گروه استانهای خبرگزاری دانشجو، تالاب انزلی گیلان یکی از زیباترین و مهمترین تالابهای طبیعی آب شیرین کشور در جنوب غربی شهر بندرانزلی و دریای کاسپین است که با وجود مناظر منحصربهفرد، تنوع زیستی و قدمتی از ۱۵ هزار سال قبل، یکی از محبوبترین مقاصد طبیعت گردی در استان گیلان به شمار میآید.
متاسفانه تالاب انزلی از سوم شهریور سال جاری در محدوده روستای شانگهای پرده دچار حریق شد. در این راستا، سرپرست اداره محیط زیست انزلی با بیان اینکه فرضیه عمدی بودن آتش سوزی برای خشک کردن و تصرف تالاب دور از ذهن نیست، تاکید کرده که حدود پنج هکتار از نیزارهای تالاب در آتش سوخته است.
به گفته ساسان اکبری پور فرمانده یگان حفاظت محیط زیست گیلان پیرو گزارشهای واصله توسط همکاران گشت یگان حفاظت محیط زیست شهرستان انزلی در خصوص وقوع آتش سوزی در منطقه شانگهای پرده انزلی مامورین یگان حفاظت محیط زیست استان در کوتاهترین زمان ممکن، در محل حاضر و با بهره گیری از جوامع محلی اقدام به انجام عملیات اطفای حریق در نیزارهای تالاب بین المللی انزلی کردند.
در همین رابطه، سید فرشید فلاح سرپرست اداره حفاظت محیط زیست انزلی نیز با اشاره به وقوع آتش سوزی در نیزارهای تالاب انزلی، میگوید: در حال گشت زنی متوجه آتش سوزی نیزارهای تالاب در محدوده روستای شانگهای پرده شدیم.
وی ادامه داد: بلافاصله با اطلاع رسانی به اداره کل حفاظت محیط زیست استان و دستور صادره از آن، همکاری و هماهنگی با رؤسای ادارات محیط زیست شهرستانهای حوزه تالاب و فرماندهی یگان حفاظت محیط زیست استان، توسط تیمی متشکل از محیط بانان آموزش دیده، عملیات اطفای حریق آغاز شد.
شایان ذکر است مأموران آتش نشانی با هفت خودرو و حدود ۳۰ نیرو بلافاصله به محل اعزام و از همان دقایق اولیه در کنار محیط بانان نسبت به اطفای حریق اقدام کردند.
طی هماهنگی صورت گرفته توسط ساسان کفایی مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان با کاپیتان نوری، فرمانده عملیات امداد هوایی آتش سوزی کشور، مقرر شد در صورت لزوم و درخواست محیط زیست استان، بلافاصله از امداد هوایی و بالگردهای آبپاش به منظور تسریع در عملیات اطفای حریق استفاده شود آخرین خبر واصله حاکی از پایان آتش سوزی در نیزارهای تالاب انزلی دارد.
از آغاز آتش سوزی تاکنون تمام نیروهای خدمات رسان شامل آتش نشانی و هلال احمر، شهرداری و محیطبانان در محل حادثه حضور یافته و حتی از بالگرد هم برای مهار آتش استفاده کردیم، ولی نتیجهای حاصل نشد و نیزارهای تالاب همچنان در حال سوختن است.
شنیدهها حاکی از این است که نیزارهای تالاب بینالمللی انزلی در منطقه چراغ پشتان توسط افراد سودجو و با هدف تصرف اراضی و زمین خواری طعمه حریق شد و بیش از ۵ هکتار از نیزارهای این تالاب بینالمللی از بین رفت.
عدم دسترسی مناسب به مرکز آتش سوزی همچنان مهار آتش به سختی انجام میشود. بعد از گذشت بیش چندین ساعت فرمانداری انزلی جلسه ستاد بحران تشکیل داده و هم اکنون در حال تصمیم گیری برای چگونگی اطفای حریق هستند که جای تعجب دارد.
محمد مهدی نوری آل آقا رئیس مرکز کنترل و پشتیبانی اطفا حریق هوایی وزارت دفاع با اشاره به ادامه آتش سوزیها در نقاط مختلف کشور و تاکید وزیر دفاع در خصوص پشتیبانی هوایی به موقع و به هنگام جهت اطفا حریق منابع طبیعی و محیط زیست در کشور، از آغاز حریق در تالاب انزلی خبر داد و میگوید: متاسفانه این آتش سوزی در نقاطی از تالاب انزلی رخ داده که پوشش آن نیزار بوده و امکان تردد ماشینهای آتش نشانی برای اطفای حریق زمینی وجود ندارد.
وی افزود: این منطقه جزو نواحی ساحلی بوده و به تالاب متصل میشود، اما به دلیل پوشش نیزاری حیوانات زیادی در معرض خطر قرار دارند.
رئیس مرکز کنترل و پشتیبانی اطفا حریق هوایی وزارت دفاع با بیان اینکه حدود ۱۰۰ آتش نشان از شهرستانهای همجوار بندرانزلی برای مهار آتش حضور دارند، میافزاید: متاسفانه شاهد آتش سوزی بیش از ۱۰ هکتاری در این منطقه هستیم و با توجه به شرایط منطقه، امکان افزایش وسعت تا ۵۰ هکتار وجود دارد.
