گزارش دانشجو؛
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو_حسین نجار_معماری خانه‌های قدیمی ایران ارتباطی تنگاتنگ با اقلیم منطقه و فرهنگ مردم داشته است. حتی دین و اعتقادات مردم نیز در طراحی بنا‌ها موثر بوده است. آب و هوا نیز تاثیر مستقیم در نحوه معماری بنا‌های تاریخی ایران دارد.
طراحی بنا‌های ایرانی به گونه‌ای است که حداکثر استفاده از مزیت‌های طبیعی منطقه مثل نور، آب و باد را میسر می‌سازد و در عین حال در مقابل عوامل طبیعی مثل گرما و سرما مقاوم است.
در زمان‌های قدیم برای پوشاندن سقف خانه‌ها راه‌هایی گوناگونی در نظر گرفته می‌شد.
سقف‌های طاقی شکل
شاید کم‌تر خانه‌های قدیمی را بتوان یافت که لااقل در قسمتی از آن‌ها از سازه‌های طاقی شکل استفاده نشده باشد. این سازه‌ها از روی هم قرار دادن خشت‌های گلی به شکلی خاص ساخته میشوند که در نهایت سقفی قوسی شکل بر روی دیوار‌های ضخیمی که آن هم از خشت و گل ساخته شده است بنا میشود. شکل کلی این سازه‌ها به صورت چهارگوش و یا با اضلاع بیشتر گاهی تا هشت ضلع بنا میشوند.
سقف‌های چوبی
این سقف‌ها که به صورت مسطح ساخته میشوند از کنار هم قرار دادن تیر‌های چوبی که معمولا از درخت صنوبر تهیه میشود به صورت موازی و با فاصله معمولاً۵۰ سانتی متر و طول حداکثر ٤ متر ساخته میشوند و بر روی این تیر‌های چوبی و در عرض آن‌ها قطعات دیگری از چوب‌های کوچک‌تر که پرتو (partoo) نامیده میشوند قرار می‌گیرد. گاهی به جای پرتو از تخته‌های چوبی استفاده میشود بر روی پرتو‌ها نیز حصیری که از ساقه گیاهان بافته شده قرار می‌گیرد، گاهی به جای حصیر از شاخ و برگ درختان استفاده میشود. روی حصیر نیز با گل خمیر مانندی موسوم به گل جبه (jabbeh) پوشانده و هم زمان جهت تخلیه آب در زمان بارندگی شیب بندی میشود و در پایان سقف بام با کاه گل اندود میشود.
نکته‌ای که قابل ذکر است سنگینی و خطر سقف‌های چوبی به دلیل استفاده از چوب‌های الوار و همچنین مصالح بسیار زیادی است که در گذر زمان به دلیل استهلاکی که طبیعت به آن‌ها وارد می‌کند امکان فرو ریختن آن‌ها به وجود می‌آید. این امکان فرو ریختن زمان قوت می‌گیرد که بدانیم کشور ما، یک کشور زلزله خیز است و با نگاه به آمار‌ها متوجه می‌شویم که روزانه تعداد بسیار زیادی زلزله در سطوح خفیف و در برخی موارد قوی باعث داغدار شدن خانواده‌ها و مردم کشورمان میشود.
چوب‌های الوار به کار رفته در سقف‌های چوبی در زمان فرو ریختن به دلیل دارا بودن مقاومت زیاد در برابر شکستن و همچنین وزن زیاد، خطر بسیار زیادی به خصوص در زمان زلزله به وجود می‌آورند. آمار و ارقام نشان دهنده این هستند که زلزله‌ها اغلب در شب هنگام به وقوع می‌پیوندند و با توجه به این موضوع خانواده‌هایی که در اینگونه خانه‌ها زندگی می‌کنند در شب هنگام و زمان استراحت در آسیب پذیرترین حالت ممکن قرار دارند و فروریختن این سقف‌ها باعث گرفتن تلفات از این خانواده‌ها میشود.
نامه یک دانش‌آموز: اگر برف ببارد کارمان تمام است!
