دانشجو گزارش می‌دهد؛
مقدسه فلاح زاده- گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، آمارهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد بعضی کشورهای شرق آسیا مثل چین، ویتنام، کره جنوبی سیاست‌های پالایشی‌شان را برافزایش تعداد پالایشگاهها و تولید فراورده‌های نفتی متمرکز کرده‌اند. به‌طوری‌که در سالهای اخیر، با راه‌اندازی نسل جدید پالایشگاهها علاوه بر خودکفایی از واردات فراورده‌های نفتی تا شش برابر ارزش‌افزوده بیشتر را دنبال می‌کنند. رشد مصرف نفت خام و میعانات در این کشورها و افزایش صادرات فراورده‌های نفتی شاهدی براین مثال است.
این در حالی است که مسئولین وزارت نفت در کشور نفت‌خیزی مثل ایران و باوجود حجم زیاد واردات فراورده‌های نفتی و مواد پایین‌دستی این صنعت، پالایشگاه داری را بصرفه نمی دانند؛ و سالها ازلحاظ پالایشی کشور را با این تفکر به عقب رانده‌اند. حال‌آنکه که علت اصلی سودده نبودن پالایشگاهها در ایران را باید در قدیمی بودن تأسیسات پالایشگاهی و تولید نفت کوره زیاد جستجو کرد که قیمتی پایین‌تر از نفت خام دارد.
نمودار 1- تجارت نفت خام در شرق آسیا
یقیناً چشم‌بادامی‌ها برای حمل نفت خام تا هزاران کیلومترها آن‌طرف تر به شرق آسیا، توجیه اقتصادی قانع‌کننده‌ای دارند. شکل 1 نشان‌دهنده مبدا و حجم واردات نفت خام به این کشورها و طی مسافت‌های طولانی برای تأمین اهداف مصرفی وعمدتا پالایشی آن‌هاست.
شرق آسیا پیشتاز در صنعت پالایش
. در سالهای اخیراکثر کشورهای شرق آسیا، سیاست پالایش نفت خام و میعانات را هدف‌گیری کرده‌اند مثلاً ویتنام قصد دارد با ساخت دو پتروپالایشگاه نان هوی و نان سای ظرفیت پالایشگاهی‌اش را 5 برابر کند پروژه‌ای که با قرار گرفتن در لیست خاص و با کسب معافیت مالیاتی ازنخست وزیری با سرعت بیشتری اجرا می‌شود.
(نمودار 2-نمودار مصرف نفت خام ویتنام. منبع آژانس بین‌المللی انرژی EIA)
این نمودار رشد مصرف نفت خام را با شیب زیادی در سالهای اخیر در کشور ویتنام نشان می‌دهد که دلیل اصلی آن افزایش ظرفیت مجتمع‌های پالایشی است.
کره جنوبی برگ زرینی دیگر از زمره‌ی کشورهای موفق پالایشی است. باوجوداینکه مشتری دائم نفت خام از غرب آسیا است و روزانه نزدیک به سه میلیون بشکه نفت خام وارد می‌کند، در رتبه‌ی ششم پالایشی دنیا قرار دارد به‌طوری‌که در سال گذشته علاوه بر خودکفایی 1.4 میلیون بشکه در روز فراورده نفتی به دنیا صادر کرده است.
کشور چین که بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌ی نفت خام دنیا است و تقریباً 60 در صد نفت خام مصرفی خود را وارد می‌کند در افزایش ظرفیت پالایشی پیشتاز بوده و گوی سبقت را از رقیبان بین‌المللی‌اش ربوده است.
نمودار 3- پیش‌بینی مصرف نفت خام در چین و ژاپن در سالهای آینده منبع آژانس بین‌المللی انرژی IEA
این نمودار بیانگر پیش‌بینی افزایش مصرف نفت خام در آینده‌ی چین و تا سال 2040 است که تقریبابه بیست میلیون بشکه در روز خواهد رسید و این افزایش به علت رشد فزاینده‌ی مجتمع‌های پالایشی در این دست کشوره است.
سرمایه‌گذاری مردمی؛ تنها راه حل توسعه پالایشگاهها
باوجود آمارهای فوق که نشان‌دهنده‌ی سوددهی صنعت پالایش در کشورهای شرق آسیاست و همچنین افزایش تقاضا و قیمت فراورده‌های نفتی، حجت بر تصمیم سازان سیاست‌های نفتی ایران تمام است. بهتر است برای باز کردن گره مشکلات پالایشگاه‌سازی به حاشیه نرفته و علت اصلی این امر را که همان تأمین منابع مالی است، صادقانه مطرح کنند. مشکلی که به خاطر هزینه‌های سنگین ساخت مجتمع‌های پالایشی آن‌هم باوجود شرایط اقتصادی حاضر قابل‌هضم است. تنها راه‌حل مسئله استفاده از منابع مالی مردمی و سرمایه‌گذاری انها در پروژه‌های بزرگ پالایشی است که صدالبته با این مشارکت علاوه بر رو نق اقتصادی و خودکفایی دربسیاری از فراورده‌های نفتی به نقدینگی تورم‌زا جهت مثبت داده می‌شود؛ و از همه مهم‌تر با ایجاد صادرات فراورده‌های نفتی مانع تحریم پذیری دوباره ایران از کانال فروش نفت خام می‌گردد.
ارسال نظرات