افزایش شکاف طبقاتی در مناطق آزاد تجاری / ثبت ۲۸۰۰ شرکت با یک آدرس پستی در منطقه آزاد کیش

جعفری: صادرات، تولید، جذب منابع مالی از خارج و انتقال فناوری از جمله دلایل راه اندازی مناطق آزاد تجاری بوده اند عواملی که هر کدام می‌توانند زمینه پیشرفت اقتصادی یک کشور را فراهم کنند؛ اما در این چند سال شاهد نبوده ایم که این مناطق عامل پیشرفت اقتصادی باشند. در مناطق آزاد تجاری نه تنها اهدافی که آقایان وعده داده بودند محقق نشده اند بلکه به واسطه این مناطق پسرفت هم داشته ایم، چون در نقاطی که مناطق آزاد تاسیس شده‌اند به خاطر ماهیت واردات کنندگی که به این مناطق داده شده مردم به مصرف کننده کالا‌های خارجی تبدیل شده اند.

 

علیرغم تمام ضرر‌هایی که پدیده مناطق آزاد تجاری داشته‌اند، اما نکته قابل تامل این است که آقایان مدام می‌گویند مناطق آزاد تجاری باید افزایش پیدا کنند، چون وجود آن‌ها برای اقتصاد کشور مفید بوده است. با این وجود سوال این است که آقایان طبق چه منطقی می‌خواهند مناطق آزاد را افزایش دهند؟ و دقیقا ایراد ما هم همین است. به هر حال همان منطقی که در لایحه پیشنهادی بودجه سال ۹۹ می‌گوید مناطق آزاد معاف از مالیات باشند و معلم و کارگر قبل از گرفتن حقوق مالیات آن‌ها کسر شود دقیقاً همین منطق می‌گوید که مناطق آزاد به نفع اقتصاد کشور بوده اند و باید افزایش پیدا کنند. این همان منطقی است که هیچ توجیهی برای اقدامات اقتصادی خود ندارد و یک شبه بنزین را سه برابر می‌کند. این منطق متاسفانه همان منطقی است که برای کار‌هایی که انجام می‌دهد توضیحی ارائه نمی‌دهد و اگر چیزی هم از آن‌ها می‌شنویم توجیه است نه توضیح.

به هر حال امروز نمی‌توان یک نفر را پیدا کرد که دلیل منطقی بیاورد و بگوید مناطق آزاد به نفع کشور بوده اند چرا که این مناطق در هر کجا که احداث شده اند مردم آنجا بدبخت شده اند و در مقابل ثروتمندان توانسته اند اجناس بهتری را خریداری کنند به همین دلیل در مناطق آزاد شاهد بیشتر شدن افزایش شکاف طبقاتی بوده ایم، چون هرچه بوده برای پولدار‌ها بوده است و مردمی که زندگی آن‌ها در سطح پایین و متوسط بوده دچار پسرفت شده اند و این در حالی بوده که در مناطق آزاد باید مردم عادی در اولویت قرار می‌گرفتند.

 

 

علی امیرشاهی: طبق ماده ۱ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد رشد و توسعه اقتصادی، ایجاد اشتغال، افزایش تولید و صادرات کالا‌های صنعتی و تبدیلی از جمله اهداف ایجاد مناطق آزاد تجاری هستند، اما در عمل شاهدیم که این اهداف نه تنها محقق نشده اند بلکه مناطق آزاد آسیب زا هم بوده اند به گونه‌ای که حجم صادرات از این مبادی تنها ۱.۶ دهم درصد از مجموع کل صادرات کشور است. به هر حال مناطق آزاد تجاری قرار بوده که متصدی صادرات و تولید باشند، ولی به بنگاه‌های وارداتی تبدیل شده اند و این رویه در برهه کنونی بسیار آسیب زا است.

