گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- مهران شفاعتی؛ شواهد نشان میدهد در بسیاری از نقاط تهران و چندین استان از جمله گیلان، خراسان رضوی و... عرضه روغن خوراکی به ویژه روغن سرخکردنی در یک هفته گذشته متوقف شده و در برخی فروشگاهها نیز قیمت روغن روی کالا مخدوش شده و بعد به فروش رسانده میشود!
به عقیده بسیاری از کارشناسان علاوه بر تاثیر تحولات جهانی و بحران جنگ روسیه و اوکراین، ضعف در مدیریت و احتکار سودجویان از عوامل اصلی کمبود یا گرانی احتمالی در روزهای آتی خواهد بود. این درحالی است که امیر دلداری؛ مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف خراسان رضوی معتقد است که منشا کمبود روغن در بازار از بخش تولید است و کارخانهها و شرکتهای توزیع به صورت قطره چکانی روغن خوراکی را به صنوف اختصاص میدهند.
هرچند که مسأله جنگ روسیه و اکراین باعث کاهش تولید جهانی و افزایش قیمت روغن خام در سراسر دنیا شده است، لزوم تمرکز بر افزایش تولید دانههای روغنی در داخل کشور باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. مسعود اسدی پرور؛ مدیر جهادکشاورزی رشت نیز با بیان اینکه کمبود روغن مشکل سراسری است، ادامه داد: باید از این پس با افزایش تولید محصولات کشاورزی نظیر کلزا و سویا نیاز به واردات تامین اولیه را کاهش دهیم تا در چنین مواردی دچار چالش نشویم.
در این بین نیز بسیاری معتقدند که برخی تولیدکنندگان و دلالان، به احتکار روغن پرداخته اند تا قیمت این محصول افزایش یابد، زیرا تولید روغن با این قیمتها برایشان صرفه اقتصادی ندارد. درحالی که خبرگزاری دانشجو پیگیر راهکار و زمان حل کمبود این نیاز اساسی مردم از وزارت جهاد کشاورزی شد، اما متأسفانه مسئولین این وزارتخانه پاسخی به این موضوع ندادند!
ابوالحسن خلیلی؛ دبیر انجمن صنایع روغن ایران با اشاره به مشکلات پیرامون کمبود روغن در کشور به خبرنگار اقتصادی دانشجو گفت: مجلس در قانون بودجه ۱۴۰۱، دولت را مکلف کرده است که کالاهای اساسی را به قیمت شهریورماه ۱۴۰۰ بدهند. دومین مسأله این است که روغن خام وارداتی است و روند قیمت جهانی آن افزایشی بوده و جنگ اوکراین و روسیه نیز باعث افزایش ۶۰ درصدی قیمت آن شده است.
افزایش ۱۶۷ درصدی هزینههای انرژی
وی ادامه داد: سومین مسأله این است که دولت کماکان ارز ترجیحی میدهد و با همان ارز ترجیحی و با قیمتهای امروز، مصوب قیمت روغن خام حدود ۹ هزار تومان است و در نهایت ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان تمام میشود. مسأله بعدی این است که دولت هزینههای انرژی را در بهمن ماه ۱۶۷ درصد افزایش داد و هزینههای کارگری ۵۷ درصد، تورم ماهانه ۳۴.۲ درصد و تعمیرات ماشین آلات و خدمات افزایش پیدا کرد و همچنین کرایه حمل ۳۵ درصد افزایش یافت که همه اینها باعث گران شدن تولید روغن نباتی شده است.
هنوز دولت راهکاری پیدا نکرده است!
خلیلی اظهار کرد: از یک طرف دولت به صورت دستوری گفته تا قیمت روغن نباتی تا پایان ماه مبارک رمضان، نباید افزایش پیدا کند و از طرف دیگر هم مولفههای تولید گران شده است. هنوز دولت راهکاری را پیدا نکرده است تا بتواند حمایت از مصرف کننده را با عدم افزایش قیمت داشته باشد و هم حمایت از تولیدکننده را با جبران افزایش هزینههای تولید.
کارخانهها منتظر تصمیم دولتند
دبیر انجمن صنایع روغن ایران مطرح کرد: قائدتا در این شرایط، دولت باید تأمین و تولید روغن نباتی را به عهده بگیرد و هم روغن خام را تأمین کند و هم مابه التفاوت قیمت تمام شده را پرداخت کند. دولت به دنبال یک چهارچوبی است که بتواند این سه ضلع را انجام دهد؛ ضلع اول تأمین روغن خام، ضلع دوم پوشش هزینههای تولید تولیدکنندهها و ضلع سوم عدم افزایش قیمت برای مصرف کنندهها پارادوکسی شده که به دست آوردن راه حل برایش مشکل است و دولت درحال بررسی است و کارخانه جات هم طبیعتاً منتظر تصمیم گیری دولت هستند.
دولت بخش خصوصی را از معادلات تأمین روغن خام خارج میکند!
وی در پایان سخنان خود با اشاره به اینکه درحال حاضر ذخایر روغن خام خوب است و خریدهای خارجی دولت هم به خوبی صورت میگیرد، افزود:، اما این مدل که دولت عمل میکند، باعث میشود تا بخش خصوصی از معادلات تأمین روغن خام خارج شود و دولت همه مسئولیت را خودش میپذیرد و باید منتظر باشیم تا ستاد تنظیم بازار چه نسخهای را برای ادامه روند تامین، تولید و توزیع روغن نباتی در نظر میگیرد. براساس مصوبه مجلس، قیمتها نباید افزایش یابد و در سطح قیمت شهریور ۱۴۰۰ باشد، بنابراین این موضوع، مسألهای است که بین مجلس و دولت باید حل شود.