گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، در سال ۹۹ قیمت کالاهای اساسی مورد نیاز مردم که اصولا در سفره و سبد معیشتی آنها قرار میگیرد چندین برابر شد. براساس آمارهای منتشر شده از سوی مراکز آماری در سال گذشته تورم در سبد معیشتی مردم تقریبا ۶ برابر شد، یعنی خرید و وارد کردن اقلام اساسی به سفره مردم ۶ برابر سختتر شده است. دانشجو در گفتگو با علی اکبر لبافی؛ معاون اسبق وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره افزایش شش برابری فشار تورمی بر سفره مردم و عدم تامین کالاهای اساسی مورد نیاز خانوادهها چند پرسش مطرح کرده است که در ادامه میخوانید.
علی اکبر لبافی در پاسخ به اینکه چرا کالاهای اساسی مورد نیاز خانوارها در یک سال گذشته شش برابر تورم داشته است گفت: یکی از مولفههای مهم و تاثیر گذار در افزایش تورم، افزایش نقدینگی و افزایش پایه پولی است که منجر به تورم میشود؛ لذا آنچه به واقع باعث افزایش تورم میشود بی توجهی به تولید است به این معنا که اگر تولید رونق نداشته باشد و مسوولین به حوزه بهبود شاخصهای اقتصادی از نگاه تولید اهمیتی ندهند، آنچه به عنوان گردش نقدینگی ایجاد میشود منجر به افزایش پایه پولی و تورم سنگین میشود.
وی درباره عوامل تاثیر گذاری که تورم را افزایش میدهد و فشار مضاعفی را به سفره مردم وارد میکند اینگونه توضیح داد: نکتهای که دراین قضایا تاثیر گذار است و اصولا در ضوابط اجرایی بودجه دیده نمیشود، اما در افزایش پایه پولی بسیار موثر است، موضوع هزینههای دولت است به طور مثال در هیچ جای بودجه از ۳ درصد سهم حق بیمهای که دولت برای کارگران باید بپردازد خبری نیست! با اینکه دولت در پرداخت بیمه تامین اجتماعی درکنار کارگر و کارفرما ۳ درصد مشارکت دارد، اما این موضوع تا کنون هیچ گاه یا کمتردر بودجه سنواتی دیده و مورد نظر قرار گرفته است.
لبافی دراین باره توضیح داد: اصولا عددهایی که گذاشته میشود همان بدهیهای دولت است، بنابراین وقتی دولت به سازمانها و نهادهایی مثل تامین اجتماعی بدهکار میشود و، چون دولت بدهی خود را نمیپردازد، سازمانها و نهادهای مربوطه نیز با مشکلات اقتصادی قادر به تامین مخارج خود نیستند و به دنبال اخذ وام و استقراض از بانکها و بانک مرکزی میروند.
کارشناس بازار کار و تولید در این باره خاطر نشان کرد: بنا بر چنین رویهای اقتصاد ایران در چرخهای افتاده است که با اینکه بودجه ضوابط اجرایی دارد، اما چون تامین بودجه شناسایی نشده، بودجه هر سال دچار کسریهای متعددی میشود، لذا دولت به نهادها و سازمانهایی مثل تامین اجتماعی بدهکار و بدهکارتر میشود.
لبافی با اشاره به بدهی تراشی در اقتصاد ایران خاطر نشان کرد: این چرخه بدهی زایی، نهادها و سازمانها را چونان دولت به بانکها و بانک مرکزی بدهکار میکند، بنابراین نهادها و سازمانهای مختلف نیز درکنار دولت زمینههای افزایش پایه پولی و نقدینگی و به تبع آن تورم را فراهم میکنند، بنابراین افزایش تورم ناشی از عدم پیش بینیها و سیاست گذاریهای لازم دولتی برای جلوگیری از افزایش پایه پولی، نقدینگی و تورم است.
علی اکبر لبافی کاهش نرخ تورم و کاهش فشار تورمی بر سفرههای مردم را وابسته به یک راهکار دانست و دراین باره بیان داشت: تنها راهکاری که میتواند اقتصاد ایران را به ثبات برگرداند و تورم را به حداقل برساند و به زندگی و معیشت مردم کمک شایان توجهی کند رونق تولید است. به عبارت روشنتر اگر تولید رونق بیابد، نقدینگی و خلق نقدینگی مخرب از بین میرود، چرا که نقدینگی که صرف تولید نمیشود قطعا منجر به تورم میشود در حالی که نقدینگی که به سمت تولید میرود هیچ گاه تورم زا نخواهد بود.
معاون اسبق وزرات کار با تشبیه تورم به بهمن و خسارت باری آن گفت: وضعیت بیکاری و تورم در هر جامعهای مانند آوار شدن بهمن بر سر مردم است. تورم و بیکاری مانند بهمن روی زندگی مردم مینشیند در حالی که اگر جلوی آوار بهمن به روی عابرین گرفته شود و تمهیدات مناسب اندیشیده شود بهمن نه تنها خسارت بار نیست، بلکه در هنگامه گرما موجب آبادانی میشود، این را برای نقدینگی میتوان مورد مثال قرار داد به این معنا که اگر سرمایهها به سمت تولید هدایت شوند سیل نقدینگی موجب آبادانی و رونق اقتصادی میشود، بنابراین نحوه برخورد ما با بهمن نقدینگی بسیار حائز اهمیت است.
کارشناس بازار کار و اقتصاد با طرح چند پرسش خاطر نشان کرد: بسیاری از کسانی که درباره تورم اظهار نظر میکنند اولین مقصر افزایش نرخ تورم را پایه پولی معرفی میکنند بی آنکه به چرایی این موضوع بپردازند، ضمن اینکه اصولا موانع و چالشهای پیش روی تولید محل بحث و اعتنا قرار نمیگیرد در حالی که مساله بسیار مهمی دراین موضوع است.
وی دراین باره توضیح داد: طبیعتا وقتی پولی داریم که برای رونق اقتصادی و تولید هزینه نمیشود طبیعی است اقتصاد دچار تورم میشود، بنابراین تنها راه عبور از چالشهایی که شش برابر دسترسی مردم به نان شب خود را سختتر کرده، فقط و فقط رونق دادن به تولید است.
لبافی در ادامه خاطر نشان کرد: زمانی تولید رونق میگیرد که بخش خصوصی و تعاونی در تولید مشارکت داده شود. امروز کسانی به عنوان مسوول برای اقتصاد و تولید کشور نسخه مینویسند که حتی یک واحد کوچک اقتصادی را اداره نکرده اند، این موضوع یک اشکال بزرگ بر سر راه تولید است بنابراین کسانی که برای تولید نسخه میپیچند، بخشنامه و رویههای تولید را تنظیم و ابلاغ میکنند حتما باید با خم و چم تولید آشنا باشند تا بهترین نسخه را برای رونق تولید بپیجند.
معاون اسبق وزارت کار در پایان خاطر نشان کرد: بی تردید مشارکت بخش خصوصی و تعاونی در رونق تولید موضوع بسیار مهمی است، چرا که با رونق تولید میتوان بر دیو تورم فائق آمد و مشکلات متعددی را از پیش رو برداشت.