به گفته معاون حقوقی مناطق آزاد تجاری ۴۱ هزار شرکت در مناطق آزاد ثبت شده، اما تمامی شرکت‌ها جزو شرکت‌های متقن ما نیستند و سند ملی ندارند. با این وجود باید مشخص شود که این شرکت‌ها در چه حوزه‌ای فعالیت می‌کنند چرا که نباید تمام این شرکت‌ها را به یک چشم دید و برای برخی از آن‌ها معافیت مالیاتی صادرات کرد و برای برخی دیگر معافیت مالیاتی صادر نکرد. قطعا اگر شرکت‌های مستقر در مناطق آزاد تجاری شرکت‌های تولیدی و مولدی باشند اختصاص معافیت مالیاتی به آن‌ها مشکلی ندارد، ولی واقعا اینگونه نیست، چون در عمل شاهد این هستیم که خیلی از این شرکت‌ها، شرکت‌های وارداتی هستند و نقشی هم در GDP کشو ر. ندارند پس باید در فعالیت این شرکت‌ها تجدید نظر شود.

 

تناقضی که امروز در رابطه با فعالیت مناطق آزاد تجاری وجود دارد این است که در تبلیغات مربوط به این مناطق اعلام می‌شود که افراد برای انجام هر گونه فعالیت اقتصادی در مناطق آزاد تجاری از ۲۰ سال معافیت مالیاتی بهره مند می‌شوند و این با اهدافی که مناطق آزاد تجاری به خاطر آن‌ها شکل گرفته اند تناقض دارد. با این وجود باید در این تصمیم تجدید نظر شود، چون طبق قانون نوع فعالیت‌های مناطق آزاد تجاری پیش بینی شده پس معافیت مالیاتی ۲۰ ساله برای هر نوع فعالیت اقتصادی غیرقانونی است.

امروز علی رغم تمام مشکلاتی که مناطق آزاد تجاری برای کشور به وجود آورده اند، اما در ۲۷ آبان و در بحبوحه گرانی بنزین لایحه‌ای در مجلس تصویب شد که بر اساس آن ۸ منطقه آزاد تجاری جدید در کشور راه اندازی شود. معتقدم نمایندگان مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام نه تنها باید در خصوص این مصوبه تجدیدنظر کنند بلکه یا باید مناطق آزاد تجاری را به طور کامل تعطیل کرده و یا قانون مربوط به این مناطق را اصلاح کنند.

بحث دیگری که وجود دارد این است که آقایان امروز کسری بودجه را بدون اینکه به بحث مالیات توجه داشته باشند فریاد می‌زنند. به هر حال سال گذشته فروش ۱۵۰ هزار میلیارد تومان معیانات نفتی و گازی پیش‌بینی شده بود، اما حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان آن محقق شد به همین دلیل یکی از عوامل عمده در کسری بودجه این است که بودجه جدای از نفت نوشته شده است با این وجود دولت به جای اینکه برای جبران کسری بودجه سال آینده که سال سختی هم خواهد بود به فکر افزایش درآمد‌های مالیات به ویژه از طریق مناطق آزاد تجاری بباشد کسری بودجه را فریاد می‌زند.

 

خدابنده لو: در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بر اصل توسعه حوزه عمل مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی تاکید شده است. همچنین در این سیاست‌ها می‌توان به مواردی همچون افزایش میزان تولید و صادرات، انتقال فناوری، افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و تأمین نیاز‌های اساسی کشور اشاره کرد. از طرفی جذب نقدینگی سرگردان داخلی و محرومیت‌زدایی نیز از دیگر اهداف تأسیس این مناطق بوده است؛ اما در طول سالیان متمادی عملکرد مناطق آزاد تجاری نشان می‌دهد که این مناطق نتوانسته‌اند سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی را محقق کنند.

