صید ترال در سواحل استان سیستان و بلوچستان ماههاست که خبر ساز شده؛ حالا بسیاری از فعالین اجتماعی با نوشتن هشتگ «صید ترال را متوقف کنید» خواستار پایان این اقدام هستند.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو،حنانه جانمحمدی؛ * صید ترال را هر طور که بخوانی غمگین است. نه تنها جای جای طبیعت از این عمل ساخته دست بشر درد میکند، بلکه پای درد صیادان هم که بنشینی، تازه معنای شرمندگی از دست دادن منبع درآمد را خواهی فهمید. گسترش صید ترال در آبهای جنوبی ایران ابتدا از خوزستان آغاز شد. با ورود مردم و فعالین رسانه، ترال در این منطقه نتیجهای نگرفت؛ کشتیها بادبان هایشان را به سوی هرمزگان و بوشهر کشیدند و با ورود مجدد دوستاران طبیعت، ردپایشان در سواحل خلیج فارس کمرنگ شد. حالا، نوبت سواحل بلوچستان و دریای مکران رسیده است. مدت هاست که از جولان چراغ خاموش کشتیهای به واقع چینی، اما به ظاهر ایرانی میگذرد و حضور این کشتیها نه تنها محیط زیست، که معیشت مردم جنوب استان سیستان و بلوچستان را تحت تاثیر خود قرار داده است.
در هفته اخیر، هشتگ صید ترال را متوقف کنید، بازخورد زیادی داشت که بخش زیادی از آن مدیون فعالیت دانشجویان قرارگاه احمدی روشن سیستان و بلوچستان بود. با این حال برخی کج سلیقگیها سبب شد که ظرفیت عظیم رسانه ملی از صیانت آبهای جنوبی باز بماند. ناگفته نماند که این هشتگ دستمایه برخی از رسانههای ضد انقلاب هم شد و در سکوت رسانههای داخلی، توانسته پایگاه خبری خوب و جامعی برای ایرانیان در این خصوص باشد.
در سه ماهی که گذشت، بارها به سراغ سوژه صید ترال رفتیم. با بسیاری از مسئولین تماس گرفتیم و به غصههای صیادین محلی گوش دادیم. مسئولین که غالبا پاسخگو نبودند و صیادین حرفی جز صداقت تحویلمان ندادند. محمدجواد عمرانی، دبیر قرارگاه احمدی روشن سیستان و بلوچستان، با اینکه از اهالی بومی این خطه نیست، اما با رویکردی دغدغهمند، تلاش بزرگی برای ایجاد جریانی هدفمند به منظور پایان فعالیت کشتیهای ترال داشته است. عمرانی میگوید: وضع کنونی سیستان و بلوچستان نتیجه ناکارآمدی مدیریتی است. این استان به دلیل نبود زیربنای شغلی به بیکارترین استان کشور مبدل شده. این مسئله باعث شده تا بسیاری از جوانان به سوخت بری روی بیاورند. با این همه، ماجرای صید ترال هم کار و کاسبی ۲۰۰۰ صیاد بلوچ را کساد کرده است.
عمرانی میگوید: جریان دانشجویی از بدو شیوع ویروس کرونا ، مطالبه گری در این خصوص را آغاز کرده و با راه اندازی پیج اینستاگرامی به نشر اخبار این ماجرا میپردازد. در ابتدا به سراغ نمایندگان تازه وارد مجلس رفتیم و در قالب لایو اینستاگرامی در مورد صید ترال مناظره کردیم. همین اتفاق سبب دیده شدن پیج اینستاگرامی ما شد. بعد از دیده شدن صفحه مجازی مطالبه گر، از مخاطبین بلوچ خواستیم تا مشکلات صیادی خود را در قالب کلیپی برای ما ارسال کنند که با استقبال بالای مردم مواجه شد و حدود ۱۰۰ نفر از صیادین با ما همکاری کردند. تصمیم گرفتیم تا از نزدیک به سراغ صیادین برویم . بنابراین راهی چابهار شدیم و به صورت مستقیم پای درد دل مردم نشستیم.
