حذف مشکوک گرایش‌های دکترای مهندسی هسته‌ای/ دانشگاه‌ها را هم با «سیمان» پر می‌کنند؟

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، زینب امیدی، بدون اطلاعیه، ابلاغیه، مصوبه و یا هر بند و تبصره‌ای در سکوت خبری اجرایی شد. حذف بعضی گرایشات رشته مهندسی هسته‌ای از دفترچه انتخاب رشته مقطع دکترای سال 96 پس از انتشار دفترچه در چند هفته گذشته همه دانشجویان این رشته و کسانی که می‌خواستند برای آینده تحصیلی و شغلی خود یکی از گرایشات آن را انتخاب کنند شوک‌زده کرد. سه هفته‌ تعطیلی مجلس حاشیه‌ و اتفاقات دانشگاه‌ها آنقدر زیاد شد که همه را غافلگیر کرد. کمیسیون آموزش و نمایندگان آن برای سوالات ما در باب این اتفاق غیرمنتظره هم جوابی نداشتند.

پژوهشگاه علوم و فنون سازمان انرژی اتمی جذب دانشجو را موقف کرد

رشته مهندسی هسته‌ای در ایران با 5 گرایش کاربرد پرتوها، راکتور، پرتوپزشکی، گداخت و چرخه سوخت در سالیان گذشته جذب دانشجو کرده و نیروی انسانی متخصص در این حوزه تربیت کرده است. هم چنین پژوهشگاه علوم و فنون انرژی اتمی که مستقیما وابسته به سازمان انرژی اتمی ایران است نقش حائز اهمیتی در جذب و تربیت این نیروها ایفا کرده چرا که دانشجویان جذب شده در آن مستقیما به این سازمان راه می‌یابند. اما خبرها حاکی از آن است که این پژوهشگاه از سال 95 اعلام می‌کند هیچ دانشجویی را پذیرش نمی‌کند و از مجموعه‌هایی که دانشجوی دکترا می‌پذیرند کنار گذاشته می‌شود.

ماجرا به این جا ختم نمی‌شود و با انتشار دفترچه دکترای 96 جای خالی دو رشته «گداخت» و «پرتوپزشکی» در کمال ناباوری به چشم می‌خورد اقدامی که برای عملی کردن آن هیچ اطلاعی از قبل داده نمی‌شود.

سال ۹۴

سال ۹۵

سال ۹۶

یکی از دانشجویان رشته مهندسی هسته‌ای که در گرایش پرتو پزشکی در حال تحصیل است در گفت‌و‌گو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو در خصوص این اقدام می‌گوید: حذف دو گرایش پرتو پزشکی و گداخت بدون هیچ اطلاع و پیش زمینه‌ای در سکوت اتفاق افتاد، تا جایی که وقتی دفترچه انتخاب رشته دکترای 96 از سوی سازمان سنجش در هفته‌های پیش منتشر شد دانشجویان با شوک عجیبی مواجه شدند. اگر شما دفترچه 94 و 95 را مشاهده کنید می‌بینید که هر 5 گرایش وجود دارد ولی اینکه چرا برای سال 96 آن هم در چنین سکوت مشکوکی اقدام به این کار کرده‌اند جای بررسی دارد. بر اساس برخی شنیده‌ها در خصوص حذف رشته کاربرد پرتوها، گویا تصمیم دارند این گرایش نیز به جمع رشته‌های حذف شده یعنی گداخت و پرتوپزشکی بپیوندند و فقط گرایش راکتور و شاید چرخه سوخت باقی بماند. صحبت دیگری هم وجود دارد که نشان می‌دهد تصمیمات برای حذف این گرایشات در مقطع کارشناسی ارشد نیز گرفته شده است.

وی افزود: من با دانشجویان رشته مهندسی هسته‌ای سایر دانشگاه‌ها صحبت کرده‌ام بعضی از دانشجویان یادآور صحبت‌های دو سال پیش آقای عباسی (رئیس سابق سازمان انرژی اتمی) مبنی بر حذف گرایشات این رشته شده‌اند، حال اینکه حذف گرایشات به این مهمی از رشته مهندسی هسته‌ای تحت تاثیر از برجام بوده است یا خیر چیزی است که باید روشن شود.

