عدم پخش سی و هفتمین اختتامیه جشنواره تئاتر فجر از تلویزیون، به نوار بیمهریهای تلویزیون اضافه کرد، اما کماکان رادیو حامی تئاتر است.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، تئاتر، موسیقی و سینما در ایام فجر انقلاب اسلامی، آثار نمایشی خودشان را در معرض دید مخاطب قرار میدهند؛ اما در این بین شاید رسالت تئاتر و موسیقی بیش از سینما سختتر باشد. در ارائه این هنرها، هنرمند میبایست همهچیز را زنده بر صحنه اجرا، در معرض نگاه و ارزیابی مخاطب خود گذارد. در سالهای اخیر شبکههای نمایش و آیفیلم متولی پخش جشنوارهها شدهاند و در ایام جشنواره فیلم فجر از حداکثر ظرفیت خود برای پوشش وقایع جشنواره فیلم فجر بهره بردهاند. سال جاری تلویزیون پخش مستقیم و کاملی از جشنواره فیلم فجر داشت تا جایی که حتی برخی صحبتها و تصاویر بر آنتن زنده تلویزیون ظاهر میشود که پیشتر از آنها با عنوان خط قرمز یاد میشده است.
در مقابل جشنوارهای، چون تئاتر فجر که قدمتش از جشنواره فیلم فجر نیز بیشتر است، به شکل ابتری پوشش آن به شبکه چهار سیما، آن هم در قالب برنامههای شبهای هنر یا در گذشته نقد هنر یا مجله تئاتر محدود شده است. با این همه در زمان مهمترین رویداد جشنواره ۳۷ تئاتر فجر، همان شبکه چهار نیز گامی برای پوشش مستقیم این رویداد برنمیدارد. این در حالی است جشن ۳۷ تئاتر فجر، جشن چهلسالگی انقلاب بوده و در آن برنامه ویژهای برای تقدیر و بزرگداشت چهل سالگی و البته تقدیر از شهید امیر فرخی زنگنه، شهید تئاتری حمله تروریستی اهواز در نظر گرفته میشود و از چهار چهره مهم تئاتر کشور از جمله هوشنگ توکلی – که نقش مهمی در تثبیت هنر انقلاب داشته – تقدیر به عمل میآید.
این در حالی است که در جشنواره فیلم فجر، افتتاحیه و اختتامیه جشنواره، با تمامی حواشی آن روی آنتن زنده میرود. تمام سخنان و حرفهایی که شاید حساسیتبرانگیز باشد پخش میشود و در نهایت تصویر برخی بازیگران زن نیز روی آنتن میرود.
پیگیریها نشان میدهد که شبکه نمایش همچون پخش آیینهای جشنواره فیلم فجر مسئولیتی در قبال تئاتر فجر نداشته است و از طرفی شبکه چهار هم که پیش از این در سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر، با تهیهکنندگی نیما دهقان، مسئولیت پخش اختتامیه را برعهده داشته است؛ گویا به علت مشکلات واحد سیار کمتر میتوانند برنامههای بیرونی سازمان صداوسیما را پوشش بدهند و معطوف برنامههای استودیویی شدهاند. البته شواهد به عنوان شخصیت حاضر در اختتامیه نشان میدهد دوربینهای سازمان صدا و سیما و واحد سیار در تالار وحدت حضور داشتهاند؛ اما اقدامی برای پخش زنده نکردهاند. حتی در گذشته که بخشی از جشنواره، برای مثال سخنان وزرای ارشاد، در میان برنامههای زنده روی آنتن میرفته، در این رویداد حذف میشود. البته رادیو به عنوان حامی تئاتر پوشش کاملی در رادیو گفتگو و ایران و سپس رادیو تهران داشته است.
شبکه آیفیلم و شبکه چهار در حاشیه اختتامیه اقدام به تهیه مصاحبه با برگزیدگان جشنواره داشته است. برنامه شب تئاتر نیز با اجرای رحمت امینی یک ساعت پس از پایان جشنواره روی آنتن شبکه چهار میرود؛ اما باز خبری از درون تالار وحدت و خوشحالی یا ناراحتی هنرمندان تئاتر بر صفحه سرد تلویزیون نیست.
رفتار سرد تلویزیون با تئاتر مسبوق به سابقه است و در سالیان گذشته آنتن تلویزیون کمتر وقتی برای تئاتر گذاشته است. هر چند در ماههای اخیر گزارشهایی از وضعیت تئاتر در تلویزیون منتشر میشود؛ اما این گزارشها اساساً موسمی و فارغ از نگاه هنرمندان به وقایع بوده است.
صاحبنظرانی در حوزههای هنر بر این باورند تلویزیون فرصتی برای عرضه، معرفی و حتی نقد هنرهایی، چون نقاشی، صنایع دستی، موسیقی و تئاتر ایجاد نکرده است و حضور در شبکه چهار، به عنوان یکی از کممخاطبترین شبکههای تلویزیون، کمکی به این هنرها نمیکند. کما اینکه تلاشی هم برای ساخت و تولید برنامههای مخاطبپسند با محوریت این هنرها صورت نگرفته است. با نگاهی به برنامهسازی شبکههای شاخص دنیا، میتوان دید هنرهایی، چون تئاتر یا نقاشی هم میتوانند با ترکیبی از خلاقیت و آگاهی، فرصت برای جذب مخاطب تلویزیون ایجاد کنند، امری که مدیران سازمان صداوسیما توجهی بدان نمیکنند.
پیشتر در دهه شصت و هفتاد، آثار شاخص تئاتری با حضور چهرههای مطرحی، چون جمیله شیخی، علی نصیریان، بهروز بقایی، اکبر زنجانپور، بهزاد فراهانی، اصغر همت، داریوش مودبیان و ... در کنار چهرههای آن روز جوان، چون آتیلا پسیانی، فرهاد آییش، مهدی هاشمی، گلاب آدینه و ... بخشی از فرهنگ تئاتری تلویزیون شده بودند. اتفاقی که دیگر رخ نداده است و نسلی از جامعه ایرانی را از درک تئاتر محروم کرده است.