صمصامی: پول مردم جای تولید در کاغذبازی خرج می‌شود/ اخذ مالیات بر عایدی‌سرمایه موثرترین راهِ کنترل قیمت‌ها

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، اخذ مالیات از بازار‌های دلالی و سفته بازی در فعالیت‌هایی که به قیمت در شیشه کردن خون مردم و منفعت رسانی به عده قلیلی سود رسانده است سال‌ها توسط کارشناسان گوشزد شده و رسانه‌ها بدان پرداخته اند، اما دولت توجهی به این موضوع نکرده است؛ چرا که درآمد‌های نفتی تا پیش از تمدید تحریم‌ها به قدری بود که دولت را نیازمند کسب مالیات نمی‌کرد، یا به عبارتی دیگر دولت مجبور به فشار آوردن بر دلالانی نمی‌شد که با سفته بازی و دامن زدن به تورم‌های کذایی معیشت مردم و اقتصاد کشور را با چالش‌های عدیده‌ای رو به رو کرده اند. حسین صمصامی؛ اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در این گفتگو عدم اخذ مالیات از بازار سرمایه را مورد نقد قرارداده و تاثیر دریافت مالیات بر عایدی سرمایه را بر کاهش دلالی و تامین بخشی از بودجه کشور را تحلیل کرده است.

مجلس شورای اسلامی در اخذ مالیات از عایدی سرمایه و تبدیل آن به قانون مصمم شده است به نظر شما چه میزان می‌توان بر کارآیی و عملکرد این قانون بر جمع شدن بساط دلالی از بازار‌ها تکیه کرد، با توجه به اینکه عنوان می‌شود شناسایی دلالان این بازار‌ها به همین راحتی‌ها نیست، آیا به سهولت قابل شناسایی نیستند؟
برخی ادعا می‌کنند که امکان اخذ مالیات از بازار‌های دلالی و سوداگری وجود ندارد، در حالی که تمام معاملاتی که در بازار‌ها انجام می‌شود از طریق سیستم بانکی ثبت و ضبط می‌شود، لذا همه معاملاتی که در بازار‌ها انجام می‌شود و قطعا سرمایه‌های آن از طریق شبکه بانکی رد و بدل می‌شود قابل رصد است، حتی کسانی که در بازار آزاد نیز ارز و طلا خرید و فروش می‌کنند اگر دولت اراده‌ای برای گرفتن مالیات از آن‌ها داشته باشند قابل رصد هستند، مگر چند نفر در بازار آزاد ارز خرید و فروش می‌کنند که دولت از شناسایی و گرفتن مالیات از آن‌ها عاجز باشد؟ شک نداشته باشید که دلالان حرفه‌ای که از تنش‌های بازار‌ها سود‌های کلانی به جیب می‌زنند توسط دستگاه‌های امنیتی به راحتی قابل شناسایی هستند، بنابراین از گردش حساب‌ها و انطباق فعالیت‌های آن‌ها با میزان درآمدی که کسب می‌کند می‌توان متوجه شد که دریافتی آن‌ها از بازار‌های دلالی تا چه میزان است.

---

بیشتر بخوانید:

