به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو،بسیج دانشجویی طی پیامی از سوی حضرت امام خمینی (ره) در تاریخ ۲/۹/۱۳۶۷ تأسیس شد. ایشان وظایف عمده بسیج دانشجویی را دفاع از اسلام و انقلاب اسلامی و ارائه چهارچوبهای اسلام ناب محمدی (ص) بیان داشتند که در واقع با این پیام میتوان به فلسفه وجودی و هدف بسیج دانشجویی پی برد. حضرت امام (ره) در این پیام ضمن درخواست دفاع از انقلاب و اسلام در مراکز دانشگاهی و حوزوی، خواستار پاسداری از اصول تغییرناپذیر «نه شرقی و نه غربی» شدند و ضمن دعوت به اتحاد و یگانگی حوزه و دانشگاه چشم انداز ایجاد حکومت بزرگ اسلامی و فتح جهان توسط اسلام را فراروی مشتاقان و رهروان اسلام ناب محمدی (ص) قرار دادند.
پس از طی دوره اولیه ایجادی و رشد سختافزاری در بسیج دانشجویی، همت دانشجویان بسیجی علاوه بر توسعه کمّی معطوف به افزایش هرچه بیشتر کیفیت و تحول نرمافزاری گردید.
جلوههای این تحول وجود بالغ بر دو هزار و پانصد دفتر بسیج دانشجویی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور بوده که به فضل الهی با گذشت زمان برانسجام، اثربخشی و پویایی آن در راستای نقشآفرینی شایسته در عرصههای دانشگاه، اجتماع و فرای مرزهای جغرافیایی در ابعاد اعتقادی، فرهنگی، علمی، سیاسی، ورزشی، صنفی و آمادگیهای دفاعی میباشد.
مقام معظم رهبری برخی ویژگیهای بسیج دانشجویی را چنین بیان میفرمایند: «بسیج دانشجویی در عین آنکه یک تشکل نظم یافته و برخوردار از سازماندهی است نه در جناحهای سیاسی هضم و حل میشود و نه خود را رقیب سازمانهای دانشجویی متعارف میشناسد. هر دانشجویی با هر سلیقه سیاسی اگر پایبند به ارزشهای انقلاب و آماده حضور در عرصه مبارزه فرهنگی و سیاسی با استکبار و ایادی آشکار و نقابدار آن است، میتواند در خیل بسیجیان دانشگاه و عضوی از بسیج دانشجویی باشد.»
به همین بهانه با علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران و عضو سابق بسیج دانشجویی به مناسبت هفته بسیج و سالروز تشکیل بسیج دانشجویی به گفتگو نشستیم که متن کامل آن به شرح زیر است:
اعضای بسیج دانشجویی در هستههای تخصصی بعضا با دستگاههای اجرایی و وزارت خانههای کشور جلساتی دارند و مطالبات را پیگیری میکنند، این موضوع در شورای شهر چقدر وجود دارد؟
اینکه اعضای شورای شهر تهران چه مقدار به دانشجویان عضو بسیج دانشجویی مرتبط هستند خیلی قابل احصا نیست، هر شخص ممکن است خودش روابطی با دانشجویان داشته باشد، اما خیلی این را بالا نمیبینم.
شاید این موضوع را به گونهای دیگر بشود دید، مثلا تعداد زیادی از اعضای شورای اسلامی شهر تهران از ادوار بسیج دانشجویی هستند، ولی اتفاقا شاید الان باید موقعیت بهتری برای ارتباط با بدنه بسیج دانشجویی فراهم کند، زیرا این افراد خودشان زمانی که عضو بسیج دانشجویی بودند، با یک حرارتی در این مسیر حرکت میکردند و کارآزموده، فضای جنبشی، سیاسی و فرهنگی شدن را از همان جا شروع کردند، اما خیلی بهتر می شود نظاماتی برای این ارتباطات ایجاد کرد. بنده فکر می کنم سازمان بسیج دانشجویی باید اتصال بین مجموعه دانشگاهها را برقرار کند.
