خدایی: "کنکور" حذف شدنی نیست، تنها به داخل نظام آموزش و پرورش منتقل می‌شود/ مخاطبان، نظام فعلی "سنجش کنکوری" را ناعادلانه دانستند

به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، عصر روز 20 شهریورماه دوازدهمین قسمت از سری جدید برنامه «حذف و اضافه» با موضوع «کنکور» به طور زنده روی آنتن شبکه سه سیما رفت. در ابتدای برنامه گزارشی از برنامه پیشین پخش گردید و سپس در آیتم «خبرنامه»، به آخرین تحولات و اخبار حوزه دانشگاه کشور پرداخته شد.

پرسش پیامکی قسمت دوازدهم برنامه «حذف و اضافه» اینگونه طرح شد: "آیا شیوه کنونی قبولی دانشجویان در دانشگاه را عادلانه می‌دانید؟"

نوید: آموزش و پرورش با نظام فعلی کنکوری مخالف است

در ابتدای گفتگو دکتر مهدی نوید، دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش در خصوص شیوه جذب دانشجو در کشور بیان شد: این یک مسئله راهبردی است که هنوز توافقی بین مسئولان بر سر آن صورت نگرفته است. باید به روشی رسید که آسیب‌ها کمتر شود. کنکور حلقه وصلی است بین دو نظام آموزشی؛ نظام آموزش و پرورش و نظام دانشگاهی. باید بتواند زمینه این انتقال را فراهم آورد. روش‌هایی که در سال‌های مختلف اتخاد شده نتواسنته هر دو گروه و هدف را راضی نگه دارد. آموزش و پرورش با این روش که آینده دانش‌آموز ظرف 3-4 ساعت با آن استرس و به آن شیوه تست‌زنی انتخاب شود، مخالف بوده است. همه مشاوران آموزش و پرورش با این مخالف بوده‌اند.

کنکور برای آموزش و پرورش یک مانع جدی در تحقق اهداف آموزشی است

نوید سنجش را مقوله‌ای‌ دانست که باید طی 12 سال سنجیده شود و افزود: باید بر آن اساس قضاوت شود نه 3-4 ساعت. کنکور برای آموزش و پرورش امروز به عنوان یک مانع جدی در تحقق اهداف آموزشی تلقی شده است. زمانی کنکور تنها دانش‌آموزان پیش‌دانشگاهی را درگیر کرده بود، اما امروز تمام دانش‌آموزان دبیرستانی را. لذا وضعیت کنونی کنکور، آموزش و پرورش را در تحقق اهداف تربیتی خود با چالش جدی روبرو کرده است.

خدایی: طی 5 سال 85 درصد ارزیابی دانش‌آموزان در کنکور به آموزش و پرورش برمی‌گردد

در ادامه دکتر ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش کشور میهمان دیگر برنامه درخصوص شیوه کنونی جذب دانشجو در کشور بیان داشت: در چند سال اخیر قانون‌هایی تصویب شد یکی سال 86 که می‌گفت کنکور فعلی حذف شود و آزمون‌های آموزش و پرورش جایگزین شود که مشکلات جدی‌ای داشت و قانون‌گذار اصلاح کرد و شد قانون سال 92 که بتوان هم مسائل کنکور را حل کند و هم مسائل آموزش و پرورش را. قانونی که اخیرا تصویب شد و برای سال 93 اجرایی کردیم چندین ملزومات دارد که بر عهده آموزش و پررش و آموزش عالی است که می‌گوید باید طی 5 سال ارزیابی دانش‌آموزان به میزان 85 درصد در کنکور به ارزیابی آموزش و پرورشی آنها برگردد.

رقابت همگانی، عدالت نسبی و شفافیت سه اصل اساسی ارزیابی دانش‌آموز

خدایی ادامه داد: مدلی که در این قانون است می‌گوید روش سنجش و پذیرش را بر اساس تقاضا تعریف کنید. هرچه تقاضا بیشتر شد، بر اساس اصول رفتار کنید. اولین اصل این است که رقابت همگانی باشد. عدالت نسبی باید وجود داشته باشد. نکته بعدی بحث شفافیت است. وقتی می‌گوییم اصول تربیتی و استعداد را در نظر بگیریم باید ببینیم معیارهایمان دقیقا چیست؟

هر شیوه ارزیابی باید در نظر افکار عمومی قابل پاسخگویی باشد

وی قانون سال 92 برای همه مجریان روشن و واضح دانست و گفت: هر قانونی نیز وضع شود باید بتوان به همه مردم پاسخ دهیم، ارزیابی را برای همه با یک ملاک بسنجیم. لذا وقتی می‌گویم20 درصد روش تربیتی را سنجش دانش‌آموزان دخالت دهیم، سوال اصلی این است که این روش را چگونه دخالت می‌دهیم؟ بحث اصلی این است. ما الان تنها معیار مشخص ما امتحان نهایی مدارس است. شما می‌توانید هر مدلی را نقد کنید اما تا زمانی یک مدل جایگزین معرفی نکنید، به نتیجه نمی‌رسیم.

