با گذشت یک سال از شیوع ویروس کووید ۱۹ در ایران فرایند واکسیناسیون در کشورمان آغاز شد و حالا این مساله مهم وجود دارد که در زمان واکسیانیون همگانی چگونه افرادی که فاقد مدارک شناسایی معتبر هستند شناسایی شوند و در الویت واکسن کرونا قرار بگیرند
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، فاطمه آزموده- با گذشت یک سال از شیوع ویروس کووید ۱۹ در ایران فرایند واکسیناسیون در کشورمان آغاز شد. اولین واکسن تایید شده در ایران، واکسن اسپوتنیک وی ساخت موسسه گامالیای روسیه بود. نخستین محوله آن که شامل بیست هزار دوز بود بهمن ماه وارد ایران شد و پس از بررسیهای لازم اولین گروهها که کادر درمان حاضر در بخشهای آی سی یو بیمارستان بودند در تاریخ بیست و یکم بهمن ماه واکسینه شدند. البته پس از این مرحله، محموله بعدی هم از روسیه به ایران ارسال شد. پس از گذشت چند روز نیز واکسنهای آسترازنکا و بهارات مورد تایید سازمان غذا و دارو ایران قرار گرفتند بنابراین پس از این باید منتظر ورود محمولههای بعدی از کشورهای مورد نظر به مقصد ایران بود تا طبق قولهای داده شده شاهد واکسیناسیون گروههای پرخطر و کادر درمان تا پایان سال باشیم. اما آنچه پس از ورود واکسن به کشور اهمیت زیادی دارد توزیع عادلانه آن است که به آن خواهیم پرداخت.
الویتهای واکسیناسیون در ایران
پس از گفتگوهای واردات واکسن، سندی تحت عنوان برنامهی ملی واکسیناسیون علیه کرونا در ستاد ملی مقابله با کرونا تصویب شد. در این سند الویت اول واکسیناسیون در کشور کادر درمان هستند که به عنوان خط مقدم مقابله با این بیماری شناخته میشوند. این مرحله تمامی اعضای کادر درمان، از افراد شاغل در آی سی یو تا کارکنان حاضر در داروخانهها را شامل میشود. پس از این گروه نیز سالمندان و افراد دارای بیماریهای زمینهای، جانبازان و معلولین و افراد حاضر در مراکز تجمعی که بیشتر از سایر گروهها تحت خطر قرار دارند واکسینه خواهند شد تا در نهایت پس از گذر از تمام این مراحل بتوان به عموم افراد جامعه رسید. اما آنچه که میتواند در روند واکسیناسیون برخی گروهها مشکلساز باشد عدم شناسایی برخی از افراد و نداشتن مدارک شناسایی برای تشخیص هویت آنهاست.
گروههای فاقد مدارک شناسایی در ایران
یکی از این گروهها کارتون خوابها هستند که متاسفانه نمیتوان آمار کاملا دقیقی از اطلاعات هویتی آنها ارائه کرد. با توجه به پراکندگی این افراد در سطح شهر، حضورشان در مراکز تجمعی و نداشتن شرایط بهداشتی مناسب همواره خطر ناقل بودن این افراد وجود دارد بنابراین یکی از ضروریترین راههای قطع زنجیره انتقال میتواند واکسیناسیون این گروه باشد که البته همانطور که گفته شد با دشواریهایی همراه است. گروه دوم اتباع خارجی هستند که به صورت غیر قانونی و عمدتا در شهرهای مرزی ایران ساکن هستند و با توجه به نداشتن مدارک معتبر همواره از خدمات با کیفیتی برخوردار نبودهاند. اما با توجه به ضرورت واکسیناسیون گروههای مختلف مردمی به ویژه در نواحی مرزی کشور جهت رفع اپیدمی، شناسایی این افراد و واکسینه شدن آنها اهمیت به سزایی دارد. گروه سوم نیز اتباع ایرانی هستند که متاسفانه هیچ نام و نشانی از آنها در مراکز ثبت احوال به ثبت نرسیده است.
