گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ جنگها عواقب بسیاری دارند، یکی از نتایج جنگ روسیه و اوکراین، اعمال تحریمهای شدید علیه حوزهی نفت و گاز روسیه و از بین رفتن امکان صادرات گاز این کشور به اروپا بود. واقعیت این است که روسیه یک رقیب بالقوه برای ایران به لحاظ گاز محسوب میشود و تا کنون این کشور تمایل زیادی برای همکاری با تهران در این زمینه از خود نشان نداده است. اما به نظر میرسد، مسکو اجباراً و با توجه به اینکه نمیتواند گازش را به اروپا صادر کند، تمایل پیدا کرده است که از ظرفیت همسایگان برای خرید یا سوآپ گازش استفاده کند.
با توجه به اینکه ایران از منابع عظیم گازی بهرهمند است و زیرساختهای لازم را برای سوآپ گاز روسیه دارد، میتواند اولین گزینه برای مسکو در این سیاست باشد. در روش سوآپ، روسیه گاز را در شمال به ما تحویل میدهد و ما آن را با قیمت بالاتر به همسایگانی همچون ترکیه، پاکستان، عراق و دیگران میفروشیم. به زعم کارشناسان این روش منافع اقتصادی و سیاسی زیادی برای ما دارد، ضمن اینکه مشکل مسکو را برای فروش گاز مازادش مهیا میکند. نظرات شهباز حسن پور؛ عضو کمیسیون اقتصادی مجلس را در این خصوص جویا شدیم که در ادامه میخوانید.
حسن پور در پاسخ به این سوال که سوآپ گاز روسیه از طریق ایران چه مزایایی میتواند برای کشورمان داشته باشد، تصریح کرد: تحلیل بنده این است که در آینده روسیه در شرایطی قرار میگیرد که به شدت به همکاری با ایران نیاز پیدا میکند. نیاز به فروش گاز به ایران و سوآپ و تزانزیت آن از طریق ایران یکی از مصداقهای این نیازمندی خواهد بود. ایران در حال حاضر ۲۰۰ میلیون متر مکعب کمبود گاز دارد که در صورت عدم تأمین آن مجبور میشویم در زمستان به تعطیلی صنایع روی بیاوریم تا بتوانیم نیازهای بخش خانگی را تأمین کنیم. خطوط لولهی موجود بین ایران و همسایگان شمالی ظرفیت تأمین ۴۵ میلیون متر مکعب گاز روسیه را برای ایران دارد. اگر بتوانیم به جای اینکه گاز خودمان را به ترکیه بفروشیم از گاز روسیه در این زمینه استفاده کنیم، گازی که به ترکیه صادر میکنیم، آزاد میش. این بدان معناست که حدود ۹۰ میلیون متر مکعب از کسری گاز کشور تأمین میشود.
وی در ادامه گفت: موضوع مهم دیگر این است که خرید گاز از روسیه و ترکمنستان به امنیت مرزهای شمالی کشورمان کمک میکند. تقویت موقعیت ژئوپلتیک کشور نیز از دیگر نتایج همکاری در حوزهی گازی با این کشورهاست. این تعاملات به در هم تنیدگی روابط سیاسی و اقتصادی ما با همسایگان و در نتیجه افزایش امنیت تمامی کشورهای منطقه میانجامد. هر چقدر روابط ما با همسایگان در حوزهی های مختلف از جمله انرژی افزایش پیدا کند، سرنوشت کشورها بیشتر به هم گره میخورد و این به معنای آرامش و امنیت بیشتر برای همه است.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس خاطرنشان کرد: ضرورت دارد که هر چه سریعتر قراردادهای خرید، تزانزیت و سوآپ گاز را با روسیه منعقد و اجرایی کنیم تا هر دو طرف از مزایای آن بهرهمند شوند. روسیه گاز را در بازارهای جایگزین به فروش میرساند و ایران هم به منافع اقتصادی و سیاسی حاصل از این همکاریها دست مییابد. در غیر این صورت ممکن است مسیرهای جایگزین مثل خط تاپی فعال شود که به ضرر ایران است. نباید اجازه دهیم فرصت فعلی مبنی بر سوآپ گاز روسیه از دست برود و منافعش نصیب کشورهای دیگر شود.
حسن پور ادامه داد: دولت سیزدهم تلاشهای خوبی در زمینهی افزایش روابط با کشورهای همسایه در حوزهی انرژی به اجرا گذاشته است. همچنین اقدامات این دولت در خصوص بهره برداری از فرصتهای موجود از جمله پیگیری سیاست سوآپ گاز روسیه قابل تقدیر است. افزایش مبادلات کشورمان با کشورهای منطقه میتواند در بی اثر سازی تحریمها موثر باشد. هر چقدر روابط بهتری با همسایگان داشته باشیم و دیپلماسی فعال تری را در منطقه اعمال کنیم، زمینه برای خنثی سازی تحریمها بیشتر مهیا میشود.