در میزگرد «بررسی معضلات برگزاری کرسی آزاداندیشی» مطرح شد:
گروه آزاداندیشی «خبرگزاری دانشجو»؛ یک دهه از تشکیل هیأت حمایت از کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره می گذرد، در طول این سال ها نشست‌های متعددی در قالب کرسی‌های نظریه پردازی در سطح دانشگاه ها برگزار شده است، با این وجود به نظر می‌رسد کرسی های آزاداندیشی به بالندگی نرسیده و بسیار کم جان و بی رمق در دانشگاه ها دنبال می شود.
از سویی دیگر همان طور که می دانید دانشجویان یکی از پایه های اصلی برگزاری کرسی آزاداندیشی در دانشگاه هستند. در همین راستا در میزگردی دانشجویی میزبان چند تن از دانشجویان فعال عرصه برگزاری کرسی آزاداندیشی بودیم و موضوع مشکلات و موانع برگزاری کرسی آزاداندیشی در دانشگاه ها را مورد بررسی قرار دادیم.
در این نشست خانم ها مهدیه احسانی، دانشجوی کارشناسی ارشد جانور شناسی دانشگاه آزاد تهران شمال، اسماء میرحسینی، دانشجوی رشته فقه و حقوق دانشگاه اصول دین، نفیسه سادات میرامینی، دانشجوی رشته علوم قرآنی دانشگاه مذاهب اسلامی، حضور داشته و ما از نظرات ایشان بهره بردیم.
به یکسری فعالیت های تکراری یا فعالیت های کوتاه مدت و زودبازده بسنده کرده ایم
احسانی: این طور که به نظر می رسد، برای بچه های بسیج در دانشگاه ها کرسی های آزاد اندیشی دغدغه نشده است تا بخواهند آن را پیگیری کنند؛ برداشت افراد از بحث کرسی های آزاد اندیشی این است که یک کار نخبه پروری است و برای قشری است که جزء خواص جامعه هستند؛ این طور که از فضای دانشگاه بر می آید این است که بچه ها پیگیر این مسئله نیستند.
یکی از اصلی ترین دلایل این مسئله این است که بسیج دانشجویی، که خود ما هم از بدنه این بسیج دانشجویی هستیم، به یکسری فعالیت های تکراری یا فعالیت های کوتاه مدت و زودبازده بسنده کرده است؛ الگوی مناسبی از کرسی های آزاد اندیشی ندیدیم که آن را پیاده سازی کند؛ سازمان بسیج برنامه های زیادی درباره ی موضوع کرسی های آزاد اندیشی برگزار می کند ولیکن یک کرسی که خود سازمان بخواهد به بچه ها به صورت عملی نشان دهد، وجود ندارد.
به نظر من باید خود سازمان بسیج دانشجویی پیش قدم شود در این زمینه که این کرسی های آزاد اندیشی باید چه چیزی باشد. خیلی مواقع ما فقط مناظره برگزار می‌کنیم و یا به صورت گفتگو و تبادل نظر است؛ هیچ کدام این ها کرسی های آزاد اندیشی نیست. گمان می کنم هنوز جا نیفتاده و با این که 12-13 سال از این امر می گذرد ولی دانشجو هنوز نمی داند کرسی باید چه چیزی باشد.
سازمان برای دانشجویان فعالیت های زیادی انجام داده است ولی گمان می کنم در این زمینه جای کار زیاد است؛ سازمان بسیج دانشجویی به عنوان بالا دستی دانشگاه ها، برای جا افتادن حلقه های صالحین طرح هایی هم چون طرح ولایت، طرح حکمت و... پیاده سازی کرد؛ وقتی دانشجویان در این مجموعه قرار می گیرند کاملا متوجه می شوند که حلقه های صالحین چیست و یا چه چیزی می خواهد.
کاری هم چون فعالیت هایی که برای حلقه های صالحین انجام شد در زمینه کرسی های آزاد اندیشی صورت نگرفته است تا کرسی های آزاد اندیشی برای دانشجویان جا بیفتد؛ البته کم کاری خود ما هم موثر است.
