مهاجرت تعداد زیادی از نخبگان به خارج از کشور برای مسئولین به موضوعی نگران کننده بدل شده است و آنها مصمم برای بازگرداندن نخبگان غیر مقیم شده اند.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سارا سلیمی-به دنبال رویاهای ذهنشان پر انرژی به هر کجا و هر ارگانی که شده باشد میروند و منتظر گوشه چشمی هستند تا با ذوق و شوق تمام هدف و قصد خود را شرح دهند؛ اما چند باری که جواب رد میشوند، ماجرای رویایشان تغییر میکند و میشود مهاجرت و نخبگان از این مرز و بوم!
بشنو از نی چون شکایت می کند! گلایههای زیادی از اکثر دانشجویان شنیده می شود؛ گلایه هایی همچون « اینجا به ما بها نمیدهند»، «مسیر را برایمان هموار نمی کنند»، «مجبور می شویم به قدری انرژی خود را صرف هموار کردن راه کنیم که هدف منحل می شود» و... اما چه کسی باید هوای دانشجویان این مرز و بوم را داشته باشد؟
نخبگان سرمایه های این مملکت هستند و هر ایده و هدفی که برای ارتقای کشور دارند به منزله ثروتی است اندوخته؛ آیا روا است که مسئولان به خواسته سرمایههای مملکت توجه نکند و اینگونه باعث شوند که از کشور و وطنشان بگریزند و هدفشان از ماندن به مهاجرت تغییر کند؟
مدتی است که مهاجرت نخبگان باعث نگرانی مسئولان شده است و بالاخره آغاز کرده اند کاری که مدت ها قبل باید انجام میدادند. خواسته ها و امکانات لازم را برای آن دسته از نخبگان و متخصصانی که رفته اند ، فراهم دیده اند تا دوباره شوق وطن را بهانه ای کنند و اظهار ندامت خود را نشان دهند و این رویه باعث شده است برخی از نخبگانی که مقیم نیستند به خاک خود بازگردند، به امید اینکه این بار حتما میزان حمایت ها تغییر پیدا کرده است.
پای صحبتهای یکی از دانشجویان دانشگاه های برتر ایران که نشستیم، گوش و قلممان مهمان این جملات شد که برای انجام یک کار ساده به قدری ما را از این اتاق به آن اتاق و ارگان به ارگان می فرستند که نفسی برای ادامه کار برایمان نمی ماند و یا به قدری باید انرژی صرف برداشتن انواع معضلات از سر مسیر خود کنیم که ناامید می شویم؛ کجای دنیا با یک دانشجوی نخبه اینگونه رفتار میشود؛ آیا قصد و غرضی در کار است؟! اصلاً کار جالبی نیست فراری دادن دانشجو و سپس بعد از متوجه شدن تقصیر، آماده کردن زمینه برای بازگشتشان!
دوباره کاری خوب است از همان ابتدا به خواسته های نقش آفرینان بخش علم و فناوری کشور توجه شود تا اینکه «دوباره کاری» رفتن آنها به خارج از کشور و بازگشتشان صورت گیرد.
دانشجوی دیگری بیان کرد: موضوع بازگشت نخبگانی که مهاجرت کرده اند و به تازگی روی آن متمرکز شدهاند نیز بسیار خوب است؛ تعبیر این دانشجو ضرب المثل «ماهی راهروقت ازآب بگیری تازه است» بود.
تا به امروز ۱۲۸۰ نفر برای همیشه به ایران بازگشته اند. باید خداقوتی گفت به افرادی که توانسته اند این تعداد متخصص و نخبه را جذب کنند و البته باید به این موضوع نیز اشاره کرد که اگر از ابتدا به متخصصان و هر آن کسی که سرمایه محسوب میشود، توجه کنند چنین اتفاقاتی نخواهد افتاد.
شرکتهای دانش بنیان و استارت آپها مأمن بیشتر «نخبگان به میهن بازگشته» هستند؛ به گفته علی حسینی، معاون روابط علمی و سرمایه انسانی مرکز تعاملات بین الملل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تاکنون ۹۳ استارت آپ را این نخبگان راه اندازی کرده اند.
از دیگر مقاصد این نخبگان در کشور می توان به تدریس در دانشگاه ها، همکاری با شرکت ها و... اشاره کرد. جای امید است که بستر سازی مناسب شکل می گیرد و نخبگانی که فراری از بی توجهی و سایر مشکلاتی که گریبان گیرشان بوده، شده اند با خیال راحت از حمایت ها، در حال بازگشت هستند. امید است که دیگر بار این نخبه ها دلسرد نشوند؛ چه از طریق مسئولین و یا هر کس و یا راه دیگر!
بدیهی است چنین نکته ای که تمامی مشکلات از بی توجهی مسئولین نبوده است و چه در ایران و چه در خارج از آن؛ باید هر کسی که قدم برای راهی پر تلاش بر می دارد، به زودی نا امید نشود، البته که نقش مسئولین نیز در هموار کردن چنین مسیرهایی، بسیار پر رنگ است و تاثیر بسزایی دارد.
هزینه کردن بودجه برای بستر سازی مناسب به منظور ارتقا و تحقق اهداف متخصصین ایرانی بسیار به صرفه تر خواهد بود تا از دست رفتن بودجه در مسیری که باعث نارضایتی نخبگان و مهاجرت آنها و سپس هزینه دوباره بودجه برای بستر سازی بازگشتشان.