افزایش آزمون‌ها به انتخاب بهتر دانشجو کمک خواهد کرد

رئیس سازمان سنجش کشور ادامه داد: اگر ما می‌خواهیم سنجش را از پذیریش جدا کنیم، می‌تواند سنجش‌ها تکرار شود. حتی می‌تواند در داخل آموزش متوسطه برود اما باید متوجه بود که در هر صورت باید معیاری داشته باشیم. البته هرچه آزمون‌هایمان را تکرار کنیم این کمک به انتخاب بهتر دانشجویمان کمک خواهد کرد. به هر حال من فکر می‌کنم همه مسئولین سیاست‌های آموزشی کشور هدفشان این است که بهترین‌ها را انتخاب کند و در عین حال بتوانند به افکار عمومی پاسخ دهند که چرا این تعداد قبول شدند و اینها نشدند، والا مشکل‌زا خواهد بود.

نوید: آسیب‌های فردی و سیستمی کنکور فعلی از فوایدش بیشتر است/ نظام تربیتی نباید محدود به تربیت علمی باشد

در ادامه دکتر نوید در پاسخ به دکتر خدایی بیان داشت: این شیوه کنونی که ظرف چند ساعت زندگی دانش‌آموزان مشخص شود آسیب‌ها و فوایدی دارد. تحلیل ما این است که سر جمع، آسیبش بیشتر است؛ هم برای فرد و هم برای سیستم. برای فرد سبب استرس، رنجش و.. می‌شود که آسیب‌های درازمدت می‌گذارد. خیلی از دانشجویان در سال‌های ابتدایی دانشگاه به مشکل می‌خورند. برخی آسیب‌ها نیز در سیستم‌ها است. امروز می‌گوئیم آموزش و پرورش مشکل دارد. یک مشکل آموزش و پرورش ما حافظه‌گرایی است. ما هم قبول داریم. حرف ما نیز این است که نظام تربیتی نباید محدود به تربیت علمی باشد. تربیت اخلاقی- دینی، زیستی- بدنی، سیاسی- اجتماعی و اقتصادی- علمی باید انجام دهیم. او باید یاد گیرد وقتی وارد این جامعه می‌شود، آماده باشد.

کنکور اجازه پرداختن به جنبه‌های دیگر تربیتی دانش‌آموزان را نمی‌دهد

نوید افزود: امروز کسی به دنیال مسئولیت‌پذیری افراد نیست. چقدر مهارت‌های انسانی پیدا کرد؟ یعنی بچه‌ها را برای یک زندگی مطلوب آماده کنیم. سند تحول به دنبال اینهاست. به نظر ما کنکور اجازه پرداختن به این مسائل را نمی‌دهد. حالا چه باید کرد؟ ما نمی‌دانیم. از ما در آموزش و پرورش نخواهند. اگر سنجش را به ما بسپارند ما در این 12 سال نمره‌ای به دانش‌آموزان می‌دهند. اگر این نمره‌دهی ما اشکال دارد بیایند کمک کنند تا آسیب‌های آن به حداقل برسد. می‌گویند تصحیح برگه شما به نظرات فردی بستگی دارد، با روش‌هایی این دخالت فردی را حذف کنیم. بسیاری از کشورها کنکور را حذف کرده‌اند. پس ما هم می‌توانیم. ماموریت ما در عصر حاضر در آموزش و پرورش این است که تنها به دانش‌آموزان دانش دهیم. در صورتی که او نیاز به بسیاری اطلاعات دیگر دارد و مشکل کنکور این است.

خدایی: می‌خواهیم به سیستم آموزشی متوسطه آموزش و پروزش وزن دهیم

در ادامه برنامه دکتر خدایی در پاسخ به این سوال که "چگونه می‌توان این آسیب‌های کنکور را کم کرد"، بیان داشت: قانونی که در سال 92 تصویب شد با مشارکت همگان تصویب شد. قرار هم نبود که مجدد عوض شود. بحثی که وجود دارد این است که ما شروع کردیم و می‌خواهیم به سیستم آموزشی متوسطه آموزش و پروزش وزن دهیم. امسال هم که به طور قطعی 25 درصد را اجرا کردیم، می‌خواهیم رفته رفته بر اساس این قانون به تناسب انتخابات نهایی و کشوری و متناسب با اصول سنجش کشوری، وزن این 25 درصد را افزایش دهیم. این حد دیگر مرز ندارد. اما اصل قضیه ما این است که 15درصد را به تلاش دانش‌آموز برای رسیدن به دانشگاه‌های خوب باز بگذاریم و تا 85 درصد تاثیرگذار باشد. مثلا شما بیایید در طی دوران متوسطه 3 یا 4 دوره را امتحانات نهایی برگزار کنید، تا قابلیت سنجش پیدا کند.

