استخراج طلای معدن آدینه زنوز آذربایجان شرقی به قیمت از بین‌رفتن محیط زیست / برداشت طلایی که سلامت مردم را تهدید می‌کند

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مهدیه حسینی نسب*؛ استان آذربایجان شرقی با ۸.۵ میلیارد تن ذخایر معدنی و داشتن بزرگترین معادن از نظر ذخایر، رتبه نخست کشوری را دارد و از ۵۷ ماده معدنی شناخته شده کشور ۳۱ ماده معدنی در این استان وجود دارد. اکنون ۷۳۵ معدن در آذربایجان شرقی شناساسی شده که از این تعداد ۴۰۰ معدن فعال است.

البته نباید از این موضوع غافل شد که فعالیت‌های معدنکاری همواره باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی می‌شود که می‌تواند اکوسیستم و سلامت انسان را به خطر بیندازد. همچنین این تلاش‌ها شاید منبع اقتصادی برای مردم داشته باشد، ولی نباید از خطرات زیست محیطی آن غافل شد. مواد معدنی مختلف بسته به شرایط، دارای آثار و پیامد‌های زیست محیطی متفاوتی است. معادن و صنایع معدنی به دلیل داشتن اثرات تخریبی گوناگون و گسترده بر محیط زیست، نیازمند توجه ویژه‌ای است.

شهرستان زنوز در استان آذربایجان شرقی به دلیل داشتن معدن طلا مورد توجه معدنکاران قرار گرفته و مدتی است که زمزمه‌هایی درمورد برداشت دوباره از معدن طلای آدینه زنوز به گوش می‌رسد؛ اما آنچه مهم است، نحوه برداشت از معادن است، یکی از روش‌های برداشت از معادن طلا، به روش سیانور معروف است که خسارت‌های جبران ناپذیری به محیط زیست وارد می‌کند.

شهرستان زنوز استان آذربایجان شرقی با وجود داشتن تنوع گیاهی و جانوری از گذشته تا به امروز مورد توجه فعالان محیط زیست قرار داشته است. با توجه به اینکه معشیت مردم این منطقه به کشاورزی و دامپروری وابسته است تخریب محیط زیست و مراتع، آلودگی زیست محیطی با سیانور آلوده کردن آب شرب و عواقب جبران ناپذیری مانند بیماری سرطان، عقب ماندگی ذهنی و تخریب آب سد نابودی کشاورزی و دامداری برای ساکنین زنوز می‌تواند داشته باشد.

کارشناسان بر این عقیده هستند که با توجه به روش استخراج طلا و مراحل پیش‌بینی شده و قابل انجام در محل، بهره‌برداری از معدن طلا مشکلاتی جبران‌ناپذیری به محیط زیست و صدماتی مانند از بین رفتن تنوع زیستی، انتقال ذرات آلوده توسط باد به مناطق اطراف و تخریب پوشش گیاهی منطقه، سد‌های باطله و لجن‌های حاصل از زهکشی‌ها و ورود آن به رودخانه و سد زنوز و سرچشمه‌های رودخانه زنوز و آب ورودی سد زنوز و پخش عناصر سنگین و خطرناک برای سلامتی انسان و دام در منطقه و منابع آب شرب و کشاورزی زنوز وارد می‌کند و عواقب جبران ناپذیر این موارد باعث نگرانی و واکنش فعلان محیط زیست شده است.

رصد فعالیت‌های معدن زنوز در مرحله اکتشاف

در این رابطه مهرانگیز رحمانی، معاون امور معادن و صنایع صمت آذربایجان شرقی در واکنش به نگرانی فعالان محیط زیست می‌گوید: معدن طلای آدینه زنوز با نام دیگری در سیستم کاداستر ثبت شده است و فعلا مراحل اکتشافی خود را در زمینه مواد فلزی طی می‌کند و طرح هرگونه موضوع در ارتباط با مضرات زیست محیطی این معدن پیشداوری است.

رحمانی ادامه می‌دهد: تمام فعالیت‌های مرتبط با معدن زنوز در مرحله اکتشاف همانند دیگر معادن، بر اساس ماده ۲۴ قانون معادن از سازمان‌های ذیربط استعلام و با نظارت سازمان‌های مذکور و سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی رصد می‌شود.

شنیده‌ها حاکی از این است که با وجود اظهارات مسئولان سازمان صمت آذربایجان شرقی، منابع محلی از تلاش برخی افراد برای جمع آوری طومار از میان مردم محلی در حمایت از معدن زنوز خبر می‌دهند.

محدوده‌ای برای اکتشاف معدن طلای آدینه وجود ندارد

عظیمی، مسئول سیاسی دانشگاه صنعتی سهند تبریز در مورد مشکلات معدن طلای آدینه شهرستان زنوز می‌گوید: موضوعاتی مختلفی در مورد این معدن وجود دارد و مهمترین این موارد آلودگی زیست محیطی و عدم وجود محدود اکتشافی این معدن است.

به گفته این فعال دانشجویی از سوی اهالی روستای زنوز نامه‌ای به سازمان محیط زیست و سازمان صمت نوشته بودند و خواستار رسیدگی به وضعیت زیست محیطی منطقه داشتند که متاسفانه از سوی این سازمان‌ها اقدامی صورت نگرفته است.

برداشت طلا از معدن کار راحتی نیست و به شدت خطرناک است، پدیده های مشابه زیادی درنقاط مختلفی دیده شده که اهالی یک روستا، شغل دامداری و کشاورزی خود را رها کنند و به برداشت طلا به صورت غیر قانونی بپردازند؟! مسئولان به عنوان سیاست گذار کلان چه تدبیری داشته اند تا فایده‌ای از معدن به مردم برسد و چه جایگزینی برای از دست دادن مراتع و محیط زیست انجام داده اند؟!