ایران پس از پذیرش بعضی قیود و شروط برجام و جمع کردن تعداد زیادی از سانترفیوژها و خارج کردن مواد سه و نیم درصد از کشور، رقیق کردن کل گاز 20 درصد و در آخر پر کردن راکتور آب سنگین اراک با سیمان برای اینکه زمانی دوباره بتوان توان صنعت غنی سازی و هسته‌ای خود را ارتقا بخشد دل خوش به نیروهای انسانی تربیت شده بود. چیزی که حالا این روزنه امید را با چالش گنگ و مبهمی برای آینده کشور در حوزه هسته‌ای مواجه می‌سازد.

خود تحریمی در روز روشن و در مقابل چشمان مسئولین اتفاق می‌افتد اما صدای اعتراض دانشجویان این رشته را کسی نمی‌شنوند. برای روشن شدن ابعاد این اتفاق به سراغ حسین آبنیکی معاون سابق سازمان انرژی اتمی ایران رفتیم. حرفهای او گواه مدعای دستاوردهای درخشان برجام بود که پس لرزه‌هایش را قبلا حس کرده بودیم. آبنیکی می‌گوید: آنچه تا امروز به آن دل خوش بودیم که توان صنعت غنی سازی و هسته‌ای را در اختیار ما خواهد گذاشت نیروی انسانی بود. چرا که به این می‌اندیشیم که اگر هر اتفاقی هم بیفتد با وجود داشتن نیروی انسانی می‌توانیم به سطح قبلی خود بازگردیم. اما با شرایط پیش آمده متوجه شدیم همان محدودیت‌ها را در حوزه نیروی انسانی نیز پذیرفته‌ایم؛ همچنین در سال 94 پژوهشگاه علوم و فنون انرژی هسته‌ای که متعلق به سازمان انرژی هسته‌ای است دانشجو می‌پذیرد اما در سال 95 هیچ تعداد دانشجویی را پذیرش نمی‌کند و از مجموعه‌هایی که دانشجوی دکتری می‌پذیرند کنار گذاشته می شود.

رشته پرتو پزشکی با چیزی بالغ بر یک میلیون بیمار در این حوزه حذف شد

وی ادامه داد: طبق آمار و چیزی که در دفترچه انتخاب رشته مقطع دکتری سال های 94، 95 و 96 مشاهده شده است تعداد دانشجوی پذیرفته شده در سال 94، 71 نفر بوده و در سال 95 به 27 نفر کاهش پیدا می‌کند برای سال 96 نیز که تاکنون تعداد را اعلام نکرده‌اند چنین سیر نزولی پیش بینی می‌شود. در سال 94 و 95 دفترچه انتخاب رشته مقطع دکتری هر چهار رشته گداخت، پرتو پزشکی، کاربرد پرتوها، راکتور داشتند و در آن دانشجو می‌پذیرفتند اما وقتی به سال 96 می‌رسیم مشاهده می‌کنیم رشته پرتوپزشکی و گداخت که دو رشته کلیدی و بسیار مهم در حوزه هسته‌ای محسوب می‌شوند کنار گذاشته شدند این در حالی است که در حوزه پرتوپزشکی بالغ بر یک میلیون بیمار داریم و در این حوزه رادیوداروهای بسیاری مورد نیاز است و این علم در دنیا به سرعت در حال بروزرسانی و پیشرفت است به همین خاطر نیاز اساسی ما توسعه در این رشته و بها دادن به آن است.

آبنیکی در خصوص حوزه گداخت و اهمیت آن نیز گفت: گداخت تکنولوژی و فناوری جدیدی در تولید انرژی هسته‌ای و فناوری بسیار پاک تر از شکافت راکتورهای هسته‌ای است. یکی از امتیازاتی که مذاکره کنندگان ما می‌گویند در موقع پذیرش برجام به دست آورده‌ایم این است که در حوزه گداخت هسته ای و پروژه بزرگ «ایتِر» فعالیت و حضور داشته باشیم. این پروژه یک پروژه بین المللی است و بسیاری از کشورهای دنیا که در حوزه انرژی هسته‌ای فعالیت می‌کنند در آن حضور دارند و بر سر ساخت راکتورهای گداخت هسته‌ای برای سال های 2045، 2050 کار می‌کنند.

رشته گداخت دیگر چرا ؟!

معاون سابق سازمان انرژی اتمی در ادامه خاطرنشان کرد: اما حذف رشته گداخت از مقطع دکتری و نپذیرفتن دانشجو در این رشته یعنی خودتحریمی که ما خودمان بر سر خودمان آورده‌ایم. از طرفی می‌گوییم دنیا پس از سال‌ها ما را برای فعالیت در حوزه گداخت هسته‌ای و پروژه ایتر پذیرفته است و از طرف دیگر در داخل کشور اقدام به حذف این رشته در دانشگاه‌ها می‌کنیم.

