به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری داشجو»، برنامه دیشب هفت بدون حضور علی مصفا به نقد فیلمش پرداخت.
کارگردان «پله آخر» که مشغول بازی در فیلم جدید اصغر فرهادی است، در زمان برنامه عازم سفر بود و امکان حضور در هفت را نداشت؛ گر چه بعید به نظر می رسید با حضور در ایران هم مصفا قدم به هفت بگذارد... بگذریم!
هفت دیشب به بخش های گوناگونی از جمله نقد فیلم سینمایی «پله آخر»، آسیب شناسی نظام آموزشی با حضور حمید دهقان پور، گزارش تولید سینمای ایران، پشت صحنه فیلم سینمایی «شاباش» و بخش های دیگر پرداخت.
در ابتدای برنامه محمود گبرلو، مجری و سردبیر برنامه با اشاره به اظهارات هفته گذشته برخی از اعضای کمیته اصلاح اساسنامه خانه سینما در مطبوعات گفت: در طول هفته گذشته شاهد برخی اظهارنظرها از طرف کمیته هفت نفره ساماندهی صنوف بودیم که در این اظهارات نمایندگان سازمان سینمایی خواستار اضافه شدن کلمه جمهوری اسلامی به خانه سینما بودند، اما نمایندگان خانه سینما این اقدام را سیاسی دانسته و با آن مخالفت کردند.
وی افزود: تا به حال 11 صنف در کمیته ساماندهی صنوف به ثبت رسیده است؛ این امر برای همه صنوف فراهم بوده و همه می توانستند برای ثبت خود اقدام کنند، بنابراین اینکه چرا در این زمینه اهمال صورت گرفته باید نمایندگان صنوف پاسخگو باشند.
گبرلو در ادامه درباره اختلاف نظرهای مطرح شده تصریح کرد: به نظر می رسد پیشنهاد مطرح شده برای پیشگیری از سوءاستفاده برخی سودجویان است که البته با کمی آرامش و تدبیر می شد در این باره به اشتراک نظر رسید و نیازی به رسانه ای کردن آن و رساندن این اختلافات به شخص رئیس جمهور نبود؛ معتقدم باید در فضای شفاف و صریح مسائلی مانند امنیت شغلی و ساماندهی صنوف سینمایی بررسی شود، امیدوارم بزرگان سینمای ایران با تدبیر و دلسوزی بیشتری برای اهالی سینما و صنوف فعالیت کنند.
نظرسنجی برنامه نیز به طرح این سوال اختصاص داشت که از بین فیلم های پرفروش سال 91، کدامیک را می پسندید که در پایان برنامه از بین فیلم های «کلاه قرمزی و بچه ننه»، «قلاده‌های طلا»، «خوابم میاد»، «من مادر هستم» و فیلم سینمایی «گشت ارشاد»، قلاده های طلا بیشترین رای را از آن خود کرد.
بعد از پخش آمار فروش فیلم ها، دوربین هفت به دیدار هوشنگ کاووسی، یکی از منتقدان پیشکسوت و تاثیرگذار سینمای ایران رفت که این روزها در بستر بیماری است و در بیمارستان کیان بستری شده است.
یادمان مرحوم رسول ملاقلی پور که هفته گذشته سالگرد فوتش بود، در ادامه برنامه نمایش داده شد.
بزرگان سینما دلایل کلید خوردن لاله را بعد از 10 ماه جویا شوند
در بخش دیگری از این برنامه علیرضا زرین دست، مهمان تلفنی برنامه بود و درباره کناره گیری اش از پروژه جنجالی «لاله» توضیح داد و گفت: من درخواست تمدید قراردادم را برای سال 92 ارائه کردم که درخواست موجهی بود و در آن اعلام کردم 25 درصد به دستمزد من اضافه شود؛ این درخواست نه تهدیدآمیز بود و نه همراه با زور و اصرار. تهیه کننده پروژه نیز می توانست با درخواست من مخالفت کند، البته در آن زمان در شان من هم نبود که درخواستم را دوباره مطرح کنم و بنابراین باید با همان قرارداد اولیه کارم را ادامه می دادم.
