کاهش حجم واردات و احتکار گسترده تایر باعث کمبود آن در بازار شد.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، در طی چند ماه اخیر و با شروع تکانههای بازار ارز در کشور، صنایع مختلفی دچار آسیبهای جدی شدند که یکی از صنایع، صنعت تایرسازی داخلی است.
مسئولان تلاش کردند با اختصاص ارز دولتی و تصویب دستورالعملهایی از جمله منع واردات تایرهای مشابه تولید داخل و یا تخصیص تایر ماشینهای سنگین تحت نظارت راهداریهای هر استان، تا حدی از ایجاد بحران در صنعت تایر بکاهند، اما بنظر میرسد تمام این اقدامها نتوانست آنطور که باید وشاید از بار مشکلات این صنعت بکاهد.
افزایش قیمت تایر در بازار اولین مشکلی بود که خود را نشان داد و با وجود اینکه تایرسازان اعلام میکردند هیچ تغییری در قیمتها نداده اند، اما شاهد بودیم که تایرهای بازار همچنان سیر صعودی قیمت را پیموده اند.
در این میان، تایرسازان از کاهش تولید به دلیل نبود مواد اولیه شکایت داشتند، مشکلی که به دلیل نبود ارز دولتی اتفاق افتاده بود و باعث میشد هر روز ظرفیت تولید تایر در کشور کاهش یابد.
افزایش قیمت صددرصدی در تایرهای سایز بزرگ محمدرضا گنجی رئیس اتحادیه انجمن صنفی صنعت تایر میگوید:در بازار تایرهای سایز بزرگ مربوط به خودروهای وارداتی، آشفتگی بی پایانی به وجود آمده است. کم شدن ذخیره تایر موجود در انبارها، کاهش و غیرپیوسته شدن واردات و احتکار برخی تایرهای خاص و پر فروش باعث شده تا قیمتها از شب عید تا به حال تا مرز یکصد درصد افزایش یابد.
تامین مواد اولیه، مشکل اصلی کارخانههای تایرسازی است مصطفی تنها دبیر انجمن تولید کنندگان تایر ایران اظهار کرد: در سه ماهه گذشته صنعت تایر کشور دچار مشکلات شدیدی از جمله کمبود مواد اولیه بوده است و دلیل اصلی این امر، نبود ارز برای تهیه مواد اولیه برای تولید کننده داخلی است.
وی افزود: دولت تولید کنندگان تایر را برای دریافت ارز به بازار ثانویه معرفی میکند، اما تامین ارز در این بازار ساده نیست و از آنجا که متقاضی همیشه بیشتر از عرضه است تولیدکننده باید مدت زمان زیادی منتظر بماند و گاهی زمانی که ارز به او تعلق میگیرد مصادف با اتمام زمان ثبتنام متقاضی است.
تنها تصریح کرد: از آنجایی که ۵۰ درصد مواد اولیه تولید تایر از خارج از کشور تامین میشود، زمانی که قیمت ارز بالا میرود ناخود آگاه قیمت تایر افزایش یافته و از آنجایی که تولید کننده بدون مجوز سازمان حمایت از مصرف کنندگان نمیتواند قیمتهای خود را افزایش دهد، با مشکلات متعددی روبرو خواهد شد.
دبیر انجمن تولید کنندگان تایر ایران افزود: در نتیجه این موضوع شاهد کاهش تولید تایر و کمبود این محصول در سطح بازار هستیم.
وی تاکید کرد: نبود اطمینان توزیع کنندگان از تامین ارز و تهیه مواد اولیه توسط تولید کنندگان موجب التهاب قیمتها و احتکار در سطح عرضه شده است.
تنها یادآوری کرد: افزایش قیمت تایر در سطح بازار ربطی به کارخانههای تولید تایر ندارد و حتی همه کارخانههای تایر سازی به نمایندگیهای خود اعلام کردهاند که از هر گونه افزایش قیمتی پرهیز کنند، اما از آنجایی که تنظیم بازار برعهده تولید کننده نیست این اقدامات تاثیری نداشته و قیمت تایر در چند ماه گذشته سیر صعودی به خود گرفته است.
