یک کارشناس حوزه انرژی گفت: کسی را میخواهیم که از صبح که وارد محیط کارش شد به فروش نفت در بورس فکر کند؛ اما امور بین الملل شرکت ملی نفت حتی اگر اراده لازم را داشته باشد، کارهای دیگری دارد که شاید نتواند آنچنان به این موضوع بپردازد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، با توجه به عرضه نفت در بورس در ششم و بیستم آبان ماه ۹۷ و فروش یک میلیون بشکه به بخش خصوصی، نشستی با عنوان «بایدها و نبایدهای موفقیت عرضه نفت در بورس» در سالن جابرابن حیان دانشگاه تربیت مدرس و با حضور آقایان محمدرضا سبزعلیپور، رئیس مرکز تجارت جهانی ایران، آژنگ، مدیر مرکز رصد کنکاش، مردانی، کارشناس حوزه انرژی، اسکندری، کارشناس بازار سرمایه و کریمی، کارشناس حوزه انرژی برگزار شد. تمرکز این نشست بر اقداماتی بود که باید برای تداوم موفقیت این راهکار ضد تحریمی صورت داد. زیرا این مسأله با درنظر گرفتن محدودیتهای صادراتی نفتی ایران و تحریمهای یکجانبه آمریکا از اهمیت بسیاری برای کشور برخوردار است.
سبزعلیپور: انتخاب بانکهای تضمیندهنده نباید از طرف شرکت ملی نفت محدود شود. رئیس مرکز تجارت جهانی ایران با انتقاد از عدم اعلام رسمی اسامی خریداران نفت در بورس گفت: چرا باید اسامی کسانی که این نفت را میخرند محرمانه باشد. البته در نهایت خبرنگاران و برخی ژورنالیستها این اسامی را پیدا میکنند، اما من به این کار انتقاد دارم. باید اسامی اعلام شود تا ترس بقیه از ورود به بورس بریزد.
وی همچنین با اشاره به شیوه ضمانتگیری از خریداران نفت اظهار داشت: اینکه در اطلاعیه شرکت ملی نفت ذکر شده تنها از بانکهایی که مشخص شده باید ضمانت گرفته شود اشتباه است. زیرا ممکن است یک خریدار در سی سال گذشته حتی یکبار هم به آن بانکها مراجعه نکرده وتمامی پرونده اعتباری و پول او در بانکهای دیگری است.
تشکیل پرونده اعتباری و بررسی سابقه او هم برای گرفتن ضمانت نامه زمان بر است. از طرفی اینکه گفته شده باید پس از واریز پول از سوی مشتری خارجی به حسابی که شرکت ملی نفت ارائه میدهد، ضمانت نامه خریدار داخلی آزاد میشود هم یک اشتباه است. سؤال این است که چرا باید بخش خصوصی مشتری خود را معرفی کند؟ این کار ریسک از دست دادن مشتری را در پی دارد، چون ممکن است فردا شخص دیگری با قیمت پایین تری نفت را به آن مشتری بفروشد. هیچ جای دنیا اینگونه معامله نفتی انجام نمیشود.
سبزعلیپور در پایان تاکید کرد: در صورتی که بتوان بورسی که الان راه افتاده را از بعد کمی و کیفی ارتقا داد میتوان به آینده آن خوشبین بود. همچنین باید تضمینی برای عرضههای بعد از پایان این جنگ اقتصادی و تحریمها وجود داشته باشد. نکته دیگر آنکه در این نشستها باید نمایندگانی از شرکت ملی نفت و وزارت نفت حضور داشته باشند تا ضمن شنیدن نظرات سایر کارشناس ها، نشان دهند که این مساله برایشان جدی است.
اسکندری: اسامی خریداران نفت در بورس باید محرمانه بماند این کارشناس بازار سرمایه با بیان اهمیت شفافیت به عنوان ابزار مقابله با فساد بیان داشت: اگر شفاف سازی انجام شود آمار فساد سقوط میکند و عدم شفافیت درد اقتصاد و تجارت ما است. با این حال اعلام اسامی خریداران، گل به خودی محسوب میشود و شرایط را برای تحریم شدن این افراد هم فراهم میکند. نکته دیگر اینکه در دو عرضهای که صورت گرفت حتی اگر معاملهای هم انجام نمیشد، نشان از شکست راهکار نبود. شکست یا موفقیت زمانی مشخص میشود که اولین محموله بدون مشکل تحویل خریدار شود. در حال حاضر هم اراده در بازار سرمایه و وزارت نفت برای تحقق این امر دیده میشود.