الگوی عملیاتی مناسب در اختیار دانشجویان قرار نگرفته است
«خبرگزاری دانشجو»- پس اصل فرمایش شما این است که به صورت عملیاتی الگوی مناسبی در اختیار دانشجویان قرار نگرفته است؟
احسانی: برخی از نشریات دانشگاه ها خیلی خوب صحبت های مقام معظم رهبری، صحبت های افراد مختلف هم چون آقای جلیلی، شهید مطهری، آقای مصباح و... را پیاده سازی کرده است ولیکن تمام این ها تئوری است؛ به عبارتی تمام دانشجویان در حال آزمون دادن به صورت تئوری در رانندگی هستند و هنوز کسی پشت فرمان ننشسته است.
میرحسینی: یک معضلی که در دانشگاه خود ما وجود دارد این است که ساعت فرهنگی نداریم؛ باید در دانشگاه ها یک ساعت فرهنگی وجود داشته باشد، نمی دانم چه مقامی مسئول این است که این را جا بیندازد؛ درباره این مسئله ما با رئیس دانشگاه خود صحبت های زیادی داشتیم.
ما کرسی های آزاد اندیشی را در ساعت ناهار و نماز برگزار می کنیم در نتیجه این انسجام ندارد؛ در کرسی که خود ما برگزار کردیم از یک هفته قبل از برگزاری آن التماس می کردیم که روزی که کرسی برگزار می شود نماز زودتر برگزار شود و ناهار زودتر خورده شود؛ چرا که برای برگزاری کرسی های آزاد اندیشی هزینه صرف می شود، از یک فرد برجسته دعوت می شود، باید نتیجه ای که می خواهیم بگیریم.
نبود ساعت فرهنگی برای برگزاری کرسی های آزاد اندیشی معضل است
«خبرگزاری دانشجو»- در کرسی های آزاداندیشی که برگزار کردید به آن مدل و شکلی که مقام معظم رهبری به آن اشاره داشتند، رسیدید؟
میرحسینی: این دقیقا به این دلیل است که ما زمان نداریم؛ اگر ما زمان داشتیم کرسی های آزاد اندیشی بهتر برگزار می شد؛ البته بچه های ما در دانشگاه اصول دین از برگزاری این کرسی فوق العاده راضی بودند؛ به این دلیل که دانشگاه ما دانشگاه کوچکی است جایی کوچکی هم برای نماز و هم برای برگزاری کرسی های آزاد اندیشی است؛ اگر بخواهیم کرسی های فرهنگی راه بیندازیم باید تلاش بسیاری کرد که زمان برنامه ها با هم تداخل پیدا نکند.
دانشگاه های دیگر بخاطر این که سالن دارند و نمازخانه با سالن برگزاری این چنین کرسی هایی جدا است، راحت تر می توانند اقدام کنند؛ به خاطر زمان کمی که داشتیم فقط توانستیم یک مخالف را برای صحبت دعوت کنیم و مهمان کرسی آزاد اندیشی ما فقط جواب ایشان را می دادند.
برخی دانشگاه‌ها با بسیج همکاری ندارد
بچه های بسیج تا حدودی با بحث برگزاری کرسی های آزاد اندیشی و قوانین آن آشنا هستند، مشکل ما نبود ساعت فرهنگی است؛ نبود مکان مناسب برای برگزاری کرسی های آزاد اندیشی نیز از مشکلات ما برای برگزاری این کرسی ها است؛ متاسفانه دانشگاه و بسیج با یکدیگر همکاری نمی کنند، دانشگاه باید به بسیج برای انجام فعالیت های خوب کمک کند؛ چرا که به دلیل این که در بسیج دانشجویان با رده سنی خود تعامل دارند رفت و آمد زیاد است.