---

یعنی معتقدید با مالیات بر عایدی سرمایه می‌توان بخشی از مشکلات اقتصادی کشور را حل کرد؟
بله حتما می‌شود، طرح‌های مالیاتی در تمام دنیا به صورت دقیق و موشکافانه اجرا می‌شود. طرح مالیات بر عایدی سرمایه بویژه در حوزه مسکن سالهاست درهمه کشور‌های دنیا اجرا می‌شود، مثلا در بخش مسکن با توجه به اینکه خریدار و فروشنده قابل کارشناسی و رصد شدن هستند به راحتی می‌توان از دلالانی که بازار مسکن را به این روز انداخته اند و گرانی‌های غیر قابل توجیهی را به مردم در تحمیل کرده اند مالیات گرفت، لذا تنها راه برای خلاص شدن از وضعیت موجود اصلاح و ارتقای سیستم مالیاتی کشور است بنحوی که از منافع کوتاه مدتی که مردم از طریق سفته بازی به آن عادت کرده اند با اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه به شدت جلوگیری شود یا آنقدر کاهش بیابد که بازار‌های سفته بازی و دلالی برای مردم کمترین جذابیتی نداشته باشند، از این زمان است که مردم سرمایه هایشان را وارد بخش تولید می‌کنند، البته به شرط اینکه دولت زیر ساخت‌های لازم را برای رونق و جهش تولید فراهم کرده باشد. به هر حال اگر دولت بازار‌های طلا، سکه، خودرو و مسکن را با مدیریت مالیاتی غیر جذاب نکند و از طرف دیگر در هموار کردن مسیر تولید از همه ظرفیت‌های کشور بهترین استفاده را به عملا نیاورد هر چه گفته شود فقط فرار به جلو و بی عملی و عدم اراده دولت در تنگنا قرار دادن دلالان و بازگرداندن آرامش و ثبات به بازار است. تا زمانی که این قانون سفت و سخت اجرا نشود و تعارفات با دلالان و بهره برداران از بازار‌های سود آور غیر مولد کنار گذاشته نشود اوضاع همین قدر خراب می‌ماند و هیچ تغییری در رشد اقتصادی و زندگی مردم به وجود نمی‌آید.

اخذ مالیات ازعایدی سرمایه تا چه حدی در تامین کسری‌های مالی دولت کمک کننده خواهد بود؟
مشخص است که اگر از دلالان مالیات گرفته شود رقم قابل توجهی دست دولت را می‌گیرد چرا که حجم منابعی که از در بازار‌های نامولد جریان دارد بسیار قابل توجه است. برای نمونه در حال حاضر همین کارگزاری‌های بورس بابت یک درصد حق کارگزاری خود ماهانه چقدر درآمد کسب می‌کنند؟ با یک جستجوی اینترنتی ساده متوجه درآمد‌های عظیم این کارگزاری‌ها می‌شوید. مثلا همین بازار سرمایه باید مشمول مالیات شود، وقتی که سهم مثلا ۵۰۰ تومانی در مدت زمان کوتاهی بدون تاثیر گذاری در تولید کشور ۱۰۰۰ تومان می‌شود، آیا از این بازار نباید مالیات گرفت، بازاری که منفعت کلانی برای سرمایه گذاران و سهامدارن دارد.

اما نمایندگان مجلس کسب مالیات از بورس را رد کرده اند و عنوان شده این مالیات اخذ نمی‌شود، نظرتان درباره این تصمیم چیست؟
مشخص است که نمایندگان تصمیم اشتباهی گرفته اند، به این دلیل که سرمایه مردم نباید در خرید و فروش کاغذ هزینه شود، بلکه سرمایه مردم باید در سرمایه گذاری واقعی اقتصاد هزینه شود، منابع نقدی مردم باید به سمت فعالیت‌های واقعی اقتصاد هدایت شود نه اینکه برای خرید و فروش سهام مورد استفاده قرار بگیرد، متاسفانه بخش قابل توجهی از منابعی که وارد بورس می‌شود صرفا دلالی و سفته بازی روی کاغذ است.

سکه ده میلیون تومان خرید و فروش می‌شود بنابراین طرح مالیات بر عایدی سرمایه را تنها راهکار برای جمع شدن بازار‌های بی در و پیکر کنونی می‌دانید؟
همین سکه‌ای که از آن نام بردید، اگر دولت اراده‌ای برای بستن و کنترل این بازار‌ها داشته باشد اعلام می‌کند که به غیر از نوسانات اونس طلا در قیمت‌های جهانی هر گونه افزایش قیمتی مشمول مالیات بالا می‌شود، آن زمان بنشینید و نگاه کنید که آیا کسی رغبت می‌کند سکه را ده میلیون تومان بخرد؟ مساله این است که دولت اقتصاد را رها کرده وگرنه ما سالهاست برای عملیاتی و اجرا شدن این طرح‌ها به دولت تذکر می‌دهیم، حتی داد می‌زنیم، خواهش و تقاضا می‌کنیم، اما تا کنون فایده‌ای نداشته و دولت تا زمانی که نخواهد سیاست گذاری‌های خود را به نفع مصالح ملی و عموم مردم تغییر دهد وضعیت خراب و خراب‌تر می‌شود.