وی افزود: نمی دانم چرا وقتی من سر کار بودم برای پروژه مثمر ثمر بودم، اما از زمانی که مخالفت کردم موجب ایجاد خسارت برای این فیلم شدم؛ من می خواهم بزرگان سینمای ما یک گزارش کار از این پروژه بخواهند و اینکه چرا این فیلم 10 ماه قبل کلید نخورده؟ چرا کسی نمی پرسد چهار ماه به زرین دست حقوق دادید و چرا پروژه همان چهار قبل کلید نخورده است؟
این فیلمبردار باسابقه سینمای ایران با اشاره به اینکه حدود 18 ماه است که پروژه ای را برای فیلمبرداری قبول نکرده ام، گفت: مبلغی را که برای این چهار ماه حضورم در پروژه «لاله» دریافت کردم که نصف دستمزد من هم است، به 18 ماه بیکاری ام تقسیم می شود که البته ممکن است این بیکاری تا چند ماه دیگر هم ادامه داشته باشد؛ زمانی که من درخواستم را به تهیه کننده ارائه کردم، وی این درخواست را به شفیع آقامحمدیان، رئیس مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی داد و وی در پایین نامه من نوشت که درخواستشان منطقی نیست و مخالفت می شود؛ برخورد آقامحمدیان با من می توانست مثل برخورد با یک هنرمند باشد، در حالی که این برخورد کاملاً نظامی بود؛ متاسفانه این فیلم در طول یک سال گذشته هنوز نتوانسته کلید بخورد و من باز هم درخواست می کنم که اهالی سینمای ما گزارش کاری از این پروژه را درخواست کنند.
بعد از پخش رویدادهای هفته، نقد فیلم سینمایی «پله آخر» با حضور شاهین شجری کهن و طهماسب صلح جو برگزار شد.
گبرلو در ابتدای این بخش گفت که قرار بود علی مصفا، کارگردان فیلم در برنامه حضور داشته باشد، اما به دلیل اینکه برای حضور در فیلم اصغر فرهادی به فرانسه پرواز داشته، این امر میسر نشده است.
بهره‌گیری از ادبیات پله آخر را غنی‌تر کرده است
شجری کهن در بخشی از نقد این فیلم گفت: بر خلاف چیزی که گفته می شود، لابه لای موج تحسین از این اثر فراموش می شود که «پله آخر» بالذات ساختاری ساده دارد؛ این فیلم یک گونه خاص از ارتباط است که در آن بخش هایی از داستان مردگان جیمز جویس حمل شده؛ در قصه اصلی فیلم که داستان یک زن و شوهر را روایت می کند، زن در اثر حادثه ای باعث مرگ شوهرش می شود؛ فراخواندن قصه های مشهور جهان برای غنا بخشیدن به فیلم ها کار بسیار مناسبی است.
وی افزود: فیلم قصه مستقلی دارد که با ادبیات نویسندگان بزرگی که در ذهن مصفا بوده، غنی تر شده است؛ از لحاظ ساختاری هم فیلم بیش از اینکه رویش مانور داده شده، ساده است و همین امر در جذب مخاطب باعث موفقیت فیلم شده است.
پیام «پله آخر» همنشینی مرگ و زندگی است
طهماسب صلح جو در ادامه نقد فیلم گفت: تا ماجرا روایت نشود، قصه فیلمی وجود ندارد، بنابراین نحوه روایت فیلم ساز بسیار مهم است؛ این فیلم یک روایت سردرگم را ارائه می دهد و آگاهانه این موقعیت سردرگم را بیان می کند؛ پله آخر سه پله دارد که از مردگان جیمز جویس، مرگ ایوان ایلیت تولستوی و قصه خود مصفا گرفته شده است؛ با اینکه مصفا منابع داستانی غنی در اختیار دارد، تماشاگر را به نوعی راهنمایی می کند که مسحور قصه و اتفاقاتش نشوند، در عوض کارگردان با نشانه ها و المان هایی تماشاگر را با همنشینی مرگ و زندگی که پیام اصلی فیلم است، روبر می کند.
وی افزود: فیلم شکل عمیق و عارفانه ای دارد که مرگ پایان زندگی نیست، بلکه مرگ در کنار زندگی جریان دارد؛ این فیلم، فیلم خوبی است و تماشاگر نیز با تامل و لذت آن را دنبال می‌کند؛ حسن پله آخر این است که بدون به کار بردن قصه های کلیشه ای در جذب مخاطب موفق است.
