این تحلیل به بررسی و تحلیل روند آمار و اطلاعات و اخبار بازار سرمایه از ابتدای سال تا تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۹۴ در مقاطع سه ماهه و ۶ ماهه می پردازد. گزارش از دو بخش آمار و اطلاعات و عوامل موثر بر بازار (عوامل کلان و عوامل موثر بر صنایع) تشکیل شده است.
چکیده این گزارش به شرح ذیل است:
«شاخص کل بورس در پایان شهریورماه سال جاری به ۶۱,۵۷۷ واحد رسید که در مقایسه با پایان خردادماه ۳.۵۰ درصد کاهش داشته است. شاخص کل بورس، فصل تابستان را با خوش بینی نسبت به مذاکرات هسته ای با افزایش آغاز کرد و با دستیابی به توافق هسته ای در ۲۳ تیر ماه شاخص به حدود ۶۹,۴۳۳ (معادل ۸.۸ درصد نسبت به ابتدای تیر ماه) رشد یافت.
پس از توافق هسته ای با وجود انتظار برای ادامه افزایش شاخص تا پایان دوره مورد بررسی (پایان شهریور ماه) شاخص روندی نزولی در پیش گرفت که مهمترین دلایل آن را می توان گزارش های ضعیف سه ماهه ابتدای سال، تقسیم سودهای نامناسب در مجامع و ناتوانی در پرداخت سود توسط برخی از شرکت ها، ورود بانک ها به مجامع و انتظار تقسیم سود کم، افت قیمت نفت، افت قیمت فلزات اساسی، وضعیت ناامید کننده اقتصادی کشور چین و اقتصاد جهانی، ادامه رکود درکشور و خطر تعدیل های منفی در ۶ ماهه دانست.
لازم به ذکر است که در این دوره اتفاقات مثبتی نیز مانند بازگشت دلارهای بلوکه شده، مقدمات رفع تحریم و ورود سرمایه های خارجی به بازار سرمایه روی داد که می توانند امید بخش بازگشت رونق به بازار و اقتصاد کشور دانست.
در پایان شهریور ماه ۱۳۹۴، ارزش بازار نسبت به پایان خردادماه سال ۱۳۹۴ حدود ۵.۴۹ درصد کاهش داشت. متوسط ارزش هر معامله ی نرمال در سه ماهه دوم سال ۱۳۹۴ حدود ۳۲ میلیون ریال بوده است. در این دوره ۳ ماهه، تغییر ارزش بازار صنعت محصولات شیمیایی ۸.۱۴ درصد، بانک ها موسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی ۵.۶۱- درصد، فلزات اساسی ۳۰.۱۱- درصد، شرکت های چندرشته ای صنعتی ۲۱.۸۹- درصد، مخابرات ۹.۴۹- درصد، فرآورده های نفتی، کک و سوخت هسته ای ۱۲.۵۸- درصد و استخراج کانه های فلزی ۳۰.۴۹- درصد بوده است.
در تاریخ ۳۱ شهریورماه ۱۳۹۴، صنعت محصولات شیمیایی ۲۵.۷۵ درصد، بانک ها موسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی ۱۳.۴۴ درصد، مخابرات ۸.۲۸ درصد، شرکت های چند رشته ای صنعتی ۷.۳۳ درصد، فلزات اساسی ۷.۳۳ درصد، و فراورده های نفتی، کک و سوخت هسته ای ۵.۴۳ درصد از ارزش بازار را در اختیار دارند. ارزش اسمی بازار در پایان شهریورماه ۱,۰۲۹,۲۸۱ میلیارد ریال بوده است که در مقایسه با پایان اسفندماه سال گذشته ۷.۹ درصد رشد داشته است.
در سه ماهه دوم سال ۱۳۹۴، حجم کل معاملات حدود ۴۱,۶۱۲ میلیون سهم و ارزش کل معاملات در حدود ۸۹,۰۶۴ میلیارد ریال بوده است که نسبت به سه ماه اول سال ۱۳۹۴، به ترتیب ۱۴.۲۸ درصد و ۰.۸۹ درصد کاهش داشته است. بررسی حجم کل معاملات سه ماهه دوم سال ۱۳۹۴ نسبت به سه ماهه دوم سال ۱۳۹۳ نیز، افزایش ۲۴.۴ درصدی را نشان می دهد و در این دوره ارزش معاملات نرمال حدود ۱۰.۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش یافته است. در سه ماهه دوم سال ۱۳۹۴ ارزش معاملات سهام نسبت به سه ماه دوم سال ۱۳۹۳ حدود ۳.۹ درصد کاهش داشته است.
