اپل تنها راه باقیمانده برای فعالیت برنامههای کاربردی ایرانی پس از تحریمهای سال ۹۶، یعنی اینترپرایز را مسدود کرد و همین موضوع برای ۴۸ ساعت کاربران اپل در ایران را که طبق آمارهای غیررسمی بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر برآورد میشوند در شوک بزرگی قرار داد.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، شرکت اپل تنها راه باقیمانده برای فعالیت برنامههای کاربردی ایرانی پس از تحریمهای سال ۹۶، یعنی اینترپرایز را مسدود کرد و همین موضوع برای ۴۸ ساعت کاربران اپل در ایران را که طبق آمارهای غیررسمی بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر برآورد میشوند در شوک بزرگی قرار داد. در حال حاضر برنامههای ایرانی تحت وب در حال خدمترسانی به کاربران خود هستند که باید برای بلندمدت به فکر یک روش دیگر باشند.
توسعهدهندگان برنامههای ایرانی روی سیستم عامل اپل (IOS) تنها استفادهکنندگان از اینترپرایز نیستند و اساسا هر شرکت توسعهدهنده دیگری نیز میتواند از این ظرفیت بهره ببرد. پیش از ایران، چینیها و روسیها برای حفاظت از اطلاعات کاربران بویژه در برنامههای پرداخت از آن استفاده کردند. موضوع دیگر استفاده از اینترپرایز که به مجوزهای شرکتی هم مشهور است، برنامههای اختصاصی غیرعمومی است که اغلب هم دارای تاریخ اعتبار محدودی هستند. برای مثال شرکت آمازون چندین برنامه جهت نظرسنجی و نظم بیشتر کارمندان خود دارد که در بستر عمومی بارگذاری برنامههای اپل قرار نمیگیرد. این گواهینامه که احتیاج به تایید خود کاربر هم دارد تمام مسؤولیتهای یک برنامه را بر عهده کاربر میگذارد و تاکید میکند شرکت اپل هیچ مسؤولیتی در برابر این برنامه ندارد. اما دلیل استفاده شرکتهای حوزه فناوری ایرانی از اینترپرایز موضوعی مهمتر از حفاظت از اطلاعات کاربران است. شرکتهای ایرانی به دلیل تحریمهای شهریور ۹۶ شرکت اپل که تحت فرمان وزارت خزانهداری آمریکا تراکنشهای برنامههای ایرانی بویژه برنامههای مالی را غیرشفاف دید و در نهایت همین موضوع منجر به حذف برنامههای کاربردی ایرانی از App Store شد، به اینتر پرایز روی آوردند.
البته اپل دلیل خود برای این اقدام را حفاظت از اطلاعات کاربران و مبارزه با کرک کردن برنامههای اصلی اعلام کرده است. شایان ذکر است در این باره روایت دیگری نیز وجود دارد؛ یکی از معاونان آذریجهرمی موضوع را گردن دشمنان انداخته است. امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در توئیتی نوشت: درباره محدودسازیهای اپل بررسیهای بیشتر نشان میدهد خبرنگار یکی از شبکههای ضدایرانی فهرستی از اپلیکیشنهای ایرانی را جهت محدودسازی تهیه کرده و در اختیار اپل قرار داده است. متاسفم که گاه برخی ایرانیان اینچنین زندگی هموطنان خود را تحت فشار مضاعف قرار میدهند.
صحت این موضوع مشخص نیست، اما آنچه هویداست بسته شدن اینترپرایزها مربوط به تمام جهان است و ربطی به ایران ندارد. مساله اصلی تحریمهایی هستند که برنامههای ایرانی را مجبور به استفاده از اینترپرایز کردهاند، موضوعی که وزارت ارتباطات هیچگاه درباره آن پاسخگو نبوده است. در پایان باید گفت: به طور کلی بهرهگیری از اینترپرایز یک روش موقتی است و باید توسعهدهندگان برنامههای کاربردی ایرانی از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بخواهند پس از یک سال انفعال، کرختی و بیبرنامگی در برابر تحریمها یک اقدام عاجل انجام دهد.
راه دسکتاپ باز است
شاید به جرات بتوان گفت: ایران مهد کارشناسان دور زدن سختیها و تحریمهاست. چند ساعتی از انتشار خبر عدم کارایی برنامههای ایرانی روی «IOS» نگذشته بود که اغلب کسب و کارهای اینترنتی برنامههای خود را تحت وب دوباره ایجاد کردند. جز از دسترس خارج شدن اپلیکیشنهای پرکاربرد فارسی برای کاربران آیفون، فروشگاههای فارسی که امکان دریافت آپهای ایرانی را برای کاربران سیستم عامل IOS فراهم میکردند نیز از دسترس خارج شدهاند. سیبآپ یکی از همین فروشگاههاست. هم بنیانگذار و مدیر فنی پلتفرم سیبآپ اعلام میکند که پیشتر با توجه به تصمیم اپل برای محدودسازی گواهی توسعهدهنده سازمانی، آنها به دنبال یک راهحل بودهاند. پویا خوشبخت در توضیح این راهحلها به یکی از رسانهها میگوید: «در حال حاضر مشغول آماده کردن یک صفحه یا پروفایل جدید در وبسایت سیبآپ هستیم تا اپلیکیشنهای پرکاربرد فارسی در آن قرار بگیرند و کاربران امکان دانلود آپهای مورد نیاز خود را از این طریق داشته باشند. هر چند این راهحل هم موقتی است و با شناسایی از سمت اپل این صفحه نیز مسدود خواهد شد».
وی با اشاره به راهحل دوم این پلتفرم برای دور زدن محدودیتهای جدید از سمت اپل اعلام کرد: «از ماهها پیش در حال کار روی پروژههایی به کمک تکنولوژی ADHOC هستیم که امکان ایجاد محدودیت روی آن از سمت اپل هم وجود ندارد. کاربرد این پروژه به این شکل خواهد بود که روی یک سیستم توسعهدهنده غیرتجاری (حساب توسعهدهنده تجاری) کار میکند و قابلیت بسته شدن از سمت اپل را ندارد، چون هر ۱۰۰ نفر در یک اکانت قرار دارند و شناسایی و محدودسازی آن از سمت اپل سخت است».
وی با اشاره به اینکه ADHOC نیز به شکل یک اپلیکیشن باید روی دستگاه کاربران IOS نصب شود.
میافزاید: «در واقع این پروژه مانند اپلیکیشن سیبآپ است که تحت تکنولوژی ADHOC کار میکند و قابلیت بسته شدن هم ندارد». به گفته او، امکان استفاده از این قابلیت حق ورودی خواهد داشت که شرایط پرداخت آن از خارج و داخل کشور توسط سیبآپ فراهم خواهد شد. با وجود اینکه این اقدام توانست به سرعت مانع از تاثیر اقدام اپل باشد، اما باید توجه داشت که بهرهگیری از این موضوع در درازمدت هم برای کاربر و هم برای ارائهدهنده خدمت دشوار خواهد بود.