افرادی که الان در بسیج دانشجویی مسئولیت دارند هم دوره ایهای ما هستند، اتصال ما و بدنه دانشگاه هم برای خود ما هم امر حیاتی است و هم برای مسائل جدیدی که در دانشگاه توسط دانشجو فعالانه پیگیری می شود. دانشجو هم میتواند به ما ایده بدهد و هم مسائل را پیگیری کند.بنده خودم در کمیسیون فرهنگی شورای شهر خیلی مشتاق این همکاری هستم
فضای شورای شهر البته مثل مجلس است، وزارت خانه یک وزیر تصمیم می گیرد، با هرکس که لازم است جلسه میگذارد، ولی اعضای شورا هر کس تصمیم گیر برای خودش است . کمیسیونهایی که وجود دارد این مسائل قابل بحث است. بنده آمادگی دارم هم به جهت شخص خود و هم به نحو کمیسیونی حداقل در کمیسیون فرهنگی و در خصوص بقیه هم با اعضای کمسیونهای دیگر میتوانم پیگیری کنم و فکر میکنم آنها نیز استقبال کنند.
برخی میگویند دانشجوی تشکیلاتی و آرمانخواه وقتی وارد دستگاه اجرایی میشود و مسئولیت میگیرد آن آرمانخواهی خود را از دست میدهد، نظر شما چیست؟
ما اگر واقع بینانه بخواهیم فکر کنیم طبیعی است ما در زمانی که دانشجو و عضو یک تشکل دانشجویی بودیم، البته در بسیج دانشجویی شاید با بقیه تشکلهای دانشجویی یک تفاوتی داشته باشیم، این ما که میگوییم بسیج دانشجویی یک چیز بیش از این آرم و لوگو است، دانشجوی بسیجی فقط عضو بسیج دانشجویی نیست، با اینکه من نسبت به بسیج دانشجویی علاقه زیادی دارم و تعصب دارم و خودم را مدیون بسیج دانشجویی میدانم، ولی واقعا دانشجوی بسیجی فقط عضو بسیج دانشجویی نیست، هم در تشکلهای دیگر اسلامی هستند و هم ممکن است برخی در تشکل دانشجویی نباشند، اما به هر صورت آن دانشجویی که در تشکل به خصوص بسیج دانشجویی مشغول فعالیت است مثلا در دورهای که ما بودیم خطوط آرمانی او مشخص بود و همواره ما نگاه به نظرگاههای رهبر انقلاب داشتیم. به قدری که توان داشتیم سعی میکردیم منویات ایشان را دنبال کنیم لذا اینطور نبود رها باشیم، اما حد اطلاعات ما از مسائل جامعه در برخی اوقات واقعا محدود بود، در برخی از مسائل آنچه که مطالبه میکردیم ممکن بود با واقعیات جامعه عینا برابری نکند لذا هرچه جلوتر میرفتیم مطالبههای ما نیز واقعه بینانهتر میشد، از دانشگاه هم که بیرون آمدیم هر کس متناسب تحصصی که داشت کاری به دست او سپرده شد و توانست فعالیت کند به واقعیتها نزدیکتر شده، از آرمان خواهی دور نشدیم ، بله به واقعیتها نزدیکتر شدیم. البته داریم کسانی را هم که تغییر کرده باشند و روحیه آرمان خواهی خود را کمتر ادامه بدهند، اما معمولا این نیست. خیلی از همین دوستانی که امروز در زمینههای خودکفایی و محرومیت زدایی و .. در حال تلاش و مجاهدت هستند عمدتا از همین افراد تشکلی هستند.