وی با تاکید بر لزوم حرکت به سمت بورسهای فیوچرز افزود: بورسهای دنیا به این شکل عمل نمیکنند و به صورت فیوچرز هستند. ما هم باید کم کم به سمت سازوکار اوراق بهاردار برویم تا امکان ورود افراد بیشتری به بورس ایجاد شود. ضمن آنکه به هیچ عنوان نباید به بورس به عنوان راهکار ضد تحریمی نگاه کرد. این فرایند مستمر است. ما برای شفافیت، برای اعتماد به بخش خصوصی، تنوع در بازارهای معامله و کشف قیمت این کار را انجام داده ایم هرچند که این ریسک وجود دارد که بعد از خاتمه تحریم ها، با بخش خصوصی خداحافظی شود. اما تجربه من نشان میدهد وقتی کالایی وارد بورس میشود و خوب مورد معامله قرار میگیرد، خارج کردن آن از بورس کار هر کسی نیست.
کریمی: نیاز به بخشی مجزا در شرکت ملی نفت داریم که به طور ویژه روی عرضه نفت در بورس تمرکز کند این کارشناس حوزه انرژی درباره پیشنهاد ایجاد یک بخش مجزا در شرکت ملی نفت برای مدیریت عرضه نفت در بورس گفت: این طرح درستی است. ما کسی را میخواهیم که از صبح که وارد محیط کارش شد به این مساله فکر کند، اما بخش امور بین الملل شرکت ملی حتی اگر اراده لازم را داشته باشد، کارهای دیگری دارد که شاید نتواند آنچنان که باید به این موضوع بپردازد.
وی همچنین با اشاره به ویژگیهای مثبت عرضههای فعلی نسبت به عرضههای سال ۹۰ و ۹۳ ادامه داد: آزاد بودن مقصد صادراتی، کیفیت مناسب نفت عرضه شده، امکان تسویه اعتباری و کوچک شدن محمولهها از ویژگیهای مثبت عرضههای فعلی نفت خام در بورس است. اما به نظرم هنوز جزئیات کار و این ویژگیهای مثبت برای فعالین بخش خصوصی واضح نیست. هنوز برخی از افراد این اطلاعیهها را ندیده یا نخواندهاند که این کار زمان میبرد.
آژنگ: صدا و سیما، وزارت نفت و بورس باید کنش رسانهای فعالتری داشته باشند مدیر مرکز رصد کنکاش با اشاره به موضع شرکت ملی نفت درباره بحث تداوم عرضه بیان داشت: مسئولین این حوزه در مصاحبه خود با شبکه خبر، تداوم عرضه را به استقبال بخش خصوصی گره زدند. در حالی که بخش خصوصی به دنبال اطمینان است، اما در این موضوع، قضیه برعکس شده است. از طرفی ما مشاهده کردیم که در بخش خصوصی انگیزههایی شکل گرفت که به موازات این مساله، وزارت نفت باید به تمایل بخش خصوصی پاسخ دهد. اما ما مسئولین این وزارت خانه را چندان در صحنه رسانهها فعال نمیبینیم. این سوال من هم هست که چرا از وزارت نفت یک نماینده در این جسله حضور ندارد تا ضمن شنیدن نظرات دیگران، کنشگری هم انجام دهند.
مدیر مرکز رصد کنکاش تاکید کرد: از سویی، در حالی که یک اتفاق مهم در کشور رخ داده باید دید صدا و سیما چقدر روی آن کار کرده است. در دو روزی که عرضه صورت گرفت، برنامههای صدا و سیما بر موضوعاتی دیگر متمرکز بود. اگر این اتفاق مهم است چرا صدا و سیما به آن ورود نمیکند و اگر مهم نیست چرا کارشناسها روی این مساله باید وقت بگذارند. ضمن آنکه سازمان بورس هم باید فعال وارد عمل شود حداقل از دو عرضه انجام شده اظهار رضایت کند، اما مشاهده میشود که سه ضلع وزارت نفت، صدا و سیما و بورس به اندازه کارشناسان و بخش خصوصی در این امر مهم فعال نیستند.