گزارش تولید آثار سینمایی که به بررسی و معرفی آثاری چون «اصلاً جور در نمیاد»، «آشغال های دوست داشتنی»، «ماهی و گربه»، «محمد (ص)»، «خط ویژه» و غیره می پرداخت، بخش بعدی برنامه شب گذشته هفت بود.
محسنی نسب: هیچ گاه نور چشمی دولت نبوده‌ام
در ادامه برنامه محسن محسنی نسب، کارگردان فیلم سینمایی «کریستال»، مهمان برنامه بود.
وی درباره تولید این فیلم گفت: من بعد از کریستال، فیلم «شانه دوست» را ساختم که البته هنوز اکران نشده است؛ سال 87 کریستال ساخته شده و تا امروز فروشی بیش از 100 میلیون داشته است که البته لیاقت فیلم بسیار بیشتر از این است؛ کریستال حاصل تغییراتی است که جامعه در طول این سال ها به خود دیده؛ من با آرمانی وارد سینما شدم و البته هنوز هم آن آرمان ها را دارم. سینمای من با توجه به آرمان هایم در آن سال ها، سینمای دفاع مقدس بود.
محسنی نسب ادامه داد: اما در حال حاضر مسائل اقتصادی، بزهکاری، دیه، چک های برگشتی و طلاق موضوعات جوانان ما هستند؛ آرمان من عشق به جامعه و مردمم است و با توجه به نیازهای آنها فیلم می سازم.
کارگردان فیلم سینمایی «کریستال» درباره دلایل پرفروش نبودن آثار اخیرش نسبت به فیلم هایی چون «یاس های وحشی» و «آخرین مرحله» گفت: فیلم سازی یک پروسه است و نیاز به کمک دارد؛ من سال هاست که این کمک را فریاد زده ام، همیشه هم حاضرم با هر نهادی که بخواهد در زمینه دفاع مقدس فیلم تولید کند، همکاری کنم، دستمزد هم نمی گیرم؛ چون معتقدم اگر کسی بتواند در گذشته رکوردی از خودش به جا بگذارد، باز هم می تواند.
وی گفت: متاسفانه ما در ماراتنی برای ساخت فیلم قرار می گیریم که در طول این سال ها در این ماراتن حذف شده ایم؛ تصور می کنم دلیل دیگر پرفروش نبودن فیلم های ما در طول این سال ها این است که ما خودمان مردممان را از سینما دور کرده ایم. اولین عنصری که باعث دور شدن مردم از سینما شده عدم حضور یا کم شدن فضایل اخلاقی در فیلم هایمان است؛ خوشبختانه در دوره گذشته جشنواره فجر فیلم هایی از این دست وجود داشت، اما در چند سال گذشته به خاطر حضور آثار گلخانه ای ما در جشنواره های خارجی، ارائه این فضایل اخلاقی کمتر شده است.
محسنی نسب ادامه داد: سینمای ما نیاز به شخصیت های قهرمان و جوانمرد دارد؛ چون این نگاه به الگو تبدیل می شود و مخاطب هم تلاش می کند که شبیه همین قهرمان ها شود، حتی فیلم هایی مثل «گشت ارشاد» و «کلاه قرمزی و بچه ننه» هم به نوعی قهرمان هایی به مخاطب نشان دادند.
کارگردان «یاس های وحشی» در پایان صحبت هایش تصریح کرد: کریستال کاملاً با هزینه بخش خصوصی ساخته شد و من حتی ابزار فیلمبرداری را هم از بخش خصوصی اجاره کردم؛ دولت بالاخره باید یک نور چشمی داشته باشد که از آنها حمایت کند، اما متاسفانه من نور چشمی دولت نیستم که مورد حمایت قرار بگیرم و آثار قبلیم هم در بخش خصوصی ساخته شده اند؛ سینما یک شغل فرهنگی است و تنها حضور من در سینما به خاطر عشق و علاقه ام به سینما و جوانان بوده است، بنابراین علاقه مندم با مردم در ارتباط باشم و نظراتشان را جویا شوم.
