، خدماتی که به کودکان مبتلا به سرطان ارائه می‌شود، ارزش افزوده بزرگی بر روی کمک‌های مردم ایجاد می‌کند و این ارزش افزوده حاصل زیرساخت‌ها، سیستم‌ها، روش‌ها، نیروهای متخصص و جامعه بزرگ خیرین محک است.

محک همواره قدردان همه یاورانی است که در طول این 22 سال، حضور و اعتمادشان یاری کننده محک در این راه پر فراز و نشیب بوده و با تکیه بر نیک اندیشی و اندیشه والای انسانی، قدم‌های بزرگی در جهت بهبود و ارتقای کیفیت زندگی کودکان مبتلا به سرطان برداشته شده است. به امید روزی که با پیشرفت دانش پزشکی و کنترل عوامل خطر ساز، جهان برای همیشه با بیماری سرطان خداحافظی کند.