با ورود جریان دانشجویی به چابهار، قوم بلوچ به کمک آنها آمده و سوژه را به دست گرفتند. در حال حاضر حدود ۹۰ کشتی صید ترال در دریای مکران در حال فعالیت اند. کشتیهایی که مزین به پرچم ایران است، اما با مشارکت چینیها در حال بهره برداری از دریای عمان است. این در حالی است که رئیس سازمان شیلات حضور چینیها را کتمان میکند، اما ظریف در گفتگوی تلویزیونی اقرار به اجاره دادن دریای مکران به چینیها میکند.
این فعال دانشجویی میگوید: چینیها با استفاده از کشتیهای ایرانی و سوخت ارزان قیمت دولتی، توانسته اند سود بالایی به جیب بزنند. نرخ هر لیتر سوخت برای این کشتیها ۳۰۰ تومان است که گویا این قیمت پایین، مزد نابودی محیط زیست و از بین بردن منبع درآمدی مردم است. جای تعجب است که کسی به این مسئله توجهی نمیکند، در حالی که سهم هر کشتی ۵۰ تا ۷۰ هزار لیتر میباشد. توجیه شیلات از حضور کشتیهای ترال صید فانوس ماهیان است که در حال حاضر ما امکانات بهره برداری از این گونه از آبزیان را نداریم و مجبور به استفاده از کشتیهای چینی هستیم.
اما وقتی به شواهد و کلیپهای ارسالی صیادین جنوب سیستان و بلوچستان نگاه میکنیم یا به حرف هایشان گوش میدهیم، متوجه میشویم که اتفاقا کشتیهای چینی سراغ ماهیهای گران قیمت میروند و به صید ماهیان میلیون تومانی مشغول هستند؛ قوانین را به راحتی زیر پا میگذارند و از فاصله ۱۲ مایلی عبور میکنند و حتی به ۵ مایلی ساحل نیز میرسند.
متاسفانه عدم هماهنگی سازمانها و نهادهای داخلی خود به این ماجرا دامن زده. در حالی که سخنگوی قوه قضائیه در ماه گذشته هرگونه فعالیت کشتیهای ترال در سواحل مکران را ممنوع اعلام کرد، سازمان شیلات با صدور مجوز به آنها اجازه فعالیت داده. عمرانی میگوید: بعد از نامهای که قرارگاه احمدی روشن سیستان و بلوچستان به رئیسی در خصوص جلوگیری از صید ترال ارسال کرد، اسماعیلی، سخنگوی قوه در نشست خبری ممنوعیت هرگونه صید آبزیان چه با مجوز و چه بی مجوز به شیوه ترال را اعلام کرد، اما هنوز شاهد جولان کشتیهای ترال هستیم.
با این حال سید پرویز محبی، معاون صید سازمان شیلات در نامهای به مدیرکل شیلات استان سیستان و بلوچستان، خواستار فعالیت مجدد کشتیهای ترال از ۱۷ شهریور ماه در سواحل دریای مکران به علت مشخص نبودن موضع مجلس و صدور هیچ گونه تصمیمی در این خصوص، شده است. درواقع با وجود اعلام ممنوعیت هرگونه صید ترال از سوی دستگاه قضا، سازمان شیلات با رویکردی جزیرهای به خواستههای خود جامه عمل میپوشاند.
برای پیگیری این مسئله با محبی تماس گرفتیم. محبی می گوید: اظهارات اسماعیلی در نشست خبری قوه قضائیه مربوط به صید ترال در خلیج فارس بود نه دریای عمان. هیچ گونه نامه ای از طرف دستگاه قضا مبنی بر ممنوعیت صید ترال در دریای مکران دریافت نکردیم و بدون سند مکتوب نمی توانیم کشتی های ترال را متوقف کنیم.
محبی ادامه می دهد: مادامی که دستوری از طرف بالا برای پایان دادن به این اقدام وجود نداشته باشد، پایان آن معنایی ندارد.
خبرگزاری داشجو در تلاش است تا در گزارش های بعدی به چرایی عدم صدور نامه به سازمان شیلات به منظور اتمام صید ترال در سواحل جنوبی کشور بپردازد.