دبیر انجمن تولید کنندگان تایر ایران تصریح کرد: دولت در مورد تامین تایرهای ماشینهای سنگین، دستورالعملی را به تصویب و اجرا رساند. بر اساس این دستورالعمل راهداریها موظف شدند تا با نظارت خود، تایر را به کامیونداران ارائه دهند.
وی افزود: بر اساس آمار در دو ماهه تیر و مرداد ۴۰ هزار حلقه تایر ماشینهای سنگین تحویل داده شده است که از این میزان برای کمتر از ۵۰ هزار حلقه ۷ حواله کشیده شده و بقیه روی دست نمایندگیها مانده است، زیرا در برخی استانها میزان مصرف تایر به میزان اعلام شده نبوده است.
تنها گفت: آشفتگی بازار موجب آشفتگی کارخانهها و تولیدکنندهها شده است و تصمیمگیری در سطح کلان کشور در شرایط کنونی تاثیر مستقیم بر حیات تولید دارد.
دبیر انجمن تولید کنندگان تایر ایران تاکید کرد: اکنون به دلیل مشکلات بوجود آمده به اعتبار تولید کننده داخلی ضربه جدی وارد شده است. این موضوع میتواند در آینده موجب ضعف تولید ملی شود.
وی در رابطه با پیشبینی شرایط صنعتی کشور در آینده گفت: در صورتی که وضعیت همچون دو ماه گذشته ادامه یابد، کارخانههای تولیدی تایر مجبور میشوند با ظرفیت پایینتر از ظرفیت واقعی به فعالیت ادامه دهند و تامین تایر با مشکلات جدی روبرو خواهد شد.
تنها تصریح کرد: از آنجایی که نظارت بر بازار به واسطه شبکه توزیع سنتی صورت میگیرد، صنعت تایر با مشکلات بیشتری روبرو خواهد شد، زیرا روند توزیع سنتی قابل کنترل نیست و در نتیجه زمانی که بحرانی در تولید پیش آید، اثرات این بحران به صورت مضاعف در بازار نمایان خواهد شد.
دبیر انجمن تولید کنندگان تایر ایران با اشاره به سو استفاده دلالان و فرصت طلبان از شرایط موجود توزیع در بازار گفت: از دولت انتظار داریم که ارز دولتی را با اولویت در انبار تولید کنندگان تایر قرار دهد.
وی افزود: از ۱۰ کارخانه تایر موجود در کشور، ۶ مورد وابسته به نهادهای عمومی است و نباید به دلیل کنترل مشکلات ارزی، فضای تولید کشور را محدود کنیم.
تنها در خاتمه یادآوری کرد: اگر بخواهیم چرخه تولید ادامه یابد باید ارز اختصاصی به تولید افزایش پیدا کرده و مکانیزم مشخصی برای توزیع ارز مشخص شود؛ اتفاقی که در ۵ ماه گذشته به وقوع نپیوسته است.
زمانی که با چند تن از فروشندگان تایر در سطح تهران صحبت کردیم آنها تایید کردند که قیمت برخی تایرها از یک میلیون تومان در اواخر سال ۹۶ به حدود ۲ میلیون تومان رسیده است.
بدون شک، کمبود تایر در بازار نشان از کاهش حجم واردات یا احتکار گسترده این کالای مصرفی در بازار دارد، اما به دلیل حضور واسطههای غیر رسمی، راه چندان مشخصی نیز برای پیگیری قیمتهای گزاف فعلی از طریق سازمان حمایت از مصرف کننده یا تعزیرات وجود ندارد. مجموع این شرایط باعث شده تا بسیاری از دارندگان خودروهای وارداتی قدیمی که حالا نیاز به تایر پیدا کردهاند، با کمبود این کالا در بازار مواجه شده و ناچار به خرید با قیمتهای غیر منطقی شوند.
در پایان به نظر میرسد اگر مسئولان صنعتی هرچه سریعتر فکرعاجلی برای نجات صنعت تایر کشور نکنند باید منتظر کاهش ظرفیت داخلی تولید تایر و احتمالا کمبود این محصول در بازار باشیم.