یکی از مسائلی که امروز در مناطق آزاد تجاری با آن مواجه هستیم افزایش قاچاق و فراهم آمدن بستری برای فرار مالیاتی است. وجود معافیت‌های متنوع و متعدد در کنار خلا‌های قانونی و نظارتی موجب شده که مناطق آزاد تجاری از اهدافی که برای آن‌ها معین شده غافل بمانند با این وجود مناطق آزاد تجاری به بستری برای تسهیل اقدامات قاچاقچیان تبدیل شده اند. در واقع ما مناطق آزاد تجاری را ایجاد کرده ایم تا افراد سودجو و قاچاقچیان بتوانند به راحتی به تخلفات خود بپردازند.

 

به هر حال از دولت و قاطبه نمایندگان مجلس نمی‌توان انتظار داشت تا در رابطه با مناطق آزاد تجاری دست به اقدامی بزنند پس پیشنهاد ما این است که سیاست افزایش مشروط را به مناطق آزاد تجاری پیوند بزنیم یعنی اینکه افزایش تعداد مناطق مشروط بر این باشد که حداقل در هر منطقه آزاد میزان صادرات با واردات برابر باشد، چون در شرایط فعلی حجم واردات در مناطق آزاد خیلی بالاتر از صادرات است.

پیشنهاد دیگر این است که باید معافیت مالیاتی در هر کدام از مناطق آزاد تجاری که به وظایف و اهداف خود عمل نمی‌کنند کاهش یابد تا در این صورت بتوانیم سهمی در تولید، اشتغال و صادرات را برای این مناطق متصور شویم؛ البته برخی از نمایندگان مجلس نیز، چون دولت ناتوان، کم کار و خسته است و نمی‌خواهد اقدامی در راستای ایجاد اشتغال پایدار انجام دهد از این وضعیت سوء استفاده می‌کنند و به دنبال ایجاد مناطق آزاد تجاری می‌روند. به هر حال ایجاد مناطق آزاد تجاری اگر چه برای دولت کم هزینه بوده و به سرعت انجام می‌شود؛ اما این مناطق نه تنها اشتغال پایدار ایجاد نمی‌کنند؛ بلکه از طرفی باعث هدر رفته میلیون‌ها دلار سرمایه و تضعیف صنایع داخلی می‌شوند.

بدون شک امروز مناطق آزاد تجاری به پایگاه‌هایی برای واردات کالا تبدیل شدند با این وجود باید یک تجدید نظر قانونی صورت بگیرد تا دست کم میزان صادرات و واردات در مناطق آزاد تجاری با هم یکی شود.

 

رضیئ: یکی از اهداف ایجاد مناطق آزاد تجاری رونق صادرات بوده است، اما الان صادرات از طریق این مناطق دو درصد، قاچاق ۸ درصد و واردات ۱۰ درصد است؛ با این وجود این آمار‌ها نشان می‌دهد که ما نه تنها در مناطق آزاد تجاری پیشرفتی نداشتیم بلکه در تحقق اهداف اصلی این مناطق نیز پسرفت کرده ایم.

 

خلاء‌های قانونی، خلاء‌های اجرایی در سیاست‌ها و قانون‌ها و رقابت‌های سیاسی که در هر دوره‌ای از مجلس شکل می‌گیرند از عوامل موثر در عدم موفقیت مناطق آزاد تجاری هستند. متاسفانه رقابت سیاسی در ایجاد مناطق آزاد تجاری علاوه بر آسیب‌های اقتصادی آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی را هم به ویژه در مناطق محروم مانند مناطق آزاد تجاری الوند و چابهار به وجود آورده است.

معتقدم اگر هزینه‌ای برای ایجاد مناطق آزاد تجاری می‌کنیم باید به همان اندازه نیز سود ببریم. با این وجود امروز حدود ۴ هزار میلیارد تومان یعنی ۶ درصد بودجه عمرانی کشور به مناطق آزاد تجاری اختصاص می‌یابد؛ اما سوال این است که با توجه به اختصاص این بودجه چند واحد صنعتی در مناطق آزاد تجاری فعالیت می‌کنند؟ واقعیت این است که امروزه حدود ۴۰۰ واحد صنعتی در در مناطق آزاد تجاری وجود دارند که در هر کدام از این واحد‌ها حدود ۴۰ کارگر مشغول به کار هستند؛ بنابراین واحد‌های موجود وضعیت جزو واحد‌های صنعتی و کوچک محسوب می‌شوند پس بعد از گذشت ۲۵ سال هنوز دولت‌های مختلف نتوانسته اند ۱ واحد صنعتی بزرگ در مناطق آزاد ایجاد کنند.