احسانی: در مدت زمانی که من در دانشگاه بودم سابقه نداشته است زمان برای برنامه فرهنگی در نظر گرفته شود؛ اصولا زمان هایی که زمان های شلوغ دانشگاه است را از آموزش می گیرند و زمانی که بخواهند برنامه ای برگزار کنند با تبلیغات زیاد سعی می کنند آن مسئله را برای دانشجو دغدغه کنند تا دانشجویان در این برنامه ها شرکت کنند.
به یاد دارم سال گذشته نزدیک ایام انتخابات، که با ایام امتحانات تداخل داشت و اصولا دانشگاه در ایام امتحانات سوت و کور است، تریبون برنامه منطقه آزاد به دانشگاه ما آمد حضور دانشجویان خیلی خوب بود؛ این برای ما ثابت شده است که اگر دانشجویان بخواهند و تبلیغات قوی انجام شود شرکت در این برنامه ها خو ب خواهد بود البته فضای دانشگاه های مختلف با یکدیگر متفاوت است؛ یک نسخه عملکرد ما را نمی توان به تمام دانشگاه ها ابلاغ کرد.
اگر دانشجویان به موضوع تشنه باشند حرف درباره آن موضوع زیاد خواهد بود
اگر موضوعی باشد که دانشجویان به آن تشنه باشند حرف در باره آن موضوع زیاد خواهد بود؛ به طور مثال بحث انتخابات در برنامه منطقه ی آزاد در انتها به بحث حجاب کشیده شد؛ چرا که مسئله ی حجاب در دانشگاه های آزاد و دانشگاه ما بیداد می کند و صحبت درباره این موضوع بسیار زیاد بود.
درگیری با مسئولین دانشگاه آن قدر ما را درگیر می کند که اهداف والا کمرنگ می شود
البته در این بحث کم کاری خود دانشجویان را هم توجیه نمی کنم، در بحث کرسی های آزاد اندیشی این حقیقت وجود دارد که دانشجویان کم کاری می کنند؛ کارهای دم دستی و درگیری با مسئولین دانشگاه آن قدر ما را درگیر می کند که اهداف والا این بحث ها کمرنگ می شود.
«خبرگزاری دانشجو»- پس می توان گفت یکی از موانع کار در بحث کرسی های آزاد اندیشی مسئولین دانشگاه ها هستند؟
چرا فضای دانشگاه های آزاد دچار رکود بیشتری است
احسانی: از دانشکده الهیات دانشگاه آزاد توقع می رود که اساتید و دانشجویان ارزشی تر باشند ولیکن اصلا چنین فضایی در این دانشکده برقرار نیست؛ در اوایل ترم با مجموعه قضایایی درگیر بودیم که گرایش به حجتیه داشتند، برنامه ای از موسسه دیدبان گرفتیم تا درباره شکل گیری این اخبار انحرافی و فرقه های زیر زمینی توضیح داده شود.
برنامه با این که در فضای استانداردی نبود، اما نمایشگاهی برگزار شد و از فردی که خود حجتیه بود و بعد ها بر گشته بود دعوت شد تا صحبت کنند؛ مراسمی قرار است در دانشگاه ما برگزار شود اما خیلی سم پراکنی از سوی دانشجویان و اساتید اتفاق می افتد؛ فضاها در دانشگاه‌ها این گونه است؛ مشکلاتی در دانشگاه های آزاد وجود دارد که در دانشگاه های دولتی وجود ندارد.
دانشجویی که در دانشگاه دولتی تحصیل می کند هیچ گاه دغدغه این را ندارد که باید ترمی حداقل 800-900 هزار تومان پول شهریه پرداخت کند در نتیجه یا خودش باید کار کند یا اگر خانواده این مبلغ را پرداخت می کنند دانشجو را ملزم می‌کنند نتیجه خوبی را بگیرد؛ به عبارتی بچه های ارزشی ما هم بخاطر مشکلات این چنینی سمت بسیج نمی آیند، ولیکن بچه های دانشگاه دولتی ناخودآگاه ذهن بازتری دارند.
