آغازی بر پایان ثروتمندترین کشور جهان عرب / «عربستان»؛ در باتلاق نظامی‌گری بن سلمان

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو؛ با تکیه زدن سلمان بر تخت پادشاهی در سال ۲۰۱۵، فرزند ذکور او نیز برخلاف رویه حاکم در سلسله آل سعود به ولی عهدی رسید. طبق سنت این خاندان، تا زمانی که پسرانِ عبدالعزیز، مؤسّسِ پادشاهیِ سعودی، زنده هستند، تخت فرمانروایی باید از برادر بزرگتر به به برادر کوچکتر برسد.

این رویه تا دوران «عبدالله» پابرجا بود و پس از مرگ او، «سلمان» پادشاه و «مقرن» ولی عهد شد، اما شاه جدید بدعتی نو نهاد که برخلاف سنت آل سعود بود. وی پس از گذشت مدتِ کوتاهی، «مقرن»، آخرین فرزندِ ملک عبدالعزیز را از جانشینی خود برکنار، برادرزاده‌اش «بن‌نایف» را به ولی عهدی منصوب کرد و پسرش «محمد» را نیز جانشین او قرار داد.

 

 

محمد بن سلمان؛ از وزارت دفاع تا ولی عهدیِ عربستان
«ملک سلمان» برای مطرح کردن فرزند ذکورِ خود محمد در عرصه سیاست داخلی و خارجی، او را به صدارتِ منصبِ مهمِ وزارت دفاع گمارد. شاهزاده جوان با تکیه بر تیغِ قدرت پدر، شروع به سرکوب شاهزادگان کهنه‌کار کرد. در این راه، «منصور بن مقرن» و «متعبِ بن عبدالله»، دو رقیبِ خود در مسیر ولی عهدی را از سرِ راه برداشت. منصور به ظاهر در یک سانحه‌هوایی کشته شد؛ متعب به اتهام فسادمالی از تمامی منصب‌های خود برکنار گردید. بن‌نایف نیز به اتهام خیانت بازداشت و تحت فشار دست بیعت به ولایتِ عهدیِ بن سلمان داد.

 

«عربستان»؛ در باتلاق نظامی‌گریِ بن سلمان
به دلیل کهولت سن و آلزایمر ملک سلمان، در محافل داخلی و خارجی بن‌سلمان را پادشاه واقعی عربستان می‌دانند. او از ابتدای کار، سیاست تهاجمی و عریانی نسبت به جمهوری اسلامی در پیش گرفت. بن‌سلمان تمامِ توان و سرمایه عربستان را صرفِ رقابت با جمهوری اسلامی کرده است و حمله به یمن هم در همین پازل می‌گنجد. در سال ۲۰۱۵ با حمایتِ غرب و تعدادی از کشور‌های عرب نظیرِ امارات، به بهانه جلوگیری از اشغالِ یمن توسط طرفداران ایران، به این کشور حمله کرد. ولی‌عهدِ جوان در آغاز بر این خیال بود که طی چند هفته، فقیرترین کشورِ عرب را به تسخیر خود درمی‌آورد و انصارالله را نابود خواهد کرد، اما این چند هفته تا امروز به طول انجامیده است!

 

جنونی که رهبران فعلی «سعودی» بدان گرفتارند، عربستان را تا مرز فروپاشی اقتصادی پیش خواهد برد. بن‌سلمان برای رقابت با ایران هزینه نظامی‌گریِ خود را به حد سرسام‌آوری افزایش داده است. ریاض هم اکنون بزرگترین واردکننده سلاح در جهان است که از این حیث ۱۲ درصد از کل سهم بازار خرید اسلحه را در اختیار دارد. بودجه نظامی عربستان با ۳۳ میلیون جمعیت ۶۸ میلیارد دلار در سال است که بعد از آمریکا و چین بیشترین بودجه نظامی را در جهان دارد. این درحالی است که بودجه نظامی ایران با ۸۳ میلیون نفر جمعیت، حدوداً ۱۳ میلیارد دلار و هجدهمین بودجه نظامی در جهان است!

قریب به یک دهه است که سعودی‌ها هزینه بسیاری صرفِ گروه‌های تروریستی کرده تا دولت‌های مستقر در عراق و سوریه را ساقط کند. با ورود بن سلمان به عرصه قدرت، این روند افزایش نیز پیدا کرده است. تمام اندیشه شاهزاده جوان معطوف به برتری یافتنِ نظامی و منطقه‌ای دربرابر ایران شده است. فقط در یک قلم، قراردادِ ۴۵۰ میلیارد دلاری خرید سلاح با آمریکا منعقد کرده است. در آن سو، با گذشت ۵ سال از دستورِ سلمان مبنی بر حمله به یمن، سعودی کماکان در باتلاق این جنگ گیر کرده و متحمل هزینه سنگینی شده است. الجزیره قطر در گزارشی، هزینه لشکرکشیِ عربستان به یمن را روزانه «۲۰۰ میلیون دلار» تخمین زده است!

اما این تمام داستان نیست؛ یمنی‌ها جدا از مقاومت دلیرانه خود، ضرباتِ مهلکی نیز به پیکره سعودی وارد کردند. تنها دریک مورد، نیرو‌های مسلح یمن، ۱۴ سپتامبر سال جاری میلادی، در یک حمله پیچیده و دقیق بزرگترین پالایشگاه نفتِ جهان متعلق به شرکت آرامکوی عربستان را در شرق این کشور هدف قرار دادند و تولیدِ ۱۱ میلیون بشکه‌ایِ نفت در عربستان را به نصف رساندند! این ضربه به قدری سنگین بود که «مایک پنس» معاون رئیس‌جمهور آمریکا آن را «بزرگترین حمله به زیرساخت‌های نفتی جهان در تاریخ» عنوان کرد.

هزینه‌ای که ریاض برای رقابت با تهران می‌پردازد زنگِ خطر فروپاشی اقتصاد عربستان را به صدا درآورده است. طبق برآورد‌های صورت گرفته، کسری بودجه دولتِ سعودی تا سال ۲۰۲۰ به ۵۰ میلیارد دلار خواهد رسید. ذخایر ارزی این کشور نیز که تا پیش از حمله به یمن قریب به ۸۰۰ میلیارد دلار بود، در حال حاضر پایین‌تر از ۵۰۰ میلیارد دلار است و این نشان‌دهنده این است که ماجراجویی‌های بن‌سلمان در عرصه سیاست خارجی، آغازی خواهد بود بر پایان ثروتمندترین کشور جهان عرب.