امام جواد در نامههای بسیار متعددی علی بن مهزیار را به شدت مورد عنایت و تفقد خویش قرار داده و حتی یک بار خطاب به وی نوشته است که از خدا میخواهم ...
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»، زینب صارم، یکی از یاران امام جواد (ع) که بسیار مورد توجه و عنایت ایشان بود علیبنمهزیار قمی است؛ او که در ابتدا مسیحی بوده و در هند سکونت داشته است، پس از آن که به دین اسلام مشرف می شود نه تنها از یاران خاص امام جواد شده و مورد عنایات خاص حضرت قرار میگیرد، بلکه امام جواد (ع) ایشان را به عنوان یکی از وکلا منصوب می کنند.
در رجال کشی آمده است که در عبادت و تقوی فردی به مانند علی بن مهزیار پیدا نمی شد و از شدت سجده بعد از نماز صبح پیشانی وی پینه بسته بود. وی نه تنها در عبادت و تقوی زبانزد است بلکه در علوم حدیثی و روایی مورد وثاقت بزرگان علوم رجال است تا آن جا که نجاشی درباره وی میگوید: «علی بن مهزیار آنچنان مورد وثاقت و اطمینان است که هیچ طعنه و شبهه ای در مورد وی وجود ندارد.»
علیبنمهزیار نه تنها از روات مورد وثاقت بوده، بلکه از مولفین علوم و فقه اسلامی نیز هست
علی بن مهزیار علاوه بر آن که از رواه مورد اعتماد و وثاقت بوده از مولفین علوم و فقه اسلامی نیز هست تا آن جا که نجاشی برای وی در حدود 34 کتاب یاد میکند که با عناوین فقهی، ادعیه، فضایل مومنین، تقیه، قائم، انبیا، زهد، و ... به تألیف درآورده است.
امام جواد (ع) در نامه ای علی بن مهزیار را مورد خطاب قرار داده است و از محبت خویش به یار باوفایش صحبت کرده است. امام نهم(ع) در نامه ای خطاب به علی بن مهزیار فرموده اند: «نامه تو به دست من رسید و آنچه در آن ذکر کردی دانستم و از شادی آکنده شدم. پس خدا تو را شاد کند. پس امید دارم خدا کفایت کند و دفع کننده تو از همه مکرها باشد. انشاء الله»
از این نامه امام جواد (ع) آشکار می شود که علیبنمهزیار رابط بین مردم قم و حضرت بوده است؛ چرا که امام در جواب وی مینگارد: «آنچه از احوال مردم قم گفتی دانستم خداوند آنها را خلاص کند و برای آنان گشایش حاصل کند و مرا شادمان نمودی خداوند شادمانی تو را در بهشت زایل نکند و از تو به جهت رضایت من، راضی باشد؛ من از خدا عفو و مهربانی امید دارم خدا ما را کفایت می کند و بهترین وکیل است.»
از خدا می خواهم در روز قیامت چنان تو را مورد رحمت قرار دهد که بندگان به جایگاه تو غبطه بخورند
امام جواد در نامه های بسیار متعددی علی بن مهزیار را به شدت مورد عنایت و تفقد خویش قرار داده وحتی یک بار خطاب به وی نوشته است که «از خدا می خواهم در روز قیامت چنان تو را مورد رحمت خویش قرار دهد که بندگان به جایگاه تو غبطه بخورند و خداوند شنونده دعا است.»
علت این همه اکرام و تفقد امام جواد (ع) را شاید بتوان در تلاش وی در عبادت دانست و یا جایگاه علمی علیبنمهزیار سبب چنین مقامی شده است اما هرچند که تمام این توصیفات بی راهه نیستند، اما میتوان گفت: علت اصلی این همه کرامت و توجه از طرف امام جواد (ع) را میتوان در نامه های ایشان به علیبنمهزیار جستجو کرد.
یا علی! اگر بگویم مانند تو را ندیدهام امیدوارم در این سخن راست گفته باشم
امام جواد (ع) در نامه ای دیگر به علیبنمهزیار نگاشتهاند: «على! خدا بهترین جزا را به تو بدهد و بهشت برین را جایگاهت قرار دهد و تو را خوار دنیا و آخرت نکند و با ما محشور گرداند. یا علی! تو را آزمودم و در مورد خیرخواهى و فرمانبردارى و احترام و انجام وظایف لازم آزمایش کردم اگر بگویم مانند تو را ندیدهام امیدوارم در این سخن راست گفته باشم.»
در سرما و گرما و در شب و روز خدمت و موقعیت تو بر ما مخفى نیست
خداوند بهشت برین را منزل تو قرار دهد. در سرما و گرما و در شب و روز خدمت و موقعیت تو بر ما مخفى نیست.» این توصیف امام گویاترین تبیین برای محبوبیت علی بن مهزیار در نزد امام جواد (ع) است. برای بهتر متوجه شدن این موضوع لازم به ذکر است که علی بن مهزیار در قوت گرفتن تشیع در اهواز و خوزستان نقش پر رنگی داشت و تا آن جا تلاش کرد که می توان قدرت دینی اهواز را مانند قم دانست.
در نامه ای دیگر علی بن مهزیار از امام (ع) در خواست دعا می کنند و امام با لطف بسیار به ایشان پاسخ می دهند(1) برادر علی بن مهزیار به نام ابراهیم نیز از یاران و صحابی امام جواد (ع) و امام هادی (ع) بوده است.
فرزند علیبنمهزیار به نام محمد نیز از سفرا و وکلای امام زمان (ع) بوده و در خدمت امام هادی(ع) و امام حسن عسگری(ع) بوده است.
نامههای پر از شوق و اشتیاق امام جواد (ع) به علی بن مهزیار هر شیعهای را ترغیب میکند تا با همت و سختکوشی بتواند خود را به مرتبهای برساند که مورد تفقد و توجه امام عصر خویش قرار گیرد.
پینوشت:
- و أمّا ما سألت من الدعاء فإنّک بعد لست تدری کیف جعلک اللّه عندی و ربّما سمّیتک باسمک و نسبک، مع کثرة عنایتی بک، و محبّتی لک و معرفتی بما أنت علیه فأدام اللّه لک أفضل ما رزقک من ذلک و رضی عنک، و بلغک أفضل نیّتک، و أنزلک الفردوس الأعلى برحمته إنّه سمیع الدعاء حفظک اللّه و تولّاک، و دفع عنک السوء برحمته