در ۶ ماهه ابتدای سال ۱۳۹۴، صنعت بانک ها، موسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی با ارزشی معادل ۳۰,۵۱۹,۰۲۹ میلیون ریال ۱۷ درصد از کل ارزش معاملات در این دوره را به خود اختصاص داده است. پس از این صنعت، صنعت خودرو و ساخت قطعات با ارزشی بالغ بر ۲۴,۹۲۷,۵۳۶ میلیون ریال ۱۳.۹۳ درصد، صنعت محصولات شیمیایی ۱۱.۱۹ درصد، صنعت عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم ۷.۸۲ درصد و صنعت فرآورده های نفتی، کک و سوخت هسته ای ۶.۳۳ درصد از ارزش معاملات کل بازار این دوره را به خود اختصاص داده اند.
در ۶ ماهه سال ۱۳۹۴ سرمایه گذاران حقیقی ۵۱ درصد از ارزش خریدها و ۴۹ درصد از ارزش فروش ها را در این دوره در اختیار داشته اند و در سه ماهه دوم سال ۱۳۹۴، سرمایه گذاران حقیقی حدود ۴۶ درصد از ارزش کل خریدها و ۴۴ درصد از ارزش کل فروش ها را به خود اختصاص داده اند. بررسی ارزش خرید و فروش سرمایه گذاران حقیقی در سه ماهه دوم نسبت به سه ماهه اول سال ۱۳۹۴ نشان می دهد که این سرمایه گذاران بیشتر نقش خریدار را داشتند.
علاوه بر آن، در دوره سه ماهه دوم سال ۱۳۹۴، می توان به اقداماتی همچون نامه وزیر اقتصاد به معاونین و سازمان های تابعه، ۲۰ راهکار اتاق بازرگانی برای خروج از رکود، تفحص مجلس از سازمان بورس، صدور مجوز برای سه صندوق سرمایه گذاری جدید، تصویب اساسنامه صندوق تثبیت بازار سرمایه و اوراق مرابحه مبتنی بر سهام در کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و تصمیمات مهم صندوق توسعه بازار اشاره کرد. در این دوره، مدیر جدید نظارت بر بورس ها و بازارهای سازمان بورس و تغییر و جابجایی ۵ مدیر میانی، مدیرعامل بورس کالا، مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) تعیین شد.
همچنین شاهد راه اندازی سایت جدید کدال و آغاز به کار کدال پلاس، معاملات قراردادهای آتی شرکت های ایران خودرو و مپنا، راه اندازی صندوق اختصاصی بازار گردانی بانک سینا، تغییر نمایش قیمت ها از درصد به واحد در بازارهای بدهی، دو تغییر مهم در سفارشها، حضور سرمایه گذاران خارجی در ایران و اصلاح و اجرای قانون هدفمندی در برنامه ششم بودیم. در حوزه اخبار هسته ای نیز، شاهد توافق مذاکرات هسته ای در وین، تأیید پیش نویش قطعنامه توافق هسته ای ایران و گروه ۱+۵ در شورای امنیت سازمان ملل، تصویب بیانیه شورای حکام آژانس بین المللی اتمی و ممنوعیت رفع تحریم ها در کنگره امریکا بودیم.
علاوه بر این موارد، عوامل دیگری نیز بر برخی از صنایع مهم بورس اثر گذار بودند. از آن جمله می توان به صنایع محصولات شیمیایی، فرآورده های نفتی، کک و سوخت هسته ای، فلزات اساسی، استخراج کانه های فلزی، سیمان، خودرو وساخت قطعات، انبوه سازی، املاک و مستغلات، حمل و نقل، بانک ها و موسسات اعتباری، خدمات فنی و مهندسی، و مخابرات اشاره کرد.
صنعت محصولات شیمیایی؛ تعیین میزان تخفیف پلکانی خوراک گاز و مایع مصرفی واحدهای پتروشیمی، ابلاغ آیین نامه نرخ خوراک گاز پتروشیمی و سوخت مجتمع های مختلف به امضای معاون اول رئیس جمهور، حکم لغو تحریم سه شرکت پتروشیمی از سوی اتحادیه اروپا، همکاری نفتی میان ایران و یک شرکت ایتالیایی و انتقال پتروشیمی جم از فرابورس به بورس از اخبار مهم این صنعت است.
صنعت فرآورده های نفتی، کک و سوخت هسته ای؛ از اخبار مهم این صنعت می توان به گشایش نماد ۵ پالایشگاه، توضیح معاون عملیاتی بازار شرکت بورس درباره معاملات دو پالایشگاه، به بهره برداری رسیدن پالایشگاه قطران زرند و بلامانع بودن صادرات گاز مایع شرکت های گازی و پتروشیمی اشاره کرد.
صنعت فلزات اساسی- از اخبار مهم در این صنعت می توان به توقف عرضه مازوت به کارخانه های فولادی، تأیید خبر کاهش ۲۰ درصدی قیمت مواد اولیه تولید آلومینیوم از سوی رئیس اتحادیه صنایع آلومینیوم و انفجار در ذوب آهن اصفهان اشاره نمود. علاوه بر این عوامل اثرگذار بر این صنعت نیز مورد بررسی قرار گرفت.