 

دربند ۱۷ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به صورت صریح بر شفافیت اقتصادی که شامل مناطق آزاد تجاری نیز می‌شود تاکید شده است، اما اتفاقی که در این مناطق افتاده همین عدم شفافیت اقتصادی است به گونه‌ای که در منطقه آزاد کیش ۲۸۰۰ شرکت با یک آدرس پستی ثبت شده اند بدون اینکه در مورد فعالیت این شرکت‌ها بررسی صورت گرفته باشد. به هرحال نگاه سیاست‌زده دولت‌ها و ادوار مختلف مجلس در بروز چنین مسائلی بی‌تأثیر نبوده است.

امروز ولعی که برای ایجاد مناطق تجاری بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌ها وجود دارد مقداری غیر منطقی است. در حال حاضر ۶۵۰ هزار هکتار مساحت مناطق آزاد تجاری در کشور است که با ایجاد مناطق آزاد تجاری ۱۸ هزار هکتار دیگر نیز به مساحت این مناطق افزوده می‌شود و با این حال وسعت مناطق آزاد تجاری ایران بیشتر از مناطق آزاد تجاری چین، روسیه و هند است.

یکی از آسیب‌های مناطق آزاد تجاری این است که این مناطق بدون در نظر گرفتن ساختار‌های فرهنگی ایجاد شده‌اند. مثلا می‌توان گفت: اختصاص معافیت‌های مالیاتی به مناطق آزاد باعث ورود کالا‌های لوکس به کشور و تشدید نگاه بی عدالتی در بین استان‌ها شده است؛ البته این بی عدالتی نیز زمانی بدتر می‌شود که نمایندگان مجلس برای کسب رای و محبوبیت بیشتر این نگاه را تبلیغ می‌کنند و دنبال ایجاد مناطق آزاد تجاری می‌روند غافل از اینکه بیشترین ضربه ناشی از ایجاد مناطق آزاد تجاری را مردم ساکن در این مناطق می‌خورند.

طبق نص صریح بند۲۳ برنامه ششم توسعه ایجاد مناطق آزاد مستلزم ایجاد زیرساخت‌ها است، اما تنها کاری که در مناطق آزاد صورت نمی‌گیرد در همین زمینه است؛ بنابراین اگر بخواهیم همین بحث را آسیب شناسی کنیم اولین آسیب بی توجهی در ایجاد زیرساخت‌ها این است که ما برخلاف سایر کشور‌ها مناطق آزاد تجاری را در داخل شهر‌ها و مناطق سکونتی ایجاد کرده ایم به گونه‌ای که در حال حاضر حدود یک میلیون نفر در مناطق آزاد زندگی می‌کنند. به هر حال این موضوع آسیب‌های گسترده‌ای را ایجاد می‌کند که یکی از آن‌ها ورود بی رویه کالا‌ها و ملزومات غربی به زندگی مردم است بدون آن که بررسی کرده باشیم که آیا این ملزومات غربی با سبک زندگی ما همخوانی دارند یا نه.

موضوع دیگر اینکه در سال ۸۲ در مجلس این بحث صورت گرفت که در مناطق آزاد تجاری جدید معافیت گمرکی کالای مسافر حذف شود، اما نگاه سیاست زده باعث شد تا بعد از مدتی به بهانه‌هایی مثل تبعیض، این معافیت دوباره ادامه پیدا کند با این وجود آقایان بعد از گذشت ۱۵ سال و در سال ۹۷ دوباره به این نتیجه رسیده اند که باید این معافیت حذف شود به هر حال دولت‌ها و مجالس مختلف که تا به حال این قانون اشتباه را اجرایی کرده اند باید نسبت به عملکرد خود پاسخگو باشند، اما تاکنون پاسخگو نبوده اند.

