مرکز پژوهشهای مجلس:
به گزارش گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، مرکز پژوهش های مجلس در گزارش تحلیلی بر قانون بودجه 93 و چالشهای اجرای آن نوشت: انتظار ثبات قابل اتکای بازار ارز در سال 1393 چندان واقع‌بینانه به نظر نمی‌رسد. اولین شوک بازار ارز درسال 1393 را اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها وارد کرد که سبب افزایش حدود 10 درصدی در این نرخ شد و بانک مرکزی در کنترل و کاهش آن به سطح قبلی تاکنون موفق نبوده است. البته در انگیزه بانک مرکزی در کنترل این بازار و جلوگیری از افزایش نرخ ارز نیز تردید‌هایی وجود دارد. اولین بار مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی با عنوان بررسی عوامل تعیین کننده نرخ ارز تعادلی و ریشه‌یابی تحولات اخیر بازار ارز در اقتصاد ایران که درسال 1391 و در بحبوحه تشدید تحریم‌های اقتصادی، منتشر شد، این گزارش مستندات کافی برای نقش هدفمند کردن یارانه ها در افزایش نرخ ارز ارائه کرد که مورد بی‌توجهی مسئولان دولتی قرار گرفت، اما اجرای مرحله دوم و تأثیر آن بر نرخ ارز مهر تأییدی بر نتایج آن گزارش زد.
در نتیجه لازم است که در بررسی‌های مرتبط با ادامه هدفمندکردن یارانه‌ها بدر بودجه‌های سنواتی، نرخ ارز، نیز به عنوان یک متغیر مورد تحلیل قرار گیرد به خصوص انکه میان موفقیت اهداف قیمتی هدفمند کردن یارانه‌ها نیز خود به این نرخ بستگی دارد. علاوه بر این، براساس نتایج مطالعه مذکور، متغیرهای مخارج جاری و عمرانی دولت(کسری بودجه)، میزان ذخایر ارزی بانک مرکزیف تولید سرانه(بهره‌وری) و وضعیت تراز تجاری غیرنفتی بر تعیین وضعیت نرخ ارز موثر هستند.
با توجه به عدم انتظار تحول جدی دو متغیر تولید سرانه و تراز تجاری غیرنفتی در سال 1393 نسبت به سال قبل، وضعیت بازار ارز در ادامه سال به میزان تحقق منابع بودجه(به خصوص درآمدهای صادراتی نفت و واگذاری دارایی‌های مالی )و توان کنترل بانک مرکزی در بازار ارز(ذخایر ارزی بانک مرکزی) بستگی خواد داشت. عدم تحقق قابل توجه در وصول درآمدهای دلاری نفت از یک طرف کمبود عرضه در بازار ارز را موجب خواهد شد و از طرف دیگر با کاهش توان کنترل بانک مرکزی، میدان را برای جولان سفته بازان در این بازار فراهم خواهد کرد. بدترین شرایط زمانی خواهد بود که دولت نیز بخواهد از التهاب حاکم بر بازار ارز بخشی از 0کسری منابع خود را جبران کند.
چگونگی پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در این زمینه داشته باشد. به خصوص آنکه با در نظر گرفتن کنترل ضعیف بانک مرکزی بر بازار ارز، حتی وصول خبرهای خوب یا بد در این زمینه می‌تواند در وضعیت بازار ارز نقش تعیین کننده داشته باشد.
با توجه به اهمیت بازار ارز و ثبات آن در ثبات کلی اقتصاد ایران به خصوص در سال‌های اخیر نقش تعیین کننده آن در وضعیت تورمی سال 1393، به نظر می‌رسد که لازم است کنترل این بازار در صدر برنامه‌های تثبیتی دولت قرار گیرد واقعیت آن است که تنظیم بودجه سال 1393 کمک چندانی به این موضوع نکرده است. علاوه بر این، اتخاذ سیاست کاهش نرخ سود بانکی در سال 1393 نیز می‌تواند تداعی کننده تجربه کاهش نرخ سود بانکی در سال 1390 باشد که بانک مرکزی در نیمه دوم سال به خاطر نوسانات ارزی مجبور به بازنگری در آن شد.
در رابطه با اهمیت وضعیت بازار ارز در شرایط تورمی سال 1393 باید ذکر کرد اگر تورم ناشی از اجرای مرحله دوم هدفمندی را نادیده بگیریم انتظار اولیه از وضعیت تورم درسال 1393 روند کاهشی است و تنها عامل مورد انتظار در ادامه سال برای تغییر این مسیر می‌تواند افزایش نرخ ارز باشد.
ارسال نظرات