به گزارش گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ برنامه راه سوم شب گذشته با حضور حجت الاسلام سید مهدی حسینی، معاون آموزش حوزه علمیه خواهران و سید علی عماد معاون پژوهش حوزه علمیه برادران به موضوع تحول در نظام آموزش و پژوهش حوزهای علمیه پرداخت.
معاون پژوهش حوزه علمیه برادران با اشاره به اینکه نسبت به 50 سال گذشته حوزه علمیه استاندارد شده است گفت: انجمنهای علمی که از سال 82 برقرار شده دارای 18 انجمن است و 3 هزار صاحب نظر در زمینههای روانشناسی اقتصاد، حقوق، فلسفه، علوم حدیث، فقه و... در این حوزه فعالیت میکنند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این اولویت بندی با نیازهای جامعه همخوانی دارد یا خیر ادامه داد: هم اکنون حوزه علمیه قم 140 مرکز پژوهشی استاندارد و فعال، 120 نشریه علمی- تخصصی و علمی-پژوهشی دارد که با مدیریت راهبردی پیش میروند.
عماد با بیان اینکه مدارس علمیه در سطوح علمی، رشتههای تخصصی دارد توضیح داد: رشتههای تخصصی در حال حاضر در تمام حوزههای علمیه سراسر کشور وجود دارد چرا که 5 سال اخیر اولین نقشه آن طراحی شده بود که در آن زمان 8 اولویت در نظر گرفته شد.
وی در ادامه مطلب فوق یادآور شد: اولویت اول این هدف کلیدیترین مسئله است که تمام موارد دیگر را پوششدهی میکند و آن تولید دانش مورد نظر، بهنگام و استاندارد است به این معنا که جهت روشن داشته باشد و بهنگام بودن آن با تاخیر صورت نگیرد.
حوزه علمیه پیشگام نیازسنجی در ایران است
معاون آموزش حوزه علمیه خواهران نیز با اشاره به اینکه حوزه علمیه پیشگام نیازسنجی در ایران است گفت: نماد کلی از تحصیل در حوزههای علمیه، نظام آموزشی محسوب میشود که این نظام در حوزه علمیه برادران و خواهران متفاوت است.
وی در راستای مطلب فوق افزود: در حوزه علمیه برادران نظام آموزشی پیوسته است و تا مقطع اجتهاد وجود دارد و در صورتی که برای فردی در حین تحصیل مشکلی پیش آید و ادامه تحصیل برایش محیا نباشد میتواند در همان مقطع مدرک تحصیلی خود را دریافت کند.
حسینی یادآور شد: حوزه علمیه 4 سطح کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا دارد و داوطلبان میتوانند در هر مقطع ادامه تحصیل دهند.
وی بیان کرد: مقطع کاردانی به کارشناسی در تمام دانشگاهها 2 سال طول میکشد اما در حوزه علمیه این مقطع به 9 سال زمان نیاز دارد.
حسینی دلیل این مسئله را ملاک نبودن مدرک گرایی در حوزه علمیه دانست و افزود: در حوزههای علمیه سراسر کشور آموزش، تامل، تذهیب، تحقیق و پژوهش حرف اول را میزنند و به عقیده صاحب نظران حوزه علمیه، این روش مناسبتر است.
معاون آموزش حوزه علمیه خواهران تصریح کرد: از سال 77 در حوزههای علمیه 20 رشته تخصصی ایجاد شد ؛ برادران پس از گذراندن 5 سال از تحصیل خود به عنوان مبلغ به سایر نقاط کشور فرستاده میشوند.
عماد با اشاره به اولویتها در حوزه علمیه گفت: چهاردهمین همایش کتاب و حوزه در سوم اسفندماه برگزار و در آن مراسم از«سند اولویت بندی حوزه علمیه»پرده برداری خواهد شد.
تحقیقات و پایاننامهها در حوزه، شفاهی است
این مقام مسوول در پاسخ به این سوال که آیا در زمینه تحقیقهای دانشجویی دانشجویان حوزه علمیه گامی اساسی برداشته شده است یا خیر؟ افزود: تحقیق انجام دادن دانشجویان در دانشگاه به نظر برخی تفننی و گاهی به عنوان یک نیاز دیده میشود و به همین دلیل تحقیقات، پایان نامه ها، کتابها و اکثر درسهایی که در حوزه تدریس میشود شفاهی است. در حوزه علمیه تدریس شفاهی و تحقیقات ذهنی است و این ارائههای شفاهی میتواند به کتاب و مجلات علمی تبدیل شود.