 

 

تواناراد: در بند هفدهم سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بر اصلاح نظام درآمدی دولت با افزایش سهم درآمد‌های مالیاتی تاکید شده است با این وجود در شرایطی که کشور با تحریم و مشکل فروش نفت روبرو است این بند یکی از سیاست‌های اصلی مقابله با تحریم‌های نفتی است؛ اما نمایندگان مجلس به جای توجه به این موضوع به دنبال افزایش تعداد مناطق آزاد تجاری هستند مناطقی که واردات در آن‌ها به راحتی انجام می‌شود و تاکنون هیچ دستاورد مثبتی هم برای مردم محلی نداشته اند.

در مناطق آزاد تجاری شاید مردم محلی امتیازات بیشتری داشته باشند و ماشین خارجی سوار شوند، اما ماجرا این است که آن‌ها در حال از دست دادن شغل خود هستند از طرفی قیمت زمین در این مناطق به قدری افزایش پیدا می‌کند که در آینده بومی‌ها قدرت خرید خود را از دست می‌دهند.

امروز در منطقه آزاده کیش بین ۸۰ تا ۹۰ درصد از کسانی که به عنوان فروشنده و کسبه فعالیت می‌کند افرادی هستند که از شهر‌های دیگر به آنجا آمده اند یعنی منطقه آزاد بستری شده تا کسانی که دارا و توانمند بوده‌اند از لحاظ مالی استفاده بیشتری از این مناطق ببرند. از طرفی هم معافیت‌هایی که به مناطق آزاد اختصاص می‌یابد به هیچ عنوان با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی همخوانی ندارد، چون نه از مردم بومی که به خاطر مناطق آزاد بیچاره شده اند می‌توان مالیات گرفت و نه از شرکت‌هایی که در این مناطق فعالیت می‌کنند با این وجود سوال این است که چرا شرکت کیش ایر و قشم ایر که دارای پرواز تهران مشهد هستند نباید مالیات بدهند، چون هر جوری هم که حساب می‌کنیم هیچ کدام از این شهر‌ها منطقه آزاد نیستند. به هر حال بنده واقعاً نمی‌دانم که چرا باید از جیب ملت چنین بذل بخششی صورت بگیرد و بعد سیاست بنزینی را با آن شکل حداکثری اجرا کنند و با پا گذاشتن روی گرده مستضعفین آن بحران‌های امنیتی و مشکلات را برای کشور به وجود بیاورند.

 

معتقدم نمایندگانی که واقعاً کار کرده اند نباید به خاطر کسب رای بترسند و دنبال مناطق آزاد بروند همچنین نمایندگانی هم که کاری نکرده‌اند واقعاً نمی‌ارزد که با گرفتن مجوز مناطق آزاد یک دوره دیگر هم رای بیاورند، چون فردا نمی‌توانند در مقابل افزایش بیکاری و مشکلات مردم منطقه خود پاسخگو باشند.

چند وقت پیش امام جمعه اردبیل موضعی را در فضای مجازی گرفته بود مبنی بر اینکه اردبیل هم برای تبدیل شدن به منطقه آزاد تجاری مشکل ندارد. در واقع منظور امام جمعه اردبیل این بوده که یا هیچ کدام از نقاط مرزی نباید منطقه آزاد نباشند و یا اردبیل و دیگر نقاط مرزی هم باید به منطقه آزاد تبدیل شوند و اگر نشوند این تبعیض است. به نظر بنده هم حرف امام جمعه اردبیل حرف درستی است، اما بنده معتقدم مناطقی هم که امروز برای کشور مشکل به وجود آورده‌اند آن‌ها هم باید از بین بروند.

