در مورد ایجاد ترس و رعب و وحشت نزد رای دهندگان، می توان گفت یعنی به وضوح هم نمایان شده و چیزی برای مخفی کردن وجود ندارد که تمامی محدودیت های امنیتی به کار گرفته شد تا وحشتی فراگیر در سراسر ترکیه به وجود آید، دولت ترکیه در اقدامی ناگهانی و کاملا تحریک آمیز آتش بس خود با کردها را لغو کرد، توافقات سابق را زیر پا گذاشت و با پوشش پلیس و نیروهای امنیتی به تمامی تجمعات، دفاتر سیاسی و مقرهای احزاب کرد یورش برد.
هم زمان اردوغان علیه عناصری که آنها را نهادهای موازی می نامید، دست به کار شد و تمامی عناصر خدماتی که فعالیت های دینی داشتند، در راس آنها موسسات وابسته به رفیق و همراه سابق مشهور خود فتح الله گولن را مورد قلع و قمع قرار داد، و تمامی موسسه های خدمات آموزشی و رسانه ای را مورد حمله قرار داد تا آن جا که از یک سو، همه مخالفان اردوغان از او احساس ترس کردند و از سوی دیگر رای دهندگان از تهدید نهاد موازی نسبت به ثبات و استقرار کشور احساس ترس و نگرانی کردند. به ویژه کردها، که در طول پنج ماه گذشته به شدت مورد آزار و اذیت دولت ترکیه و حزب حاکم بر آن، حزب عدالت و توسعه قرار گرفتند.
همه این رفتارها به این دلیل صورت گرفت که مردم تایید کافی از حزب عدالت و توسعه در انتخابات گذشته به عمل نیاوردند، و در انتخابات اخیر نیز تایید قاطع و مورد نظر آقای اردوغان را انجام ندادند.
به هر حال دو عامل اصلی ترس و تقلب، که حتی گفته می شود در بعضی صندوق های رای به طور مستقیم صورت گرفت و رسما آرا را دست کاری کردند، نتیجه انتخابات را به سود حزب عدالت و توسعه و آقای اردوغان تغییر داد. رئیس جمهوری ترکیه ثابت کرد که می تواند در اراده رای دهندگان دخالت کند و وضعیتی استثنائی در کشور به وجود آورد و اراده ای که خود می خواهد را بر کشور تحمیل کند.
با همه اینها...
دلایلی که سبب شد مردم ترکیه از روی اضطرار و ناچار به حزب عدالت و توسعه رای دهند تا شاید ثبات در کشور باقی بماند، خود قطعا در آینده ای نه چندان دور باعث انفجار بحران های متعددی به خصوص آن دسته از جریان هایی که خواهان تغییر در کشور هستند، خواهد شد. از جمله بارزترین آنها تغییر در قانون اساسی است که اردوغان تلاش دارد با تغییر آن از نظام پارلمانی به ریاستی استبداد خود را تثبیت کند که قطعا مشکلات عدیده ای را به وجود خواهد آورد.
به زودی صدای بحران های جدید را خواهیم شنید و خواهیم دید که ناامنی و تنش های سیاسی و اقتصادی و سقوط واحد پولی کشور آغاز خواهد شد و این بار نه ترساندن و تقلب و نه تلاش برای تغییر اراده مردم کاری برای اردوغان و حزب عدالت و توسعه از پیش نخواهد برد.