راههایی شناسایی این افراد
شاید برای تسریع این روند وزارت بهداشت بتواند از سازمان بهزیستی کشور جهت شناسایی و واکسیناسیون افراد بیخانمان و کارتونخواب استفاد کند. یکی از سریعترین راهها برای شناسایی افراد کارتنخواب مراجعه به مراکزی همچون گرمخانهها است. بدین شکل که پس از دریافت دز اول اثر انگشت فرد ثبت شود و در مراجعات بعدی در زمان مقرر دز دوم دریافت شود. البته با توجه به مشکلات شناسایی سایر کارتنخوابها و مراجعه آنها برای دریافت واکسن گویا باید به واکسیناسیون چند درصد و گاها تنها دز اول در میان این گروه بسنده کنیم تا تنها بتوانیم زنجیرهی انتقال بیماری را قطع کنیم.
گروه دوم اتباع غیرقانونی مقیم کشور هستند که برای شناسایی آنها به ویژه افرادی که به همراه خانواده زندگی میکنند میتوان از مراکز بهداشت کمک گرفت. بیشتر این افراد در مراکز بهداشت شهر و محله پروندهای دارند که میتواند جهت شناسایی این گروهها موثر باشد به ویژه خانوادههایی که صاحب فرزند نوزاد هستند. اقدام بعدی نیز میتواند کمک گرفتن از انجمنهای خیریه فعال در این حوزه باشد.
برای شناسایی مهاجرین مجرد نیز که جهت کار و کسب درآمد به ایران مهاجرت کردهاند نیز میتوان از دهیاریها و مسجد هر محله کمک گرفت تا در این زمینه اطلاع رسانی کنند و این اطمینان خاطر به آنها داده شود که دچار مشکل نخواهند شد. یکی دیگر از راههای موثر نیز مراجعه به محل کار این افراد و ملزم کردن صاحب کار به معرفی کارکنان و تقاضا از آنها جهت انجام واکسیناسیون است حتی برای راحتی این افراد میتوان واکسیناسیون را در محلهای کار مهاجرین انجام داد.
گروه سوم نیز اتباع ایرانی بدون مدارک شناسایی هستند که قاعدتا شناسایی این گروه راحتتر از دو گروه قبلی است چرا که با استخدام نیروهای پرسشگر در مناطق مستعدی هم، چون بخشهایی از سیستان و بلوچستان یا خراسان میتوان این افراد را شناسایی کرد یا با انتشار اطلاعیههایی در سطح محله به این افراد فراخوان داد.
میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی در میان مهاجران افغانی
مدیر یکی از انجمنهای حمایت از مهاجران افعانی در ایران در گفتگو با خبرگزاری دانشجو عنوان کرد در ابتدای شیوع بیماری در ایران بسیاری از مهاجران در صورت در دسترس بودن اقلام بهداشتی همچون ماسک از این لوازم استفاده میکردند، اما هرگز رفت و آمد بین خانوادهها قطع نشد و همواره این باور که در اقوامشان بیماری کرونا وجود ندارد، رواج داشت. اما اکنون پس از گذشت یک سال استفاده از ماسک نیز بین این گروهها کاملا محدود شده است و به این بیمای به عنوان یک سرماخوردگی معمولی نگاه میشود. این فعال حوزه مهاجران در ادامه افزود که این مقوله در میان افغانستانیهای مقیم خود افغانستان هم وجود دارد و استفاده از ماسک و مواد ضدعفونی کننده در مرزهای این کشور نیز به ندرت به چشم میخورد.
تمایل اتباع غیرقانونی جهت دریافت واکسن کرونا
وی در زمینه واکسیناسیون این گروهها گفت بی شک نود درصد مهاجران نیز حاضر به انجام واکسیناسیون خواهند بود به شرط اینکه مراکز مورد نظر در دسترس باشند. منظور از در دسترس بودن این است که وقت زیادی از این افراد نگیرد به ویژه در مورد مردان مهاجران که تمام روزهای هفته مشغول به کار هستند و با توجه به نیاز این افراد به کار، صاحبان مشاغل نیز جهت دادن مرخصی همکاری کافی ندارند. نکته مهم دیگر برای مهاجران نیز انجام رایگان واکسیناسیون است؛ بنابراین در صورت در نظر گرفتن این موارد و مهمتر از این دو نکته، اینکه این اطمینان خاطر به اتباع غیر قانونی داده شود که از لحاظ قوانین مهاجرتی دچار مشکل نشوند شاهد همکاری گسترده این افراد با وزارتخانه خواهیم بود.