به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، منتقدان و موافقان اکتشاف آب های ژرف این روزها منتظر هستند که نتیجه اکتشاف از عمق ۲۲۰۰ متری در منطقه سیستان و بلوچستان مشخص و اعلام عمومی شود تا ببینند آیا این اکتشاف به نتیجه مطلوبی رسیده است و آیا گمانهزنیها درباره این منابع آبی رنگ واقعیت به خود میگیرد یا نه.
بنابراین گزارش، سورنا ستاری معاون علمی و فنآوری رئیسجمهور در سفر تیرماه سال ٩٦ به استان سیستان و بلوچستان گفته بود:«معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری آمادگی دارد با ارایه ایده ها و فکرهای نو به استان سیستان و بلوچستان در زمینه آب های ژرف و جلوگیری از تبخیر آب یاری رساند. آب های ژرف آن دسته از منابع آبی هستند که تجدیدپذیرند و به هیچ عنوان مخاطرات زیست محیطی ایجاد نمی کنند و در چرخه هیدرولوژی شرکت دارند، از نظر شیمیایی کیفیت مناسبی داشته و از نظر عمق نیز بهره برداری از آنها اقتصادی است.»
معاون علمی رییس جمهوری پیش از این تاکید کرده بود که ایران از تجهیزات و فناوری های خوب داخلی در زمینه حفاری چاه ها برخوردار است و ضرورت دارد شرکت هایی در زمینه توسعه فناوری های حفاری سرمایه گذاری کنند.
اسماعیل نجار، رییس سازمان مدیریت بحران کشور هم در سفری که دی ماه سال گذشته به چابهار داشت در جمع مدیران شورای هماهنگی بحران سیستان و بلوچستان زمانی که مدیران استانی مهم ترین دغدغه این استان را بی آبی عنوان کرده و گفته بود «استفاده از آب های دریا و آب های ژرف تنها راه نجات از بی آبی در این استان و کشور است که می تواند بسیاری از مشکلات را در بلندمدت حل کند. ۲۵ میلیارد تومان اعتبار برای استحصال آب های ژرف در استان سیستان و بلوچستان نیز پیش بینی شده است.»
سازمان حفاظت محیط زیست نیز که تاکنون با هرگونه اقدام درباره حفر چاههای بالای ۱۰۰ متر برای دستیابی به آبهای ژرف مخالفت میکرد اکنون معتقد است که اگر این چاهها فقط برای تحقیقات باشد، منعی برای حفر آنها نیست.
در مقابل این موافقان به اکتشاف آب های ژرف، منتقدانی نیز هستند که درباره جزئیات و اهداف این پروژه میپرسند و سوال میکنند استفاده از این منابع تا چه حد راهگشای تامین منابع آبی است؟ همزمان نگرانیهایی در خصوص مسائل زیستمحیطی این پروژه ومطرح میشود.
در واقع آبهای ژرف که به آبهای فسیلی نیز معروف هستند در طول میلیونها سال در اعماق زمین محبوس شدند که به دلیل عدم تجدیدپذیری مجدد بسیار ارزشمند بوده و از آنها به عنوان منابع آبی استراتژیک نیز یاد میشود به گونهای که برخی دانشمندان این منابع آبی را راه نجات بشریت در بحرانهای آبی آینده میدانند. اما در برخی از نقاط جهان این منابع تنها راه چاره جهت گذر از بحران آبی است؛ چنانکه بنا به گفته کارشناسان اگر در کشور لیبی از این منابع استفاده نمیشد دیگر هیچ نقطهای از این کشور قابل سکونت نبود.
اردن و عربستان دیگر کشورهایی هستند که از این منابع استفاده کردهاند و از آن جهت تأمین آب آشامیدنی و حتی کشاورزی بهره جستهاند اما پس از کشف آلایندههای رادیواکتیوی در آبهای این مناطق پروژه استخراج آن متوقف شد.
در طرف مقابل منتقدان بر این باور هستند که حتی اگر پروژه آب های ژرف در سیستان و بلوچستان به نتیجه برسد و آب استخراج شده قابلیت شرب داشته باشد باید دید که با آن آب چه محصولاتی کشت خواهد شد و آیا کشت این محصولات با این هزینه استخراج آب اقتصادی خواهد بود یا نه؟
*نامه تند وزیر نیرو به رئیس جمهور: از سر دلسوزی کاری جز خرابکاری نخواهد کرد
اما این اختلاف نظر کارشناسی به تازگی وارد بعد دیگری نیز شده و تبدیل به اختلاف نظر سازمانی شده است.چنانکه اردکانیان وزیر نیرو در نامهای انتقادی خطاب به رئیسجمهور به ورود برخی سازمانها و ارگانهای غیرمرتبط به بحث آب های ژرف اعتراض کرده است.
اردکانیان در این نامه نوشته است که دخالت های هر سازمانی از روی دلسوزی در بحث آب های ژرف جز خرابکاری نتیجه دیگری نخواهد داشت.
منابعی در وزارت نیرو میگویند هنوز یک گزارش متقن در خصوص وجود آب ژرف در سیستان و بلوچستان به دست وزیر نیرو نرسیده است.
*دهمرده: اختلافات معاون علمی فناوری رئیس جمهور و وزارت نیرو برطرف شد
با این حال حبیبالله دهمرده نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی در رابطه با آب ژرف سیستان وبلوچستان گفته است که یک اتفاق تاریخی در یان باره در حال رخ دادن است.
وی می گوید که این کار یک پروژه بسیار طولانی است که تفاهم نامهای بین آقای چیت چیان وزیر وقت نیرو و آقای ستاری درباره آن شکل گرفته و حفاری چاه هم به صورت کامل انجام شده است.
نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی همچنین تصریح کرد: کار این چاه بزرگ با عمق هزار و 200 متر آغاز شده و آب آن هم به صورت آرتزین و قابل شرب در آمد.
دهمرده با اشاره به اینکه این اولین چاهی است که به این شکل و عمق مورد بهرهبرداری قرار گرفته است، گفت: تا بحال چنین چاهی در کشور نداشتیم؛ از آنجایی که چاه آزمایشی بود نمونه هر لایه آن در داخل و خارج کشور باید مورد آزمایش قرار گیرد.
وی ادامه داد: کار فوقالعاده بزرگی بود؛ اواخر برای اینکه کار ادامه پیدا کند اختلافاتی بین ستاری معاون علمی فناوری رئیس جمهور و وزارت نیرو وجود داشت اما اخیرا برطرف شده و تفاهم نامهای بین وزارت نیرو و آقای ستاری تنظیم شده است.
این نماینده مجلس دهم شورای اسلامی بر همین اساس اضافه کرد: حال ما منتظریم که این چاه کامل شده و مورد بهره برداری قرار گیرد. اگر لازم باشد تا عمق 5 هزار متر هم ادامه پیدا خواهد کرد و نظر ما هم بر این است این چاه کامل شود.
بر این اساس باید صبر کرد و دید اختلافات سازمانی در این باره واقعا برطرف شده و درباره بهرهبرداری از آبهای ژرف اتفاق نظر بین سازمانها ایجاد شده است یا ابعاد دیگری از آن در آینده آشکار میشود.