عماد یادآور شد: مقام معظم رهبری به حوزه علمیه اشراف دارند چرا که در آن نگاه آینده نگری مشهود است.
وی با اشاره به راه تحول گرایانه در مخاطبان اظهار کرد: ساختار حوزه فناوریها و نگرشی است که به کار گرفته میشود زیرا در عصری زندگی میکنیم که دهکده جهانی و انفجار اطلاعات است. یکی از ضرورتهای تحول، تغییر در تمام مولفهها مانند روش تدریس، شیوههای مخفی و... است که نوشتنی نیستند و حتما باید اجرا شوند.
تحول در حوزه علمیه چگونه باید باشد؟
وی افزود: زمانی که صحبت از تغییر در نظام آموزشی – پژوهشی به میان میآید آنچه که باید مورد بازبینی قرار گیرد کتب درسی حوزه علمیه است چرا که برخی از کتابهای حوزه قدیمی و برخی دیگر را دانشجو بدون استاد نمیتواند بگذراند؛ تحول باید کاربردی تر بررسی شود که تاکنون شرایط آن فراهم نشده و نیاز به زمان دارد.
معاون پژوهش حوزه علمیه برادران ادامه داد: در حوزه علمیه نیز میتوان به اقتصاد رسید چرا که علوم انسانی ریشه در غرب دارد و اگر قرار بر این باشد که دستپخت و خوراک ما را غرب مصرف کند به نتیجه مثبتی نخواهیم رسید.
حسینی تشکیل حوزه علمیه خواهران را تحول بزرگی دانست و افزود: با وجود اینکه نیمی از جمعیت کشور را بانوان تشکیل میدهند حوزه علمیه خواهران در سال 75 تاسیس و تاکنون 380 مدرسه علمیه خواهران در کشور وجود دارد.
وی ادامه داد: بیش از 200 مدرسه علمیه خواهران در استان خراسان وجود دارد که با آمار فوق حدود 400 مدرسه در سراسر کشور تاسیس شده است.
یکی از مطالبات مقام معظم رهبری نخبه پروری در حوزه علمیه است
این مسوول با تاکید بر اینکه یکی از مطالبات مقام معظم رهبری نخبه پروری در حوزه علمیه است یادآور شد: یکی از نهادهای تحولی حوزههای علمیه در 3 سال اخیر شناسایی استعدادهای برتر و نخبگان در این زمینه است که با تاسیس مجموعه ای با عنوان شناسایی و حمایت از نخبگان که آیین نامههای مرتبط آن نوشته شده به نخبه پروری میپردازند.
عماد تاکید کرد: طلبگی ادای تکلیف و دین است و دانش تواضع و آرامش میآورد ؛ هر یک از کرسیهای آزاد اندیشی اصول و قواعد خاص خود را دارد. کرسیهای نظریه پردازی به عنوان بالاترین سطح در تولید علم پرهزینه و پر بازده است.
حسینی یادآور شد: حوزه علمیه خواهران آزمون ورودی ندارد و افرادی که بالاترین سطح علمی را دارند برای مصاحبه معرفی میشوند که تا کنون حدود 40 هزار فارغ التحصیل خواهر در سطح 2 داشته ایم ؛ در سطح 3 در حوزههای جامعه الزهرا و خراسان 65 هزار نفر از بانوان در حال تحصیل هستند.
معاون آموزش حوزه علمیه خواهران در پایان خاطرنشان کرد: سطح 4 ویژه بانوان راه اندازی نشده و افرادی که در این مقطع تحصیل میکنند باید به روش گذشته که ویژه برادران است ادامه تحصیل دهند و میتوانند مدارج عالی تر را نیز طی کنند.
لازم به ذکر است برنامه گفتگو محور راه سوم که پیگیری مطالبات رهبر معظم انقلاب در حوزههای فرهنگی و اجتماعی را بر عهده دارد هرهفته دوشنبهها ساعت 19 از شبکه دو به صورت زنده پخش میشود.