یک رسانه آمریکایی به چند گروهی که با خروج آمریکا از برجام بیشترین خسارت را خواهند دید اشاره کرد است. در این گروه رانندگان شرکتهای هواپیمایی، شرکتهای خودرویی و نفتی و صاحبان هتل و اقتصاد ایران اشاره شده است.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، پس از آنکه ترامپ اعلام کرد از توافق هستهآی با ایران کنار میکشد تحلیلگران در باره پیامدهای این تصمیم گزارشهای مختلفی نوشتند. در گزارشی که سیان ان مانی اعلام کرده به ۵ گروهی که از خروج آمریکا از برجام بیشترین خسارت را خواهند دید، اشاره شده است.
* رانندگان
ایران از نظر ذخایر نفت خام جهان جایگاه چهارم جهان را دارد و یک پنجم ذخایر گاز طبیعی جهان هم در این کشور قرار دارد. پس از توافق هستهای ۲۰۱۵ میزان تولید نفت خام این کشور به ۳.۸ میلیون بشکه در روز رسید. در حالی که این رقم در اوایل ۲۰۱۶ به میزان ۱ میلیون بشکه در روز بود.
تحریمهای جدید بر روی صادرات نفت ایران میتواند مانع بزرگی در عرضه این طلای سیاه به بازارهای جهانی باشد و همچنین قیمتها را بالا خواهد برد. قیمت نفت خام طی ماه گذشته ۱۳ درصد افزایش یافته و به بیشترین افزایش سه سال گذشته رسیده است.
بر اساس اعلام AAA قیمت بنزین آمریکا به ۱۲ دلار در هر گالن رسیده در حالی که قیمت ماه گذشته ۲.۶۶ دلار و سال گذشته ۲.۳۵ دلار بوده است بنابراین تنها در ماه گذشته شاهد جهش قابل توجه قیمت بنزین در آمریکا بودهایم.
افزایش قیمت میتواند میزان هزینه رانندگان را بسیار افزایش دهد و آنها مجبور خواهند شد میزان کمتری بنزین خریداری کنند و در رفتوآمد آنها تاثیر جدی بوجود میآورد..
* بوئینگ و ایرباس
بزرگترین قراردادی که ایران با شرکتهای خارجی برای نوسازی ناوگان هوایی کشورش امضا کرد با بوئینگ و ایرباس بود. در حال حاضر این قراردادها با عقب نشینی ترامپ از برجام با خطر جدی مواجه شده است.
استون مویشین وزیر خزانهداری آمریکا به خبرنگاران اعلام کرده بود که مجوز بوئینگ و ایرباس لغو خواهد شد؛ بنابراین مجوز فروش بوئینگ و ایرباس همچنین قطعات و خدمات این شرکتهای هواپیمایی به ایرن باطل خواهد شد. اگرچه ایرباس ایرلاین فرانسوی است، اما ۱۰ درصد قطعات این هواپیما از آمریکا میآید و به این دلیل آمریکا درباره ایرباس هم اظهارنظر میکند.
پیش از این بوئینگ قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما را با ایران ایر امضا کرده بود و قرار بود نخستین هواپیما در سال جاری تحویل داده شود. همچنین برای فروش هواپیمای سی ۷۳۷ مکس به آسمان ایرلاین هم توافق کرده بودند.
از سوی دیگر رقیب این شرکت هوایی یعنی ایرباس فرانسه هم برای فروش صد فروند هواپیما به ایران توافق کرده بود. با عقبنشینی ترامپ از ادامه برجام این شرکتها هم برای عمل به تعهداتشان در تردید هستند. پیشتر بوئینگ در برنامهای اعلام کرده بود که برای انجام گامهای بعدی این قرارداد باید با دولت آمریکا مذاکره کند. این شرکت همچنین گفته بود اگر چه ما در فرایندی هستیم که با ایران قرارداد داریم، ولی برای ادامه آن ناگزیر باید از دولت آمریکا تبعیت کنیم. با این حساب این شرکت هوایی در مسیر اجرای قرارداد دستاندازی میکند.
ایرباس همچنین در بیانیهای اعلام کرده ما به دقت شرایط را رصد میکنیم و برای انجام گامهای بعدی باید ارزیابی کنیم که مطابق سیاستهای داخلی و تعهد کامل به تحریمها و مقررات کنترل صادرات اعمال شده باشد.