روزنامه خراسان در شماره ۱۹۹۶۴ خود نامه‌ای از یک دانش‌آموز شهرستان کلات منتشر کرد که متن آن نشان از دغدغه همراه با نگرانی این دانش‌آموز نوجوان از وضعیت سقف خانه رو به فروریختن همراه با فقر و تنگدستی خانواده خود را به نمایش می‌گذارد. متن این نامه به شرح زیر است:
«سلام، من یک دانش آموز هستم که در یکی از روستا‌های کلات تحصیل می‌کنم. چوب‌های قدیمی سقف منزل مسکونی مان شکسته است. دیشب که با مادرم حساب و کتاب می‌کردیم، هزینه عوض کردن چوب‌ها، پلاستیک، کارگر و استاد کار و میخ و سیمان و یک شعله برق یک میلیون و چهارصد هزار تومان شد.
مادرم لبخندی زد و گفت: «پسرم اگر امسال زمستان، سقف خانه یاری کند و پایین نیاید تابستان سال آینده ان شاءا... درستش می‌کنیم.»، اما من می‌دانم که سقف خانه ما فرو خواهد ریخت و هر شب با این وحشت در حالی که به سقف چوبی خیره شده ام به خواب می‌روم.
اگر برف ببارد کارمان تمام است.
می‌دانم که تابستان آینده هم بهانه‌ای برای دلگرمی من است. دو سال است که صدای چکه‌های آب در لحظه درس خواندن ذهنم را به خود مشغول می‌کند. از گذاشتن بشقاب زیر چکه‌ها و تند تند پر شدنش خسته شده ایم. از کشیدن پلاستیک روی فرش کهنه مان خسته شده ایم.
مادرم چند روز قبل به یکی ازاعضای شورای روستا این موضوع را گفته بود، اما در جواب مادرم گفته بودند بودجه‌ای برای این کار نداریم. این داستان مشترک من و تعداد زیادی از مردم این روستاست. کم کم فصل سرما نزدیک میشود و همکلاسی هایم که لباس گرم ندارند، مثل من هر روز در سرما می‌لرزند. در کلاس درس هر روز این سوال را در حالی که دست‌های مان از شدت سرما سیاه شده اند از خود می‌پرسیم: «زور سرما بیشتر است یا اصرار ما به درس خواندن؟» هیچ کدام از ما نمی‌دانیم چند سال دیگر می‌توانیم دوام بیاوریم.
این واقعیت روستای ماست. این جا رودخانه هست، هوای پاک هست، بوی نان گرم تنوری و صدای زنگوله گوسفندانی که از چرا بر می‌گردند هم هست. اما طعم تلخ تنگدستی بر تمامی این دلخوشی‌ها می‌چربد. اگر چه می‌دانیم برف، رحمت است، ولی هرشب هراس از سرما و فرو ریختن سقف خانه هایمان ما را وادار می‌کند که برای نباریدن برف دعا کنیم. هر روز دعا می‌کنیم کاش یک نفر بیاید و ما را از این زمستان به سلامت بگذراند. من مطمئنم که اگر خیران گرامی مشکل ما را بدانند قطعا با ما همراه خواهند شد.
احمدی ۱۷ ساله دانش آموز یکی از روستا‌های شهرستان کلات»
رضایی مدیرکل روابط عمومی بنیاد مسکن کشور در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری دانشجو درباره کمک‌های این سازمان برای ترمیم بافت‌های فرسوده روستایی و همچنین مقاوم سازی آن‌ها در برابر زلزله و بلایای طبیعی گفت: بنیاد مسکن از سال ۸۴ تاکنون برنامه‌هایی را برای بازسازی و مقاوم سازی این خانه‌ها در نظر گرفته و در حال انجام است و در این بین هرساله ۲۰۰ هزار واحد مسکونی برنامه‌ریزی و برای دریافت وام به دولت معرفی میشوند و این افراد تحت نظارت واحد‌های مسکونی را می‌سازند.
وی با اشاره به ۲ میلیون واحد مقاوم سازی شده از سال ۸۴ تاکنون افزود: واحد‌های مقاوم سازی شده در زلزله کرمانشاه تخریب نشدند.
رضایی درباره طرح هادی گفت: در قالب این طرح مردمی که خانه‌های آن‌ها احتیاج به مقاوم سازی دارد می‌توانند با مراجعه به شعبه مربوطه درخواست خود را اعلام می‌کنند و با دریافت پروانه از دهیاری و ریختن فنداسیون تحت نظر بنیاد مسکن به بانک برای دریافت وام معرفی میشود و این وام در چهار نوبت که ۲۵ میلیون تومان می‌باشد پرداخت میشود.
ارسال نظرات