کنکور حذف شدنی نیست، تنها به داخل نظام آموزش و پرورش منتقل می‌شود

رئیس سازمان سنجش کشور خاطرنشان کرد: لذا اصولا فکر کردن درباره اینکه چگونه این مدل را داخل آموزش و پروش ببریم، درحقیقت یعنی کنکور را داخل آموزش و پرورش برده‌ایم، نه حذف کرده‌ایم. طبیعی است وقتی سیستم سنجش کشور را متحول نکردیم، سنجش با این پارامترهای کم سخت می‌شود. وقتی 6000 معدل 20 دارید، چگونه  100 نفر از آنها را انتخاب کنیم؟ پس یک آزمون مجدد برگزار می‌کنیم و... . به هر صورت من باز برمی‌گردم به اول بحث ما اگر بخواهیم هر مدلی را پیاده کنیم، باید به این سوال پیاسخ دهیم که ملاک‌های ما چیست؟ با توجه به حساسیتی که وجود دارد باید این ملاک‌ها آنقدر روشن و شفاف باشد که بتوانیم خانواده‌ها را قانع کنیم.

پیشرفت و استعداد تحصیلی دو شیوه ارزیابی دانش‌آموزان

وی با بیان آنکه به دو گونه می‌توان یک فرد را ارزشیابی کرد، اظهار داشت: یکی پیشرفت تحصیلی است و یکی استعداد تحصلیی. یعنی فرد توانایی رفتن به فلان رشته تحصیلی را دارد یا خیر؟ این مورد الان اصلا بررسی نمی‌شود و صرفا می‌گوییم من کاری ندارم در آموزش و پرورش چه چیزی به تو یاد می‌دهند، من برای فلان رشته این ملاک‌ها را نیاز دارم اگر داری بیا. واقعیت قضیه این است که ما باید یک چیز را مواظب باشیم که حرکت ما خلاف جهت اسنادی که شواری عالی انقلاب فرهنگی تصویب می‌کند، نباشد و به سمت آنها برویم.

معلمان و مدیران مدرسه صلاحیت سنجش رفتاری دانش‌آموزان را دارند

دکتر نوید در پاسخ به ایشان بیان داشت: دقیقا سوال ما این است که آیا دانش کافی است، یا معیارهای روحی- روانی دیگری نیز نیاز است؟ ما می‌گوئیم طبق کاری که ما در آموزش و پرورش انجام می‌دهیم در این 12 سال همه این موارد و معیارها را می‌بینیم، می‌سنجیم و لذا می‌توانیم تشخیص دهیم چه کسی برای چه رشته‌ای مفید است و چه کسی نیست.

وی در پاسخ به این سوال که "آیا امروز در آموزش و پرورش شیو‌ه‌ای برای تشخیص این معیارها وجود دارد؟" بیان داشت: بله وجود دارد. معلمی و مدیری که همواره با دانش‌آموز هستند صلاحیت این را دارند که بتوانند تشخیص دهند.

خدایی: جایگزینی برای سیستم سنجش و ارزیابی فعلی نداریم

در انتها دکتر خدایی گفت: ما امروز 25 درصد به سوابق تحصیلی اختصاص دادیم. به فرض به 100 درصد برسانیم. آقای نوید می‌گوید اخلاق تأثیر داشته باشد. خب چطور؟ با چه معیاری؟ من به عنوان متخصص سنجش می‌توانم این را بگویم که اگر سنجش در هر مرحله‌ای تکرار شود، استرس کمتر و رقابت صحیح‌تر می‌شود. اما آیا می‌توان این همه فرد را مصاحبه کرد؟ فرض کنید من تصمیم بگیرم از فردا کنکور حذف شود، منتها چه چیزی جایگزین کنیم و چگونه افرادی را بفرستیم؟ امروز جایگزینی نداریم. جایگزین باید یک سیستم ارزیابی باشد. وقتی این سیتسم را نداریم مجبوریم در این نقطه بیایستیم والا ما به کنکور فعلی نیز دلبستگی خاصی نداریم. لذا ما از همه قانون‌گذاران می‌خواهیم راهی برای طراحی یک شیوه سنجش جایگزین بیابند.

طبق نتیجه نظرسنجی برنامه بیش از 82 درصد مخاطبان نظام فعلی سنجش کنکوری را ناعادلانه دانستند.