* جنرالموتورز، فولکسواگن و توتال
در حال حاضر ترس از برگشت تحریمها باعث شده که برخی شرکتهای خارجی تمایلی برای همکاری با ایران نداشته باشند. اما برخی از آنها در حال حاضر قرارداد با ایران دارند، اما وضعیتشان در حال ریسک و خطر است.
توتال شرکت نفت و گاز فرانسوی قرارداد ۲ میلیارد دلاری را برای توسعه میدان گازی پارس جنوبی ایران امضا کرده و قرار است با همکاری شرکت چینی این قرارداد را پیش ببرد. در حال حاضر این شرکت نگران به هم خوردن این قرارداد با احتمال اعمال تحریمهای جدید است.
جنرال موتورز (GE) سفارش میلیونها دلاری از ایران در سال ۲۰۱۷ دریافت کرده که این سفارشها شامل قطعات ماشین و تاسیساتی که در کارخانههای گاز به کار میرود را شامل میشود. جنرال موتورز در بیانیهای تاکید کرده بود که وضعیت را بررسی میکند تا در این باره تصمیم بگیرد.
این شرکت اعلام کرد ما فعالیتهایمان را بر اساس این تغییراتی که در قوانین آمریکا ایجاد میشود تطبیق خواهیم داد. فعالیتهای شرکت جنرال موتورز در ایران محدودتر شده و ما مجبور هستیم از قوانین دولت آمریکا تبعیت کنیم. از قوانین، مجوزها و سیاستهای دولت آمریکا تبعیت کنیم.
در سال ۲۰۱۷ شرکت خودروی فولکسواگن آلمان اعلام کرد که برای نخستین بار در ۱۷ سال گذشته قرار است به ایران خودرو بفروشد. شرکت فولکسواگن صادرات وسیله نقلیه خود را به ایران سال گذشته آغاز کرد. اما اکنون آنها میگویند ما تمام مسائل سیاسی و اقتصادی منطقه را با دقت تحت نظر داریم.
* ایرلاینها و هتلداران
پس از توافق هستهای و متعادل شدن تحریمهای بینالمللی آژانسهای مسافرتی در ایران سودهای خوبی را به دلیل سفر گردشگران به دست میاوردند. ایرلاینهای اروپایی مانند بریتیش ایرویز و لوفتانزا پروازهای مستقیم را به ایران آغاز کردند و مقامات ایرانی درباره صدور ویزا نیز سختگیریها را کمتر کرد.
فرانس آکور نخستین هتل بینالمللی بود که در سال ۲۰۱۵ در ایران باز شد تا خدمات ارائه دهد. هتلهای اسپاین مدیا و روتانا، امارات متحده عربی همچنین اعلام کردهاند که برنامه ایجاد هتل در ایران را دارند.
* اقتصاد ایران
طی سالهای گذشته رشد اقتصادی ایران شتاب خوبی گرفته بود، اما بهبود اقتصاد ایران همچنان شکننده باقی مانده است. تحریمها میتواند شرایط را بسیار بدتر کند. «ریال» پول رایج ایران در ماههای گذشته برابر دلار آمریکا به شدت افت کرد. این پول ۲۱ درصد ارزش خود را طی سال گذشته از دست داده است و رسانهها گزارش میدهند این کارش در بازارهای سیاه بسیار پایینتر است.
کاهش ارزش ریال هزینه واردات را بسیار بیشتر میکند و برخی ایرانیان معمولا پساندازهای خود را با دلار و یورو انجام میدند.
جیسن تووی اقتصاددان خاورمیانه در کاپیتال اکانامیک اعلام کرد که افزایش یافتن ابهامات سیاسی میتواند به ضرر سرمایهگذاران باشد
وی همچنین گفت: در صورتی که ایران در مبادلات مالی بینالمللی هم با چالش مواجه شود میتواند وضعیت اقتصاد ایران را بدتر کند.
ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی ایران میگوید: این کشور به حد کافی ارز خارجی دارد و ارز خارجی برای سرمایهگذاری، خرید کالاهای اساسی و مواد خام را دارد.
وی همچنین گفته است:هر تصمیمی که آمریکا بگیرند نمیتواند اقتصاد ما را دچار اختلال کند.