آل آقا از اعزام یک فروند بالگرد این مرکز بلافاصله پس از اطلاع یگان محیط زیست جهت اطفای خبر داد و اظهار میکند: این بالگرد تا ساعت ۲۰ روز دوشنبه ۸ شهریور اقدام به مهار آتش سوزی کرد، اما با تاریک شدن هوا امکان پرواز بالگرد وجود ندارد؛ لذا با توجه به احتمال تداوم آتش سوزی امروز نیز بالگرد مجهز به بسکت اطفای حریق این مرکز در منطقه آماده ادامه عملیات خواهد بود.
به گفته وی امکان دسترسی به منطقه مورد نظر وجود نداشت و ماشینهای آتش نشانی متوقف شده بودند، اما توانستیم با اطفای یکمسیر تردد، یک راه باز کنیم تا ماشینهای اطفا بتوانند وارد منطقه شوند.
اکبر سبحانی، دادستان انزلی در جلسه ستاد بحران در فرمانداری انزلی با بیان اینکه افراد سود جو که زمین آنها چسبیده به تالاب است این نیزارها را آتش میزنند تا تصرفات خود را به سمت تالاب افزایش دهند، میافزاید: این افراد بدنبال افزایش تصرفات خود هستند و منشاء حریقهای عمدی روزها و سالهای اخیر عوامل انسانی است چرا که در آن محدوده تیر برق، کارخانه و منزل مسکونی وجود ندارد.
سبحانی میگوید: افراد تعمدا اقدام به آتش سوزی میکنند و اظهار میدارند سوزاندن خار و خاشاک موجب گسترش آتش شده که این ادعا بسیار کودکانه و عمل آنها از روی قصد و تعمدی بوده و منجر به ازبین رفتن سرمایههای ملی شده است.
دادستان انزلی با بیان این که در نظر گرفتن جزای نقدی و جرم درجه ۶ برای حریق افروزانی که این چنین سرمایههای ملی را به آتش میکشند ضمانت اجرایی قوی نیست تاکید میکند: مشکل باید اساسی و ریشهای حل شود تالاب بین المللی انزلی چهره بین المللی دارد و میبایست مانند فرزند خود از آن مراقبت کنیم.
وی خاطرنشان میکند: شخصیت بندرانزلی با تالاب آن شناخته شده است؛ چرا باید تالاب را در معرض خطر قرار دهیم و موجب از بین رفتن آن شویم. شرکت سهامی آب منطقهای باید نیروهای خود را بکار گیرد و حدود اراضی متصرفه را مشخص کند.
دادستان انزلی اظهار میکند: با شروع فصل کشاورزی و صیفی کاری با هر کسی که با تصرف اراضی سوخته شده اقدام به کار زراعی کند به جرم تصرف عدوانی و حریق عمدی به جد برخورد شده و اموالش توقیف خواهد شد.
وی با اشاره به این که طبق ماده ۲۰ قانون هوای پاک قانونگذار برای اینگونه جرمها مجازات درجه ۶ مطرح کرده که خاطی به حبس و جزای نقدی محکوم میشود که تصرف زمین چند صد میلیونی با یک جزای نقدی ناچیز مسئله خاتمه مییابد تصریح میکند: اداره محیط زیست طبق قانون احیای تالابهای کشور مصوب سال ۱۳۹۶ میتواند گزارش خود را به دادگستری ارائه بدهد تا از حیث آلودگی محیط زیستی طبق ماده یک که هرگونه تخریب در بستر و حریم تالاب که خسارت جبران ناپذیر به آن وارد کند جرم محسوب میشود، با مجرم برخود قانونی انجام شود.
بر اساس این گزارش، هشتم شهریور ماه آتش سوزی در نیزارهای منطقه چراغ پشتان انزلی آغاز شد و تا کنون ۱۲ هکتار از این اراضی در شعلههای آتش سوخت و دستگاههای خدمات رسان، با همکاری یک بالگرد جمعیت هلال احمر ساری در حال مهار آتش هستند.
سوم شهریور نیز پنج هکتار از نیزارهای روستای شانگهای پرده انزلی طعمه حریق شد که شواهد حاکی از عمدی بودن این آتش سوزی با هدف زمین خواری بود.
شایان ذکر است، در سال ۹۸ نیز حدود ۱۰ هکتار از نیزارهای تالاب بین المللی انزلی توسط سودجویان به آتش کشیده شد.
تالاب انزلی با مساحتی حدود ۲۰ هزار هکتار که از شمال به انزلی، از جنوب به صومعه سرا، از شرق خمام، از جنوب شرقی به رشت و از غرب به کپورچال و آبکنار انزلی محدود است.
این تالاب سال ۱۳۵۴ در فهرست تالابهای بینالمللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسید همچنین سازمان بینالمللی حیات پرندگان، این تالاب را به عنوان زیستگاه با اهمیت برای پرندگان تشخیص داده و جزو تالابهای طبیعی و آب شیرین کشور و از جمله زیباترین مناظر آبی منطقه است.
تالاب انزلی محل تخم ریزی آبزیان و پناهگاه و مامن پرندگان بومی و مهاجر است، این تالاب که با بیش از ۱۰۰ گونه پرنده، ۵۰ گونه ماهی و صدها گونه موجودات گیاهی اکوسیستم کمنظیری دارد، از سال ۱۳۵۴ جزو تالابهای بینالمللی تحت حفاظت شناخته شد و مهمترین منبع تکثیر و تولید ماهیان خاویاری و استخوانی دریای خزر و سالانه پذیرای مسافران بیشمار داخلی و جهانگردان خارجی است.