ما آسیب شناسی کردیم که چرا فضای دانشگاه های آزاد دچار رکودی است که در دانشگاه های دولتی نیست، دیدیم که در دانشگاه های دولتی دغدغه دانشجویان فعالیت های سیاسی، فرهنگی و... است و نقد سیاسی از دل این دانشگاه در می آید ولیکن در دانشگاه های آزاد به دلیل برخی سیاست ها هیچ وقت فضای دانشگاه فضای سیاسی نمی شود؛ چراکه همانند یک بانک مرکزی و ذخیره سازی پول برای برخی است.
تنها کاری که بسیج انجام داد این بود که کرسی آزاد اندیشی با یکی از اساتید ارزشی ترتیب داد و از استادی که سابقه اخلال گری در انقلاب داشتند دعوت به مناظره شد؛ تبلیغات که انجام شد این استاد نیامد و این مسئله باعث شد این استاد در سر کلاس های خود مثل قبل صحبت های آن چنانی نمی کرد و در برنامه ای که ترتیب داده بودیم حاضر نشد.
میر حسینی: با اینکه دانشگاه ما سراسری، غیر انتفاعی، آزاد و... نیست به سختی می توانیم کرسی های آزاد اندیشی سیاسی برگزار کنیم.
آیا باید کرسی های آزاداندیشی سیاسی بشود؟
«خبرگزاری دانشجو»- فکر می کنید لازم است که کرسی های آزاداندیشی سیاسی بشود؟ با توجه به این که هدفی که رهبری دنبال می کنند تولید علم بوده است.
میرامینی: چیزی که به نظر من می رسد این است که سنگ بزرگ علامت نزدن است؛ ما کرسی های آزاد اندیشی را آن قدر بزرگ کردیم که نمی توانیم به آن دست پیدا کنیم؛ این یکی از آفاتی است که هنوز موضوع شروع نشده است ما درگیر آن هستیم؛ در دانشگاه خود با چند موضوع روبرو هستیم.
در ظاهر در دانشگاه خود با عقاید یکسان مواجه هستیم ولی در باطن نمی توانیم این ادعا را داشته باشیم؛ در برگزاری کرسی های آزاداندیشی با معضلاتی مواجه هستیم از جمله این که باید استادی را دعوت کنیم این استاد باید کسی باشد که دانشگاه آن را بپذیرد؛ چرا که با دو طیف شیعه و سنی مواجه می شویم.
اگر افراد تفکر جهادی داشته باشند می توانند از هیچ یک برنامه در بیاورند
من می گویم اگر تفکر افرادی که می خواهند یک برنامه ای را اجرا کنند تفکر جهادی باشد از هیچ می توانند یک برنامه در بیاورند؛ کاری که می کنیم این است که در لایه های دانشجویی نفوذ می کنیم تا برانگیخته شوند؛ این مسئله بسیار مهم است.
یک مسئله دیگر در دانشگاه بحث موضوع است؛ مسئله انگشت گذاشتن بر مسائل و موضوعات حساس نیست ولیکن دانشگاه به شدت نگران این امر است و دست دانشجو را می بندد؛ رفاه طلبی باعث شده است دانشجویان به فعالیت فرهنگی خیلی فکر نکنند هرچند که ما تلاش می کنیم به لایه ها نفوذ کنیم و برانگیخته کنیم، اما تا ما بخواهیم به نقطه‌ای برسیم که بتوانیم کرسی برگزار کنیم کار بسیار است.
از نظر من چند کرسی که در دانشگاه ما برگزار شد اصلا کرسی نیست؛ الان در دانشگاه های ما فکر کم است؛ به عبارتی کسی صاحب فکر نیست، از یک مکتبی پیروی می کند و در خیلی از آن ها احساسات دخیل است.