حذف گرایشات در راستای هم مسیر بودن آموزش در عرصه جهانی است/ گرایشات حذف شد چون بازار کاری نبود!

کسی چه می‌دانست در حوزه علمی و دانشگاهی نیز محتمل پذیرش برخی محدودیت‌ها شده باشیم چیزی که مسئولین دولت یازدهم از پذیرش آن شانه پشت شانه خالی می‌کنند. چرا که وقتی از شریعتی نیاسر معاون آموزش وزارت علوم علت چنین اقدامی را می‌پرسیم صراحتا می‌گوید: حذف گرایشات منحصر به رشته‌های هسته‌ای نیست و در بسیاری از رشته‌ها در مقطع کارشناسی گرایشاتی حذف شدند. حذف این گرایشات به درخواست و نیاز اساتید و صاحب نظران و متخصصان در حوزه‌های مختلف بود، مگر موارد خاص و استثنایی که عمدتا در راستای کمک به دانش آموختگان است.

وی ادامه داد: حذف گرایشات در راستای هم مسیر بودن یا همراه بودن علم و آموزش در عرصه جهانی است و دانشجویان غالبا این مشکل را داشتند که وقتی فارغ التحصیل می‌شدند در مدرکشان گرایش خاصی درج می‌شد و در بازار کار با مشکل برخورد می‌کردند، اما وقتی یک رشته عام باشد، به هر دستگاهی مراجعه کنند متناسب با آنچه آموخته اند، جذب می‌شوند.

چیزی که میان این تناقض گویی‌های بی بدیل رنگ یاس و ناامیدی به خود گرفته است آینده دانشجویانی است که در سال‌های گذشته از گرایشات این رشته فارغ التحصیل شده‌اند. حالا چه می‌کنند؟ آینده شغلی آنها چه می‌شود؟ جوانانی که تصمیم داشتند در این رشته‌ها تحصیل کنند چه خواهند کرد؟ سوالات ما همچنان به دنبال پاسخ از مسئولین است و به این راحتی‌ها قانع نمی‌شوند.

می‌خواهند انگیزه جوانان را بگیرند

کارخانه‌ای رئیس سابق کمیته هسته‌ای مجلس نهم نیز در خصوص حذف برخی گرایشات هسته‌ای معتقد است: آنچه بیش از هر چیز در تربیت های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران مورد بغض و کینه آمریکا و غرب قرار گرفته است پیشرفت تحسین برانگیز ایران در عرصه غنی سازی به ویژه در مقیاس بیست درصد بود که فقط چند پله تا غنی سازی مورد نیاز برای دسترسی به سلاح هسته‌ای فاصله داشت اما ایران همیشه با قاطعیت این را اعلام کرده است که هیچ برنامه‌ای برای ساخت و ایجاد سلاح هسته‌ای نداشته، ندارد و نخواهد داشت.

وی ادامه داد: کاهش برخی گرایشات در دوره‌های فوق لیسانس و دکتری در دفترچه پذیرش دانشجو در سال 96 برای رشته مهندسی هسته‌ای شاهدی غیرقابل کتمان از کاهش فعالیت‌های آموزشی و محدودسازی گرایش‌های هسته‌ای در دانشگاه‌هاست.

کارخانه‌ای ضمن اشاره به اینکه رشته مهندسی هسته‌‌ای زمانی به شدت مورد توجه دانشجویان نخبه کشور بوده است، افزود: ولی امروز در طی کاهش و ضربه زدن به این احساسات پاک و انقلابی در عرصه آموزشی کشور شاهد حذف گرایشات رشته به این مهمی هستیم.

سردرگمی دانشجویان یک طرف سکه و چالشی که آینده هسته‌ای ایران را در مهمترین اهرم اطمینانش یعنی نیروی انسانی با تزلزل روبه رو کرده طرف دیگر سکه است. برجام یا همان برنامه جامع اقدام مشترک و شادی مردم در شب تصویبش در خیابان‌ها با حال و روزی که این روزها زیرپوستی دردش احساس می‌شود و اتفاقاتی که هر روز یکی یکی رو می‌شوند تقارن جالبی ندارد. چه کسی خواهد گفت آفتاب تابان برجام بر روی آینده جوانانی که می‌خواهند هم چرخ اقتصاد مردم بچرخد و هم چرخ هسته‌ای کشور چگونه خواهد تابید؟