گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، لیلا زمانی؛ میزان، رأی ملت است. جمله ای از حضرت امام خمینی (ره) که معمولا نزدیک انتخابات و حتی پای صندوق های رأی، زیاد به چشممان خورده است. اما این جمله چه مفهومی دارد؟ برگزاری انتخابات و معیار قرار دادن رأی مردم تا چه حد دموکراسی را در جامعه محقق میکند؟ در ابتدا نگاهی به مفهوم دموکراسی بیندازیم. مفهوم دموکراسی یکی از مباحثی است که پس از پیروزی انقلاب و تشکیل حکومت جمهوری اسلامی، در مقابل حاکمیت دینی مطرح شد و این اندیشه در تفکر دینی، بحث های زیادی را در میان محققان و متفکران برانگیخت.
بنیانگذار انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره)، بر این باور بودند که دموکراسی در برابر استبداد، دیکتاتوری و خود رأی بودن است و منافاتی با حکومت اسلامی ندارد. علاوه بر آن، در دموکراسی مطلوب حضرت امام (ره) غیر از حقوق فردی، بر حقوق اجتماعی نیز تأکید شد. اما این نکته حائز اهمیت است که دموکراسی مطلوب امام کاملا متفاوت با دموکراسی غربی است. ایشان معتقد بودند: «دموکراسی، غربی‌اش فاسد است و شرقی‌اش هم فاسد است. دموکراسی اسلامی صحیح است و ما بعدها اگر توفیق پیدا کنیم به شرق و غرب اثبات می‌کنیم که دموکراسی که ما داریم، این دموکراسی است.
نه آن که شما دارید و طرفدار سرمایه‌داران هستید و نه اینکه آنها دارند و طرفدار ابرقدرتها هستند و همه مردم را در اختناق عظیم گذاشتند.» در اندیشه سیاسی اسلام درست است که حاکمیت مطلق از آن خداست لکن انسان بر سرنوشت خود و جامعه اثر گذار است و کسی نمی‌تواند از او در این رابطه سلب حق کند یا به نحوی بالاجبار او را در خدمت گروه خاصی قرار دهد. دو بعدی بودن حاکمیت و تفکیک ناپذیری بُعد الهی از بُعد مردمی، عملا مصداق بارز و کاملی از پیوند انسان و جامعه با خداست؛ جامعه ای که هم خواست خدا در آن حضور دارد و هم اراده مردم.
حکومت ۴١ ساله ایران از همان ابتدا بر اساس اصول و ضوابط اسلام پایه گذاری شد و در تمام حوزه های مدنی، فرهنگی، نظامی، اقتصادی، سیاسی،... سعی بر عملکرد اسلامی داشته و دارد. حال اینکه در برخی حوزه ها، فاصله ای میان حقیقت و واقعیت افتاده، بحثی دیگر است. اما حقوق جمهوری اسلامی ایران، علاوه بر اینکه از فروغ تابناک اسلام مایه میگیرد، پذیرای فلسفه دموکراسی نیز هست. در یک جامعه دموکراتیک، با انتخابات، اشخاصی که حق رأی دارند می توانند به سیاست مداران مورد اعتماد خود رأی دهند تا آنان در تصمیم گیری های ملی یا منطقه ای، نمایندگان موکلان خود باشند. مسئله ای که در نظام جمهوری اسلامی، کاملا مورد پذیرش بوده و مطابق اصل ۶ قانون اساسی، امور کشور به اتکای آراء عمومی و از راه انتخابات اداره می‌شود.
انتخابات، عنصر جدایی ناپذیر جمهوریت یک حکومت است. درواقع، برگزاری انتخابات، مهمترین وسیله برای مردم جهت موثر بودن در نحوه اداره کشور است. لذا برای این که دموکراسی در کشـور کارآیی بالاتری داشته باشد، حضور و شرکت مردم در انتخابات بسیار مهم است. اغراق نیست اگر بگوییم، شرکت هرچه بیشتر مردم در انتخابات عمومی باعث تقویت دموکراسی در جامعه می شود. درست است که مردم عادی، شاید بینش لازم را در مسائل سیاسی و حقوقی نداشته باشند، لیکن هر ملتی اجمالا میداند که چه سیاستگذاری ها و راهبردهایی، مورد نیاز و ضروری برای مملکت است و بر همین اساس، رأی خود را به افراد تعیین میکند؛ که البته این مسئله، نافی ضرورت روشنگری و راهنمایی مردم برای انتخاب اصلح نیست.
در پایان، این نکته نیز بر همگان روشن است که دشمنان همیشه در تلاش بوده و هستند تا آنچه مطابق با معیارهای خودشان است را به عنوان مبانی دموکراسی معرفی کنند و هر آنچه در مغایرت با معیارهای آنان می باشد، به عنوان نافی دموکراسی قلمداد کنند. در طول تاریخ، بسیار بوده اند افراد و گروه هایی که از طرق مختلف، سعی در زیر سوال بردن جمهوریت نظام اسلامی ایران داشته اند و همواره با فرافکنی در موضوع انتخابات ایران، مردم سالاری دینی و دموکراسی اسلامی را که می تواند الگویی جهانی قرار گیرد، منکر میشوند و با دست و پا زدن در این باتلاق خودساخته، قصد کم رنگ نشان دادن حضور مردم ایران در انتخابات را دارند اما رأی ملت در تمام سالهای گذشته و آینده، مشت محکمی بر دهان یاوه گویان بوده و خواهد بود.
لیلا زمانی - دانشجوی حقوق و فعال سیاسی دانشگاه حکیم سبزواری
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.