بنده یک بار دیگر روی این سوال دوستان تاکید می‌کنم که واقعاً تاکنون کدام یک از اهداف چهارگانه عمده مناطق آزاد تجاری محقق شده اند یعنی تا کنون چه تکنولوژی از کیش وارد مملکت شده و یا چه تولید و صادراتی در این مناطق صورت گرفته است که آقای ترکان، بانک، مسئولان شورای عالی مناطق آزاد و دیگر مسئولان دولتی بر توسعه این مناطق تاکید می‌کنند واقعاً آقایان طی این سال‌ها در مناطق آزاد چه کردند و چه پاسخی برای مردم معترض در کشور دارند.

تجربه نشان داده که اشتغال، تولید و صادراتی که در مناطق آزاد تجاری بر آن تاکید می‌کنند اشتغال و تولید برای ایرانی نیست بلکه اشتغال و تولید برای چینی و هندی است با این وجود با افزایش مناطق آزاد تجاری این ایرانی‌ها نیستند که سرکار می‌رود و فعالیت اقتصادی می‌کنند بلکه شرکت‌های چینی و هندی هستند که هم نیروی کار کشور‌های خود را در مناطق آزاد به کار می‌گیرند و هم با واردات کالا‌های ساخت کشور خود برای مرم شان اشتغالزایی می‌کنند.

به هر حال با توجه به آنچه که گفته شد انتظاری که از مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان وجود دارد این است بر اساس وظیفه قانونی، شرعی و عقلی خود به موضوع افزایش مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی ورود پیدا کنند و با نگاه سیاست‌های کلی به بررسی تعارضاتی که در لایحه و طرح ایجاد ۱۰۰ منطقه ویژه اقتصادی و منطقه آزاد تجاری وجود دارد بپردازند و ببینند که این مناطق چه تبعیضاتی را بر خلاف اصول متعدد قانون اساسی در سطح کشور ایجاد می‌کنند.

پیشنهاد بنده هم به بخش از نمایندگانی که دلشان برای مردم می‌سوزد و نه آن‌هایی که به دنبال رای شب انتخابات هستند این است که یک طرح دو فوریتی را در مجلس آماده کنند و تا زمانی که اشکالات مناطق آزاد تجاری برطرف می‌شوند به طور موقت جلوی فعالیت این مناطق را بگیرند. قطعا اشکالات این مناطق نه تنها با فنس بلکه با دیوار چین هم حل نمی‌شود؛ بنابراین باید به صورت زیرساختی با این موضوع برخورد شود؛ البته اگر طرح ۲ فوریتی توقف امتیازات مناطق آزاد تجاری هم در مجلس به تصویب برسد و در شورای نگهبان هم تایید شود این طرح می‌تواند مرهمی بر زخم‌ها و مشکلاتی باشد که در کشور با آن‌ها مواجه هستیم.

 

جعفری: یکی دو هفته پیش برنامه‌ای با حضور آقای ترکان که به نوعی پدر مناطق آزاد به حساب می‌آید برگزار شد جالب اینجا بود که ما و دو نفر از موافقین و مخالفین عملکرد مناطق آزاد تجاری هر آماری را که در مورد این مناطق ارائه می‌کردیم آقای ترکان آن‌ها را رد می‌کرد و می‌گفت: آمار‌ها غلط است. مثلا یکی از آمار‌هایی را که گمرک و رئیس جمهور آن را تایید کرده بودند می‌گفت: غلط است و یا بنده به آماری در خصوص فرار مالیاتی مناطق آزاد اشاره کردم که گفتند این آمار هم غلط است، اما وقتی گفتم این آمار توسط مسئول حقوقی شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری منتشر شده مکثی کرد و گفت: حالا شاید این آمار درست باشد. با این وجود مناطق آزاد تجاری به قدری غیر شفاف هستند و نظارت بر آن‌ها وجود ندارد که حتی در بین خودشان هم از آمار اطلاع ندارند.

