درتاریخ ۱۳۵۹/۸/۱۳ رادیو بغداد، به نقل از مقامات عراق شهید تندگویان و همراهان وی را اسرای نظامی دانسته و از اینکه عراق درصدد تبادل اسرای جنگی عراقی با وزیرنفت است، خبرمیدهد.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، همچنین این رادیو با قرائت متنی، کاملا وابستگی رژیم عراق را به ابرقدرتهای شرقی و غربی نشان میدهد و خطاب به مسئولان ایرانی که به عراق نسبت به تخلف از حقوق بینالمللی هشدارداده بودند یادآور دست گیری ۵۲جاسوس آمریکایی میشود و کاملاً مشخص است که به تلافی با گروگان گیری جاسوسان آمریکایی برآمده است: «.. دولت عراق تندگویان و همراهانش را اسرای جنگی میداند؛ و درخواست آزادی تندگویان و نیز عنوان تخلف از حقوق بینالمللی از سوی ایران یعنی کشوری صورت میگیرد که به مدت یک سال است که ۵۲ آمریکایی را در کشورش به عنوان گروگان نگهداری میکند...»
محمد جواد تندگویان وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران در سپیده دم روز ۲۶ خرداد سال ۱۳۲۹ در محله خانی آباد تهران متولد شد. قبل از اینکه به مدرسه برود، پدرش او را به مسجد برد و با قرآن آشنا کرد. پدرش از هواداران «آیت الله کاشانی» روحانی مبارز و مشهور نهضت ملی شدن نفت ایران بود. جواد در محیط ساده خانواده آموخت که معیار اصلی و هدف واقعی زندگی تجمل و رفاه نیست، بلکه غیر از مادیات، ارزشهای والاتر و برتر دیگری نیز وجود دارد به همین دلیل در طول زندگی خود هیچگاه اجازه نداد، وسیله برای او هدف شود.
محمد جواد تندگویان در اواسط سال ۱۳۵۹، به دعوت شهید رجایی و به گزینش شهید دکتر بهشتی، به این کابینه مکتبی دعوت شد و به عنوان وزیر نفت جمهوری اسلامی مشغول به کار شد. ایام وزارت تندگویان، همزمان با آغاز جنگ تحمیلی بود و او در این مدت یک ماه وچند روز، هیچ گاه در پشت میز آرام نگرفت و اسیر عنوان نشد و یک وزیر تمام عیار بسیجی بود. تندگویان چندین مرتبه در این مدت کوتاه به آبادان سفر کرد و اگر تدبیر او نبود، اثری از پالایشگاه آبادان باقی نمیماند.
محمد جواد تندگویان در سفر آخرش به پالایشگاه آبادان در روز ۸/۹ /۱۳۵۹ در جاده ماهشهربه آبادان به همراه دو نفر از معاونان خود مهندس یحیوی و مهندس بوشهری اسیر شدند. دربیانیه ۱۱۸ فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق آمده است: «واحدهای کماندویی مقدم ما توانستند روز ۳۱ اکتبر، محمد جواد تندگویان، وزیر نفت ایران را اسیر کنند و وی به بغداد منتقل شده است.»
گفته میشود هنگامی که بعثیها قصد اعدام اسرا را داشتند، تندگویان با معرفی خود به عنوان وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران جان همراهانش را نجات داد. بر خلاف اعلام رسمی دشمن و اعتراف رژیم عراق به دستگیری و اسارت وی، حقوق مربوط به اسیران غیرنظامی درباره وی رعایت نشد و وی زیر شکنجه سنگین به شهادت رسید.
به گفته همراهان شهید تندگویان، ایشان با صبر و استقامت بی نظیر وبا تکیه بر یگانه محبوبش و توکل برخدا با تحمل شکنجههای گوناگون در حال گذراندن ایام اسارت بود، ولی دشمن حتی وجود در بند او را هم نتوانست تحمل کند و در پگاهی به خون نشسته، این غریب درد آشنا را به شهادت رساند و چه شایسته رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله العظمی خامنهای تندگویان را «شهید غریب» خواندند.
پیکر شهید تندگویان در تاریخ ۲۵ آذر۱۳۷۰ در عتبات عالیات نجف، کربلا و کاظمین با حضور اعضا هیئت و کاردار سفارت ایران و خانواده شان با احترام طواف داده شد و در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۷۰ در مرز منظریه ـ. خسروی به وسیله صلیب سرخ و هیئت عراقی تحویل هیئت ایرانی شد.
منابع:
روزشمار جنگ ایران وعراق، کتاب یازدهم هویزه، آخرین گامهای اشغالگر
کتاب روایتی از اسارت شهید تندگویان، معاونت تبلیغات و روابط عمومی سازمان عقیدتی سیاسی ارتش نوشته جلیل جباری
خبرگزاری پارس، گزارشهای ویژه نشریه ۲۲۹، ۱۲ /۸ /۱۳۵۹ رادیو صوت الجماهیر (بغداد).