نگین فیروزه‌ای ارومیه در یک قدمی خشکسالی / ضرورت برنامه‌ریزی برای احیای دریاچه

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، مهدیه حسینی نسب؛ دریاچه ارومیه یکی از بزرگترین دریاچه‌های ایران است، که در استان آذربایجان غربی قرار دارد و در گذشته با نام‌های زیادی از جمله شور دریا، دریا شاهی و دریاچه رضائیه نامیده می‌شد. دریاچه ارومیه از دهه ۸۰ به بعد به دلایل مختلف تغییرات اقلیمی، زیست محیطی و انسانی روبه خشکی رفت. این دریاچه به دلیل وجود نمک بسیار زیاد پس از خشک شدن تبدیل به یکی از معضلات مردم منطقه شده است.

در اطراف دریاچه ارومیه مناطق زیبایی وجود داشت که متاسفانه خشک شدن دریاچه این مناطق را هم با مشکل مواجه کرده، برای مثال دو جزیره اشک و کبودان هم به‌شدت تحت‌تاثیر خشک‌شدن دریاچه ارومیه قرار گرفته است. خشک شدن دریاچه ارومیه علاوه بر اینکه باعث از بین رفتن گونه‌های حیات وحش می‌شود احتمال به وجود آمدن گرد و غبار را در منطقه شدت می‌بخشید.

با خشک شدن دریاچه‌ ارومیه حدود ۷ برابر مساحت تهران تبدیل به بیابان همچنین شوره‌زار خواهد شد و این یعنی ۶۰۰ کیلومتری طوفان نمکی که معادل ۱۴ میلیون انسان در خطر بیماری‌های پوستی، سرطان و آسم قرار می‌گیرند.

اطلاع رسانی دقیق درخصوص وضعیت دریاچه ارومیه حق طبیعی مردم است

در این راستا، محمدصادق معتمدیان، استاندار آذربایجان‌غربی در جلسه هماهنگی احیای دریاچه ارومیه با اشاره به اینکه پیگیر تحقق پروژه‌های نجات این دریاچه به عنوان یک مطالبه ملی است، می‌گوید: بازنگری در سیاست‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه ضروری است و وزارت جهاد کشاورزی با همراهی مردم، مجری سیاست‌های نرم افزاری دولت سیزدهم برای احیای دریاچه ارومیه بوده و باید برنامه‌های آموزشی، ترویجی و اقناع سازی بخصوص در روستا‌ها در دستور کار قرار گیرد.

معتمدیان با اشاره به اعتبارات تخصیصی در سفر اخیر ریاست جمهوری به استان جهت احیای دریاچه ارومیه، یادآور شد: با پیگیری مستمر و جذب اعتبارات تخصیصی، ضمن تکمیل سیاست‌های سخت افزاری، چون اتمام کانال کانی سیب، پیشبرد سیاست‌های نرم افزاری احیای دریاچه ارومیه نیز تسریع می‌شود.

استاندار آذربایجان‌غربی با اشاره به پیگیری‌های مستمر آیت الله رئیسی رئیس جمهور بر روند اجرای پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه بیان می‌کند: در سفر اخیر رییس جمهور به آذربایجان‌غربی، وی از دریاچه ارومیه بازدید و پیگیر آخرین وضعیت اجرای پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه شده و دستورات لازم را برای تسریع در روند اجرا و پرداخت اعتبارات مود نیاز برای ادامه اجرای این طرح‌ها صادر کردند.

وی همچنین با تاکید بر عملیاتی و اجرایی کردن مدیریت منابع آبی در منطقه برای احیای دریاچه ارومیه، می‌افزاید: اولویت دولت سیزدهم تامین معیشت مردم بوده و احیای دریاچه ارومیه با اجرای سیاست‌های کارشناسی شده، باید به گونه‌ای مدیریت شود که به معیشت مردم منطقه و بخصوص کشاورزان آسیبی وارد نشود.

وی در ادامه، احیای دریاچه ارومیه را مطالبه بحق مردم معرفی کرده و می‌گوید: اطلاع رسانی دقیق و شفاف درخصوص وضعیت دریاچه ارومیه و روند پیشرفت پروژه‌های احیای آن از طریق مراجع رسمی، حق طبیعی جامعه بوده و با اعتمادسازی و همراهی مردم بخصوص روستاییان، می‌توان مسیر احیای دریاچه را هموار کرد.

استاندار آذربایجان‌غربی همچنین با اشاره به هجمه اخیر و انتشار اطلاعات نادرست درخصوص احیای دریاچه ارومیه، تصریح کرد: ضدانقلاب و دشمن به دنبال نجات دریاچه ارومیه نبوده و به دنبال بحران سازی و به حاشیه راندن اصل موضوع احیای دریاچه است؛ اما بی شک سرنوشت این دریاچه و منطقه، وابسته به همت مسئولان و نمایندگان و همراهی مردم بوده و دلسوزان واقعی هرگز به بدخواهان اجازه توطئه و شیطنت نخواهند داد.

جلوگیری از کاهش سطح دریاچه

جواد رحمتی، معاون امور عمرانی استانداری آذربایجان شرقی جواد رحمتی در نشست بررسی آخرین وضعیت دریاچه ارومیه می‌گوید: کار‌های سخت افزاری از جمله انتقال آب از سد کانی سیب و طرح‌های کنترل سیلاب و انتقال فاضلاب شهر تبریز در جلوگیری از خشک شدن دریاچه ارومیه مؤثر خواهد شد.

به گفته رحمت در کنار طرح‌های عمرانی باید کار‌های نرم افزاری و فرهنگی و همچنین تغییر الگوی کشت و استفاده از مشارکت جوامع محلی مورد توجه جدی قرار گیرد تا در آینده با کاهش سطح دریاچه از ایجاد ریز گرد‌ها و فجایع زیست محیطی جلوگیری کرد.

در این نشست مدیران و کارشناسان بخش آب، کشاورزی و محیط زیست و هواشناسی به بیان گزارشی از اقدامات صورت گرفته برای کمک به احیای دریاچه ارومیه ارائه شد و حجم بارندگی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بیش از ۲۶۸ میلی مترمکعب بر آورد شده که نسبت به دراز مدت کاهش ۴۷ درصدی و نسبت به سال گذشته افزایش ۲۶ درصدی دارد.

دریاچه ارومیه به عنوان یکی از پنج دریاچه شور بزرگ جهان، به دلیل خشکسالی‌های مداوم، استفاده بی رویه از منابع آبی زیرزمینی و ساخت بی رویه سد در حوضه آبریز آن، از دهه ۱۳۸۰ شمسی با مشکل خشکی مواجه است. با توجه به وضعیت بارندگی‌های کشور پیش بینی می‌شود که در صورت ادامه روند فعلی بخش جنوبی دریاچه ارومیه تا پایان تابستان امسال به طور کامل خشک شود.

در دولت قبلی ستادی برای احیای دریاچه ارومیه تشکیل شد که گفته می‌شود ۱۵ هزار میلیارد تومان اعتبار گرفته؛ اما اقدام کافی برای نجات دریاچه انجام نداده است؛ نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ۱۸۱ رأی مثبت با تحقیق و تفحص از ستاد احیای دریاچه ارومیه موافقت کردند.