بسیج دانشجویی چطور میتواند نقش بسیج کنندگی و همراه کردن بقیه مردم را به درستی انجام دهد؟
فرمایشات رهبر انقلاب در عبرتهای عاشورا که معروف شد در بحث عوام و خواص اگر دنبال کرده باشید خیلی مباحث خوبی در خواهد آمد. ایشان خواص را در مقابل عوام لزوما افراد تحصیل کرده نمیداند و حتی لزوما مسئولین را در برابر مردم یا مثلا نخبگان در مقابل مردم عادی را نمیدانند. ایشان معتقد است مثلا یک راننده تاکسی، یک زن خانه دار، یک دانشجو، یک مسئول یا یک نخبه .. همه اینها میتوانند نقش خواص را ایفا کنند. اگر بخواهم یک خطی بگویم در نقطه عمل و در نقطهای که باید ایفای نقش اجتماعی خود را داشته باشد این خواص اگر در جبهه اهل حق اگر تنظیم باشد در آن نقطه مسئولیت خودش را ایفا میکند.
رهبر انقلاب میگویند اینجا اگر مسئولیت خود را ایفا نکند اتفاقی مثل عاشورا خواهد افتاد. در این نقطه وقتی نگاه میکنیم و در طول تاریخ و امروز در این ۴۳ سال مینگریم که خواص چقدر مهم هستند. این خواص چه چیز خاصی دارند. یکی از مهمترینها که حتی موضوع پایان نامه ارشد بنده دقیقا همین چارچوب نظری رهبر انقلاب در بحث عوام و خواص بود، نقش بسیجی گری اینها است. اینها هستند که به میدان میآیند و بقیه مردم را هم به سمت جاده هدایت و آنچه، ولی خدا اولویت اعلام کرده ، می برند.
بالاخره مردم یکی با توان اقتصادی میآید ، یکی با نوع بیان، یکی قبیله خودش را میآورد. اینها را ما در طول تاریخ بسیار داشتیم. امیرالمومنین وقتی برای جنگ با معاویه میخواهد آرایش سپاه بدهد یک عده زیادی استقبال نمیکنند تا اینکه برخی از بزرگان خودشان میروند در نخیله، آنجا اردو میزنند و به واسطه آنها قبیله هایشان هم میآیند.
بسیج دانشجویی وکسی که در تشکلهای اسلامی دانشگاه عضویت دارد این نقش خواص را به شدت میتواند ایفا کند، در بسیج گری مردم و حرکت به سمت قله ها، بنده معتقد هستم هم خود او به سمت قلهها حرکت میکند و هم بقیه مردم را حرکت میدهد، حالا اینکه از تکنیکهای مختلف بهرهمند میشود که جهاد تبیین یکی از تکنیکهای آن است.
ما در دوره پیچیدهای در دانشگاه حضور داشتیم. تفکر دگر اندیشی در آن زمان در دانشگاه اوج گرفته بود و برای خیلیها تصور اینکه دانشگاه از آن فضا بیرون بیاید وجود نداشت. ما در آن زمان عملا از فضای جنگ سخت وارد فضای جنگ نرم شدیم. ما آموختیم در این دوره که باید گفتگو کنیم. با آوردن استدلال و آوردن حرف حق، وسط مطالبه گری که دانشجویان میکردند، آرام آرام فضا عوض شد و به فضای استدلالی تبدیل شد، وقتی شما با استدلال گفتگو میکنید مخاطب هم به این طرز مواجهه شما واکنش مثبت نشان میدهد.
بنده اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد به عنوان یک دانشجوی بسیجی آرام آرام با مسئولیتهای کوچک تر، بعد مسئول بسیج دانشگاه، بعد دبیر شورای تبیین مواضع تهران و ... در آن فضا به یکدیگر کمک میکردیم . در آن زمان کار بسیار کاری جمعی بود و دانشگاه خیلی نزدیک به هم بودند و با هم گروهی کار میکردند، چون آنچنان فشار زیاد بود که غیر از کار تشکیلاتی کردن چاره دیگری نداشتیم. در سال ۹۳ من مسئولیت بسیج تهران را برعهده داشتم یعنی به نوعی هم در کف دانشگاه و هم در مسئولیت ستادی تجربه داشتم، بنده در این مدت این احساس را نداشتم که نسل ما ضعیف تر یا از نسلهای فعلی هستند، اینطور نیست، چون این مسئله ادامه دارد، مسئله ما مسئله تشکلی نیست، مسئله ما پای حرف حق ایستادن است.
