محققان یک حسگر زیستی بسیار حساس و قابل حمل را ابداع کردهاند که هدف از ساخت آن تشخیص سریع شرایط مهلکی مانند سپسیس است.
به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، سپتیسمی یا سپسیس یا گَندخونی نوعی التهاب است که سراسر بدن را فرا میگیرد و به دلیل عفونت پیش میآید. علائم و نشانههای این بیماری شامل تب، افزایش تپش قلب، افزایش میزان تنفس و سردرگمی است. گندخونی خیلی شدید، نوعی بیماری است که باعث عملکرد ضعیف اندام یا جریان خون ناکافی میشود.
سپسیس هر چهار ثانیه جان یک انسان را در جهان میگیرد. این بیماری، عامل اصلی مرگ در بیمارستانها و یکی از ۱۰ عامل اصلی مرگ در سراسر جهان به شمار میرود. سپسیس با پاسخ التهابی بدن به یک عفونت باکتریایی همراه است و به سرعت پیشرفت میکند؛ چنانچه هر ساعتی که بابت تشخیص صحیح و درمان آن بگذرد، بیمار هشت درصد به مرگ نزدیکتر میشود. از همین رو، زمان برای این بیماری بسیار مهم است، اما هماکنون آزمایشهایی که در بیمارستانها برای تشخیص آن استفاده میشود، ۷۲ ساعت زمان نیاز دارد.
بسیاری از دانشمندان در حال کار روی این مساله مهم هستند، اما محققان موسسه پلیتکنیک فدرال لوزان در سوئیس به تازگی از فناوری جدیدشان در همین زمینه رونمایی کردند. آنها یک حسگر زیستی نوری ابداع کردهاند که زمان تشخیص سپسیس را از چند روز تا چند دقیقه کاهش میدهد. این دستاورد یکی از پیشرفتهای اخیر فناوری نانو و همچنین تاثیر نور در مقیاس نانو در ساخت یک ابزار کاملا قابل حمل و با کاربری آسان به شمار میرود که به سرعت نشانههای زیستی سپسیس را در جریان خون بیمار تشخیص میدهد. این دستگاه فقط چند ثانیه طول میکشد تا نتیجه را نشان دهد.
از آنجا که این حسگر زیستی از یک فناوری منحصر به فرد پلاسمون استفاده میکند، میتواند از اجزای کوچک و ارزانی ساخته شود، اما در عین حال با روشهای آزمایشگاهی استاندارد بالا برابری میکند. این ابزار نشانگرهای زیستی بسیاری را مد نظر قرار میدهد و به همین دلیل برای تشخیص سریع تعدادی از بیماریها کاربرد دارد.
این ابزار یک صفحه نوری دارد که یک ورق طلای نازک حاوی میلیاردها آرایه نانوحفره است. از این رو، میزان نور در اطراف نانوحفرهها زیاد است تا امکان تشخیص نشانگرهای زیستی بیشتر شود. محققان ابتدا با اضافه کردن محلول نانوذرات مخصوص به نمونهای که برای گرفتن نشانگرهای زیستی طراحی شده بود، شروع کردند. هر نانوذرهای که حاوی نشانگرهای زیستی اسیر شده باشد، به سرعت توسط آنتیبادیهای موجود در این نانوحفرهها گرفتار میشود. سپس این برخورد توسط دوربین CMOS با مقیاس نانو تصویربرداری میشود و به صورت دیجیتالی در آن واحد با دقت بالا شمرده میشود.
به طور کلی، این ابزار به پزشکان امکان میدهد با داشتن اطلاعات کافی، بیماران را برای درمان اولویتبندی کنند و در نهایت جان آنها را نجات دهند.