پاییز هم مشکل خشک‌سالی‌های چهارمحال را حل نکرد / پیامد‌های ناگوار کم‌آبی بر اقتصاد استان

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، مهدیه حسینی نسب؛ استان چهارمحال و بختیاری با رشته‌کوه‌های برافراشته، چشمه‌سار‌های جوشان، رودخانه‌های خروشان و آب و هوایی سالم و چهارفصل در کشور شناخته می‌شود؛ اما چندی است که تغییر اقلیم و خشکسالی‌های متوالی حال و روز خوشی برای این استان باقی نگذاشته؛ به طوری که بخش بیشتر این استان درگیر خشکسالی است و سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ با کاهش ۴۰ درصدی بارش‌ها به پایان رسید.

خشکسالی‌های اخیر چهارمحال و بختیاری از سال ۸۶-۸۵ آغاز شده است پیامد‌های ناگواری بر منابع آب، محیط‌زیست و فعالیت‌های اقتصادی این استان برجا گذاشته است. چهارمحال و بختیاری سرچشمه رودخانه‌های زاینده‌رود، کارون و بخشی از دز است و افزایش یا کاهش بارش‌ها در این استان، استان‌های خوزستان، اصفهان و فلات مرکزی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.

برخی از کارشناسان بر این عقیده هستند که امیدی برای جبران تبعات خشکسالی و تقویت منابع موجود آب وجود ندارد و چنانچه اقدام موثری برای سازگاری با این شرایط به کار گرفته نشود وضعیت از این نیز ناگوارتر می‌شود.

تغییر اقلیم عامل اصلی کم آبی در استان

در این راستا، مهران چراغپور، مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری می‌گوید: عامل اصلی شکل‌گیری این وضعیت در استان تغییر اقلیم است به گونه‌ای که با تغییر بارش‌ها از برف به باران و گرمایش هوا، منابع آب پایدار استان به شدت کاهش یافته و جوابگوی نیاز فعلی نیست.

مهران چراغپور می‌افزاید: این موضوع از سال ۸۶ تاکنون در استان تداوم داشته آنچنان که سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ با کاهش حدود ۴۰ درصدی بارش‌ها در استان به پایان رسید که بر اساس آن این استان دومین استان کم‌بارش کشور اعلام شد.

وی معتقد است کاهش بارش‌ها بیشترین تاثیر خود را بر منابع آب زیرزمینی و افت شدید آبخوان‌ها برجا گذاشته است که می‌تواند به تشدید تنش آبی در استان منجر شود.

مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه ۹۶.۱ درصد مساحت استان درگیر خشکسالی است، در حال حاضر ۳.۹ درصد مساحت استان در حد نرمال، است، اما ۱۸.۷ درصد با خشکسالی خفیف، ۲۸ درصد با خشکسالی متوسط، ۲۲.۸ درصد با خشکسالی شدید و ۲۶.۷ درصد با خشکسالی بسیار شدید مواجه شده است.

چراغپور افزایش دما را از دیگر عوامل تغییر اقلیم میداند دما در سالی آبی که گذشت بین نیم تا ۲ درجه گرمتر شد، اگر چه در پاییز چهار دهم درجه کاهش داشت، اما در زمستان ۱.۷ درصد افزایش، بهار ۲.۷ درصد افزایش و در تابستان ۱.۱ درجه نسبت به دوره مشابه میانگین بلندمدت با افزایش روبرو شد.

تغییر بارش‌ها از برف به باران از یک سو و گرمایش هوا سبب شد تا نه تنها بارش برف قابل توجهی در استان شکل نگیرد بلکه همان میزان اندک نیز به سرعت آب شود و نتواند سفره‌های آب زیرزمینی را تغذیه کند.

برهمین اساس می‌توان گفت خشکسالی و تغییر اقلیم در این استان بیش از هرچیز منابع آب زیرزمینی این استان را تحت تاثیر خود داده که نشانه آن بحرانی شدن هر ۱۰ دشت اصلی استان، خشکیدگی و کاهش شدید آبدهی چشمه‌ها و در نهایت افت سفره‌های زیرزمینی و فرونشست زمین در دشت‌های استان است.

احتمال خشکسالی چشمه کوهرنگ

فرشاد متقی، رئیس روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری مورد خشکسالی، کاهش بارش‌ها و تغییرات اقلیمی را از مهم‌ترین عوامل افت آب‌دهی چشمه کوهرنگ یاد کرد و می‌گوید: کارشناسان شرکت آب منطقه‌ای با مطالعاتی که درباره منابع زیرزمینی این چشمه انجام داده‌اند، اعلام کرده‌اند اگر تا ۲ماه آینده بارش چشمگیری در استان نداشته باشیم، چشمه کوهرنگ کاملا خشک خواهد شد. در این صورت شرکت آب و فاضلاب برای تامین آب آشامیدنی مردم منطقه با مشکل جدی روبه‌رو خواهد شد.

رئیس روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه آن بخش از آبی که از مخزن سرریز می‌شده و به پایین‌دست می‌رفته دیگر موجود نیست و به بیان صریح‌تر اینکه جریان آب چشمه کوهرنگ قطع شده و آبشار مصنوعی‌ای که آب چشمه کوهرنگ از آن جاری می‌شد نیز مدتی است که خشک شده.

کم آبی چشمه کوهرنگ بی سابقه است

احمدرضا محمدی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری کاهش شدید آب‌دهی چشمه کوهرنگ در فصل پاییز نخستین باری است که رخ داده و تاکنون بی‌سابقه بوده از همین رو نگران‌کننده است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه تامین آب آشامیدنی در استان با کسری ۱۳میلیون مترمکعبی روبه‌روست، می‌گوید: نیاز آبی استان بیش از ۹۰میلیون مترمکعب است که بر اساس ظرفیت‌های موجود ۷۸میلیون مترمکعب آب استحصال می‌شود. همه تلاش‌ها این است که مردم با بی‌آبی و قطعی آب روبه رو نشوند، ولی با این توصیف مهم‌ترین راهکار صرفه‌جویی از سوی مردم است.

خشکسالی پدیده‌ای نوظهور نیست و از بیش از یک دهه گذشته کشور درگیر این بلای طبیعی شده است، چهارمحال و بختیاری در روزگارانی نزدیک به ۱۰ درصد آب موردنیاز کشور را تامین می‌کرد، اما اکنون به دلیل خشکسالی با کمبود شدید آب در حوزه‌های مختلف به‌ویژه شرب مواجه شده است.