کرسی که احساسات در آن کم دخیل باشد اندک برگزار می شود
کرسی که احساسات در آن کم دخیل باشد و عقلانیت در آن وارد شود، اندک برگزار می شود؛ به خاطر همین کرسی ها سیاسی می شود؛ مخالف این نیستم که کرسی های ما سیاسی شود چون دانشجو بستری دیگری را نمی بیند برای این که بخواهد حرف خود را بزند؛ دانشجویان تا یک فضای سیاسی می بینند می خواهند منفجر شوند.
اگر فضا را به اندازه ای باز کنیم که دانشجویان حرف های سیاسی خود را بزنند و بفهمند از سیاسی بازی چیزی در نمی آید؛ دانشجو به این مسئله خیلی دیر می رسد.
میرحسینی: به طور مثال دانشجویی که مخالف حجاب است می ترسد حرف بزند در حالی که برگزار کننده کرسی آزاداندیشی می‌خواهد این دانشجو حرف بزند و نظر خود را بگوید.
میر امینی: بچه های کرد ما خیلی درباره کردستان مستقل صحبت می کردند ولی محل این بحث ها در خوابگاه بود؛ وقتی بخواهیم این بحث ها را در جلسات بیان کند حاضر به صحبت نیست؛ مسئله امنیت امر مهمی است.
«خبرگزاری دانشجو»- این احساس ناامنی امری واهی است؟
میر امینی: خیلی از این احساس ناامنی ها فقط احساس است؛ در دانشگاه تلاش می شود با مدیریت دانشگاه ارتباط برقرار شود؛ چرا که می دانیم کار ما این گونه راه می افتد، این که بخواهیم جلوی آن ها بایستیم و جنجال کنیم جواب نمی گیریم؛ از سوی مسئولین دانشگاه رفتارهای متناقض وجود دارد، به طور مثال می گویند کرسی برگزار شود ولی اگر فلان حرف زده شود چه می‌شود؟
ما جوانان هر عزت نفسی داریم، مقام معظم رهبری به ما داده اند
«خبرگزاری دانشجو»- مسئولین دانشگاه ها به سرانجام کار اعتماد ندارند؛ از این که شما بتوانید مسئله را به جایی برسانید که علیه نظام حرفی زده نشود، علیه فلان اعتقاد خوب تمام نشود و... واهمه دارند.
میرامینی: وقتی بخواهیم کرسی در دانشگاه برگزار کنیم، به این فکر می کنند چه کسانی قرار است در این کرسی صحبت کنند، در این کرسی ها قرار است چه چیزهایی گفته شود، موضوع صحبت در این کرسی ها چه چیزی است، افکار استادی که قرار است صحبت کند چیست و...؛ جالب این است که موضع استاد مورد نظر با نظام برای دانشگاه ما معضل نیست.
دانشگاه به سبک عقاید آن استاد بیشتر اهمیت می دهند؛ موضوع مذهب برای ما خیلی معضل است؛ اینکه استاد با این موضوع چطور برخورد می کند مهم است حتی اگر نخواهد درباره این موضوع صحبت کند.
نقدی که به دانشگاه خودم دارم این است که درصد خطا را می توان کاهش داد ولی مقام معظم رهبری وقتی درباره جوان صحبت می کنند آن قدر به این جوان بها می دهند، می گویند هرچند که تو جوانی، ولو به غلط حرفت را بزن؛ من همواره می گویم هر عزت نفسی که داریم را مقام معظم رهبری به ما داده اند؛ چرا که اصولا از دانشگاه های ما چیزی در نمی آید.
ما دانشجوهایی را پرورش می دهیم که شنونده های خوبی هستند
در استفاده از داشته ها، دانشجویان ما ضعیف هستند؛ ما دانشجوهایی را پرورش می دهیم که شنونده های خوبی هستند ولیکن لزوما ارائه دهنده های خوبی نیستند؛ دانشجویان که بتوانند در کرسی از داشته های خود استفاده کنند و بتوانند به خوبی دفاع کنند، اندک هستند؛ آدم وقتی از کرسی پائین می آید تازه می فهمد چه جواب های خوبی می توانست بدهد.
ارسال نظرات