بسیج خیلی مدتها پیش تشکیل شده بود، اما امام سال ۶۷ پیام تشکیل بسیج دانشجو و طلبه را داد و آن بسیج جهان اسلام و هستههای مقاومت که خیلیها آرزوی آن را داشتند میبینیم. این پرچمها در دنیا بلند شده و برای خیلیها دور از ذهن بود، چون این مسیر درحال پیمودن است اینطور نیست نسل جدید و نسل قدیم اختلاف داشته باشند، اما یک تفاوتی که این سالها من احساس میکنم شاید به وجود آمده باشد این است که ما در اداوار مختلف تلاش کردیم متناسب با نیازهای جامعه و جهان اسلام نقش آفرینی عمومی داشته باشیم و چون عمده این مسائل بیرون از دانشگاه بوده ما کم کم از مسائل داخل دانشگاه عبور کردیم و شاید ویژگی ما این بود در هر وضعیتی دانشگاه در تخسیر کامل ما بود آن هم نه با زور، با کار تشکیلاتی.
دانشجویان بسیجی از زمانی که دغدغه آنها فراتر رفته که البته این نشانه رشد آنهاست، دغدغه آنها از سطح دانشگاه به بیرون آمد. وای به حال کسی که فکر کند داخل دانشگاه از مردم بالاتر است و بخواهد از دغدغه مردم بریده شود.
به نظر من به خاطر دیدگاههای رو به جلو بود که دغدغههای مردم مشغولشان کرد و برای حل مسئله نگاهشان به بیرون از دانشگاه رفت، در این زمان گاهی مشاهده میشود که از مسائل دانشگاه دور شده اند و دغدغهها از فضای خود دانشگاه خارج شد.
آنچه که مسلم بسیج دانشجویی است ماجرای سیمرغ عطار در منطق الطیر است. بسیج دانشجویی یعنی دانشگاه ، یعنی هر تشکلی که در دانشگاه وجود دارد، پیوند اینها و هماهنگی آنها و ستادی که برای این کار میکند. وقتی هماهنگی آنها حداکثر میشود میتوانند اتفاقاتی را رقم زنند که هیچ کس باورش نشود.
با آنچه که از نوع نگاه هدایتی رهبر انقلاب برداشت میکنم میتوانم بگویم ما به اندازه ایشان به بخشهای مختلف مردم و تنوعی که وجود دارد در آنها حساس نیستیم. ما این حرف حاج قاسم سلیمانی را که فرمودند من و هم شکلیهای خودم، من و دور و اطرافیان خودم و ... را به خوبی درک کردیم. یعنی دوست دارم در محلهای باشم که مذهبی باشد، مسجد خوبی میروم، هیئت خودم را میروم، سعی میکنم در مسیرم هم از مسیری که با اعتقادات من هماهنگ است بروم، اما بخشهای دیگری از جامعه هستند که شاید تحت تاثیر فرهنگ غرب باشند و برخی سعی کردند با این مسائل مردم را تحت تاثیر قرار بدهند، خصوصا نسلهایی که در آنها جوان و نوجوان وجود دارد. ما که حکومت میکنیم حاکمیت فقط بر بخش مذهبی نیست، حکومت وقتی حکومت است که برهمه بتواند حکومت کند و بقیه را همراه کند. رهبر انقلاب نگاهش اینطور است که میبینیم میگوید حتی اگر کسی ما را قبول نداشته باشد برای ایران بیاید در انتخابات شرکت کند، این خیلی نگاه پیشرویی هست.
بسیج دانشجویی الان دیگر با سابقه و از دهه هفتاد پویندهتر شده و نقشهای ویژه ایفا کرده است، الان باید دید کجا میتواند مکمل اساسی باشد. یکی از این موارد همین تنوع در مردم است که یکی از آزمایشگاههای مناسب برای این موضوع خود دانشگاه است، در دانشگاه این تنوع وجود دارد و بچههای ما، چون پشتوانه دینی دارند اگر خود را مسلح کنند به گفتگو و تبیین خیلی میتواند کمک کند.