امروز وسعت مناطق آزاد تجاری به قدری زیاد شده است که مثلا می‌بینیم در یک نقطه ۵۰۰ هکتار منطقه آزاد تجاری درست کرده اند. خب با چه منطقی؟ اصلا با این وسعت چگونه می‌خواهند جلوی قاچاق را بگیرید آیا با فنس کشی می‌شود جلوی قاچاق را گرفت. به هر حال ایرادی که به مناطق آزاد تجاری وارد است عدم شفافیت در این مناطق است به گونه‌ای که حتی یک سامانه هم برای ایجاد شفافیت در این مناطق وجود ندارد. معتقدم نگاهی که در مناطق آزاد تجاری با شفافیت مشکل دارد همان نگاهی است که با فساد موافق است و ریگی به کفش دارد.

 

اگر سری به مناطق آزاد تجاری از جمله منطقه آزاد تجاری چمخاله در استان گیلان بزنیم می‌بینیم که تنها دستاورد مناطق آزاد این بوده که با تقسیم بندی اراضی قیمت زمین در اطراف این مناطق سر به فلک کشیده و مردم هم فکر می‌کنند، چون زمین‌ها بالا رفته قطعا منطقه در حال پیشرفت است؛ البته با برنامه‌هایی هم که صدا و سیما در خصوص مناطق آزاد تولید کرده هر وقت اسم این مناطق برده می‌شود خیابان‌های تمیز و ماشین‌های لوکس کیش به ذهن انسان می‌آید و تنها دیدی هم که نسبت به مناطق آزاد وجود آورده اند همین است. اما سوال این است که مناطق آزاد برای عموم مردم که درد دارند جز اینکه آن‌ها را به یک ملت مصرف کننده تبدیل کرده چه کرده است؟

در مجموع حرف بنده این است که مناطق آزاد هیچ تاثیر مثبتی بر زندگی مردم نداشته اند با این وجود نه تنها باید جلوی افزایش بی رویه این مناطق گرفته شود بلکه باید جلوی فعالیت مناطق فعلی را هم گرفت؛ چرا که این مناطق برای نظام، مردم و مملکت هزینه ایجاد کرده اند و توجیهی هم نداشته اند با این وجود با هر دیدی هم که شده یا باید این مناطق تعطیل شوند و یا جلوی افزایش بی رویه آن‌ها گرفته شود.

 

خدابنده لو: در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی از پنج بسته حمایتی و تشویقی رونمایی شده که در این بسته‌ها دقیقا به تکالیف شورای عالی مناطق آزاد اشاره و مشخصا سه تکلیف عملی از جمله ارتقاء توان ملی، جذب، توسعه و تعمیق تکنولوژی و تجارت خارجی برای این مناطق تعیین شده است که با توجه به اهداف سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی جریان دانشجویی می‌تواند تحقق این تکالیف را مطالبه گری کند.

معتقدم برای کمک به مناطق مرزی و محروم باید یک فکر اساسی صورت بگیرد با این وجود پیشنهادی که در این رابطه مطرح است این است که دولت با حمایت از سرمایه گذاری‌های داخلی و خارجی به ایجاد اشتغال پایدار در این مناطق کمک کند. به هر حال ما هر چه هم فشار بیاوریم مناطق آزاد تجاری تعطیل نمی‌شوند، چون سیاست آقایان ایجاد و تاسیس این مناطق است پس در حال حاضر با توجه به رویکرد دولت ما نیز باید به دنبال رفع مشکلات مناطق آزاد باشیم و اگر دیدیم این مناطق انتفاعی دارند آن وقت می‌توان به دنبال افزایش آن‌ها رفت. بدون شک در مقابل افزایش تعداد مناطق آزاد تجاری مسئله مهمی که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که باید کارکرد کیفی این مناطق بهبود یابد.