پخش پشت صحنه فیلم سینمایی «شاباش» به کارگردان حامد کلاهداری و آیتم چهره های هفته که به معرفی فعالیت های رامبد جوان، انسیه شاه حسینی، نرگس آبیار، تهمینه میلانی، داریوش مهرجویی و محسن شاه ابراهیمی می پرداخت، بخش های برنامه شب گذشته بودند.
قبل از پخش آیتم میزگرد هفته، نقل قول های هفته نیز پخش شد که به اظهارنظرهای هنرمندانی چون داوود رشیدی، رسول صدرعاملی، منوچهر محمدی، فرشاد محمدی، ناصر هاشم زاده و مرضیه برومند درباره مسائل مختلف سینمای ایران اختصاص داشت.
بخش پایانی برنامه، میزگرد هفته بود که مسئله مهندسی سینما را با حضور حمید دهقان پور مطرح می کرد.
در این بخش آسیب شناسی نظام آموزشی و تربیت فیلمسازان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
دهقان پور که عضو هیئت علمی و رئیس دانشکده سینماتئاتر است در ابتدای بحث گفت: آمار فارغ التحصیلان دانشکده هایی مثل سینماتئاتر، صدا و سیما و سوره زیاد هم در طول این سال ها مایوس کننده نبوده است و فارغ التحصیلان و جوانانی که بعد از انقلاب وارد سینما شده اند در حوزه هایی مثل تدوین و فیلمبرداری موفق هستند؛ ممکن است خروجی دانشکده های سینمایی زیاد مورد توجه نباشد، اما اگر منصفانه نگاه کنیم متوجه می شویم که در همه جای دنیا بین صنعت سینما و دانشکده های سینمایی ارتباط مناسبی وجود دارد، اما در کشور ما این پیوند برقرار نشده است.
برنامه آموزشی تدوین شده متناسب با نیاز دانشکده‌های سینمایی نیست
وی در ادامه این بخش گفت: امروزه برنامه ای که برای تدریس و آموزش در سال 61 تدوین شده متناسب با نیازهای دانشکده های سینمای ما نیست، اما طرح هایی برای بازنگری ارائه شده که البته باز هم دیر است؛ شیوه انتخاب دانشجو نیز یکی دیگر از مشکلات فعلی است.
دهقان پور ادامه داد: طرحی که در سال 60 تدوین شد، بر این اساس بود که 30 دانشجو در هر سال در زمینه سینما آموزش ببینند، اما متاسفانه پذیرش زیاد دانشجویان علاقه مند، کلاس های ما را به کلاس های اتوبوسی تبدیل کرده است؛ همچنین درست نیست که همه مشکلات و مسائل را به گردن استادان دانشگاه بیندازیم؛ چون بیشتر استادان از بعد از انقلاب وارد فضای دانشگاه شده اند، بنابراین انتقادات وارد شده مربوط به نحوه تدریس این اساتید و گرایش دانشجویان به غرب منصفانه نیست.
دانشکده‌ها خلاقیت آموزش نمی‌دهند
وی در ادامه صحبت هایش تصریح کرد: دانشگاه را هیچ گاه نباید از جامعه جدا کرد. برخی از خروجی های دانشکده ها به تکنسین هایی تبدیل می شوند که البته در کارشان هم موفق می شوند، پس لزوماً خروجی همه دانشکده های سینمایی افرادی خلاق و هنرمندانی برجسته نخواهند بود؛ دانشکده ها بستری می سازند تا افراد بااستعداد بتوانند خودشان را نشان بدهند؛ دانشکده های ما خلاقیت آموزش نمی دهند.
دهقان پور درباره محقق شدن سینمای دینی در ایران گفت: از میان 70 فیلم تولید شده در طول سال، اگر ما 10 فیلم قابل قبول هم داشته باشیم موفق عمل کرده ایم؛ آثار بسیاری از کارگردان های مطرح ما نیز در طول این سال ها به سینمای معنوی و دینی نزدیک بوده اس؛. مهمترین مسئله این است که نیروی جوان ما با اخلاق وارد سینما شود، اگر ما بتوانیم اخلاق و منش کارگردانی، تدوین، فیلمبرداری و این موارد را وارد سینما کنیم، آثارمان نیز به سینمای دینی نزدیک خواهد شد؛ ما باید در هنر سینما با مردم صادق باشیم تا سینما مبلغ خوبی برای مسائل معنوی و دینی شود.