صنعت استخراج کانه های فلزی؛ در این صنعت به تعیین دستوری نرخ فروش گندله از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت و اثر آن برروی دو شرکت معدنی، بهره برداری از کارخانه تولید کنسانتره و فاز ۲ کارخانه توسعه تغلیظ مجتمع مس سرچشمه اشاره شده است. علاوه بر این حذف عوارض صدور سنگ آهن کنسانتره در شورای اقتصاد از دیگر اخبار این صنعت بود.
صنعت سیمان؛ از مهم ترین اخبار این صنعت در این دوره می توان به اثرات کاهش بودجه عمرانی بر روی صنعت سیمان، خروج قیمت این محصول از شمول قیمت گذاری دولت به واسطه مصوبه ستاد هدفمندسازی یارانه ها و تغییر تعرفه های گمرکی کشور عراق و اثر آن بر صادرات سیمان اشاره کرد.
صنعت خودرو و ساخت قطعات؛ در این دوره از مهم ترین اخبار این صنعت می توان به استقرار کارشناسان شرکت پژو در شرکت ایران خودرو قبل از سفر وزیر امور خارجه این کشور به ایران، خبر شرکت بنز مبنی بر واریز ۴۲ میلیون غرامت به ایران خودرو، موافقت بانک مرکزی برای پرداخت تسهیلات به دو شرکت خودروسازی و کاهش تولید شرکت ایران خودرو اشاره کرد.
صنعت انبوه سازی، املاک و مستغلات؛ بر اساس اخبار مربوط به این صنعت در دوره مورد بررسی مشمول بودن مالیاتی خانه های مسکونی براساس قانون اصلاح مالیات های مستقیم و اطلاعات مربوط به ساخت و ساز نسبت به سال گذشته می باشد.
صنعت حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات؛ از اخبار مهم این صنعت می توان به امضای قرارداد میان راه آهن ایران و شرکت طراح فرانسوی، خروج مدیران و شرکت های کشتیرانی از لیست تحریم های یک جانبه امریکا، آغاز به کار شرکت بزرگ کشتیرانی فرانسوی در ایران، پهلو گرفتن نخستین کشتی بزرگ خط مستقیم کانتینری در بندر شهید رجایی و رتبه ۷۸ بندر شهیدرجایی در رتبه بندی جهانی اشاره کرد. از سویی شاهد تصویب تأسیس صندوق توسعه حمل و نقل و تضمین خرید خدمت در شورای تأمین مالی وزارت ره و شهرسازی بودیم.
صنعت بانک ها و موسسات اعتباری؛ از مهم ترین اخبار این صنعت می توان به مصوبه شورای پول و اعتبار مبنی بر عدم ارتباط میان بدهی های بانک ها با تسهیلات دهی آنان، تصویب طرح استسفاریه قانون پولی و بانکی کشور، اتصال ۵ بانک به سوئیفت، تعریف مأموریت جدید حسابرسان مستقل بانک ها و تغییر مدیرعامل پست بانک اشاره نمود. همچنین، امضای تفاهم نامه بانک ایتالیایی با وزارت اقتصاد و بانک مرکزی ایران، تصمیم جدید دولت مبنی بر مالیات بانک ها در ازای دارایی های مازاد به فروش نرفته و تفاهم نامه همکاری میان بانک تجارت و شرکت ملی گاز ایران و ابلاغیه قانون اصلاحیه مالیات های مستقیم مبنی بر قرار گرفتن ارائه اطلاعات از سوی بانک ها به سازمان امور مالیاتی نیز از دیگر اخبار مهم این صنعت می باشد.
صنعت خدمات فنی و مهندسی؛ براساس اخبار مربوط به این صنعت در طی دوره مورد بررسی، امضا تفاهم نامه میان دو شرکت ایرانی و اسپانیایی به منظور صادرات و اجرای خدمات فنی و مهندسی و امضا قرارداد همکاری میان شرکت اسپانیایی و شرکت صانیر، جزییات مربوط به قرارداد شرکت مپنا با کشور عراق شد.
صنعت مخابرات؛ از مهمترین اخبار این صنعت در این دوره می توان به افزایش ظرفیت انتقال کشور و برآورده شدن زیرساخت های نسل ۳ و ۴ تلفن همراه، معرفی اعضای هیأت مدیره جدید شرکت مخابرات و اعلام زمان و مهلت خریداری اسناد مزایده بلوک سهامداری مدیریتی و عمده مخابرات اشاره کرد. همچنین در این دوره اوراق اختیار فروش تبعی سهام شرکت مخابرات و ارتباطات سیار ایران نیز در بورس تهران عرضه شد.»