دعا کردن را از چه کسی بیاموزیم؟/ ارزش شکر بر عافیت، از ارزش صبر بر بلا بیشتر است

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ آیت الله مجتبی شهیدی کلهری مشهور به مجتبی تهرانی استاد مشهور اخلاق و مرجع تقلید و مدرس حوزه های علمیه تهران(مانند مدرسه مروی) بود؛ وی از محضر اساتید بزرگی همچون ادیب نیشابوری، آیت الله بروجردی، آیت الله حکیم، آیت الله گلپایگانی، علامه طباطبایی و...بهره برد.

این مرجع بزرگوار تقلید و استاد بزرگ اخلاق، پس از 40سال خدمت صادقانه در نشر معارف اسلامی و ترویج مکتب حقّۀ اهل‌بیت عصمت و طهارت، در دی‌ماه سال 1391هـ‌ش؛ دار فانی را وداع گفت؛ در این مجال سعی داریم تا جرعه ای از بیانات ناب اخلاقی ایشان را در اختیار علاقه مندان قرار دهیم.

بسم الله الرحمن الرحیم
روی عن ابی الحسن الرِّضَا علیه السلام قال: «رَأَى عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیه السلامرَجُلًا یَطُوفُ بِالْکَعْبَةِ وَ هُوَ یَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ الصَّبْرَ قَالَ فَضَرَبَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیه السلام عَلَى کَتِفِهِ قَالَ سَأَلْتَ الْبَلَاءَ قُلِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ الْعَافِیَةَ وَ الشُّکْرَ عَلَى الْعَافِیَةِ‏فَإِنَّ الشُّکْرَ عَلَى الْعَافِیَةِ خَیْرٌ مِنَ الصَّبْرِ عَلَى الْبَلَاء».

 ما سه نوع صبر داریم: صبر بر طاعت، صبر بر معصیت و صبر بر مصیبت

روایت از امام رضا صلوات الله علیه منقول است که حضرت فرمودند: روزی زین العابدین صلوات الله علیه در مسجد الحرام در حال عبادت بودند که دیدند شخصی در حالی که طواف کعبه می‌کند بلند می‏گوید: اللهم انی اسئلک الصبر؛ دارد فضرب بکتفه؛ امام زین العابدین علیه السلام با دست مبارک زدند به شانه همین شخصی که طواف می‌کرد؛ در ادامه روایت دارد؛ قال :سئلت البلاء؛ با این دعا از خدا تقاضای بلا می کنی.

ما سه نوع صبر داریم: صبر بر طاعت، صبر بر معصیت و صبر بر مصیبت؛ درخواست صبر، یعنی بلاهایی که سمت من می آید، تحملش را داشته باشم؛ معلوم می شود به سراغ خط بلا و مصیبت رفته‏ای و در آن خط داری کار می کنی و می‏خواهی پاد زهرش را به‏دست بیاوری که کمتر تحت فشار باشی؛ حضرت به او فرمودند: سئلت البلاء؛ تو از خدا بلا می خواهی که می گویی: اللهم انی اسئلک الصبر.

بجای این دعا بگو: «اللهم انی اسئلک العافیۀ و الشکر علی العافیۀ»؛ خدایا من از تو عافیت می‏خواهم ؛ دقیقا ضد بلاء است این دعا و حتی توفیق شکرگزاری را هم درخواست می‏کنی؛ هم عافیت بده، هم توفیق شکرگزاری که به خاطر این عافیتی که به من دادی شکر هم بکنم؛ حضرت به آن شخص می‏فرمایند این را از خدا بخواه.

سپاسگزاری از عافیتی که خدا داده، بهتر است از صبری که نسبت به بلاء داده است

روایت مفصل است؛ در ذیلش حضرت این جمله را فرمودند: «فإن الشکر علی العافیۀ خیر من الصبر علی البلاء»؛ سپاسگزاری از عافیتی که خدا داده، بهتر است از صبری که نسبت به بلاء داده است؛ زیرا در مورد بلا چاره نداری؛ بلاء آمده، چکار می خواهی بکنی؟ صبر در بلا ارزش زیادی ندارد.

به همان مقداری که جزع و فزع نکنی ارزش دارد؛ اما جایی که خدا به تو عافیت داده، شکرش با اختیار خود تو است و فشاری هم بر تو نیست؛ ارزش این شکر، از ارزش آن صبر خیلی بیشتر است؛ لذا حضرت به او فرمودند: «فإن الشکر علی العافیۀ خیر من الصبر علی البلاء»؛

انسان باید نحوه دعا کردن را هم از اولیاء خدا بیاموزد؛ ما نمی فهمیم که چگونه دعا کنیم؛ اولیاء خدا ما را از نظر ایمان، ارزیابی می کنند، بعد به ما یاد می‏دهند چگونه دعا کنیم؛ حضرت به آن شخص فرمودند: تو کجا و صبر بر بلا کجا! برو از خدا عافیت بخواه؛ بعد هم بر آن عافیتی که به تو داده است شکر کن که این شکر موجب افزونی عافیت هم می شود.

پی نوشت:
بحارالانوار ج92 ص 285 و ص 292
چهارشنبه 7 دی 1390 – 3 صفر 1433