پیوند اتاق‌های فکر و معاونت‌های وزارت علوم اثربخشی وزارت علوم را بیشتر می‌کند

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، علی خیرالدین، معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم در دومین نشست کمیته راهبری اتاق‌های فکر که با حضور وزیر علوم، روسا و دبیران اتاق‌های فکر برگزار شد گفت: در حال حاضر حدود ۹ ماه از تشکیل اتاق‌های فکر می‌گذرد. سال گذشته گزارشی مدون از نخستین جلسه این نشست چاپ شد و اکنون نیز به دنبال تدوین دومین مجلد عملکرد اتاق‌های فکر هستیم.

خیرالدین گفت: ما در این مدت اتاق‌های فکر را به مسوولان و معاونان وزیر علوم و همچنین مسوولان مراکز مختلف متصل کرده ایم تا جلساتی هدفمند داشته باشیم. همچنین در نظر داریم با همفکری و هم اندیشی اتاق‌های فکر، با معاونت‌های مختلف ارتباط ایجاد کنیم.

وی تاکید کرد: باید اختیارات بیشتری به روسای اتاق‌های فکر بدهیم و مدیریت اتاق و مسائل اجرایی تماما در اختیار روسا باشد و ما پیگیر حفظ پویایی و فعالیت مستمر اتاق‌های فکر باشیم.

پیگیر تشکیل اتاق فکر تخصصی در دانشگاه‌ها هستیم

در ادامه این نشست، امید رضایی فر، نماینده وزیر علوم در اتاق‌های فکر و سامانه نان یکی از راهبرد‌های مهم معاونت فناوری و نوآوری وزارت عتف را ماموریت گرایی و هدایت ظرفیت‌های فناورانه جهت رفع نیاز‌ها و مسائل کلان کشور عنوان کرد و گفت: ما برای تحقق این ماموریت سعی کرده ایم بحث مدیریت اتاق‌های فکر، سامانه نظام ایده‌ها و نیاز‌ها (نان) را پیگیری کنیم.

" وی اهداف اتاق فکر را " ارائه راهکاری عملیاتی برای حل مسائل شناسایی شده"، " مساله شناسی چگونگی نیل به اهداف کوتاه، میان و بلند مدت"، " توسعه فرهنگ مشارکت و تربیت نخبگان و صاحبنظران"، " پشتیبانی فکری و مشاوره‌ای سیاستگذاران و تصمیم گیری"، " رصد فعالیت علمی دنیا به همراه نیاز سنجی و نیاز آفرینی در حوزه عتف" و همچنین" درک و تحلیل روشمند و به هنگام چالش‌های محیطی حوزه علم، پژوهش و فناوری فراروی وزارت و ارائه راهکار‌های موثر" اعلام کرد

رضایی فر اظهارداشت: ماموریت اصلی اتاق‌های فکر، افزایش کیفیت و اثر بخشی تصمیم‌ها و سیاست‌های اتخاذ شده، بهره گیری از نتایج مطالعات آینده نگرانه، ایده ها، راهکار‌های عرضه شده توسط خبرگان و صاحبنظران، ایجاد گفتمان سازی و تعامل با ذی نفعان کلیدی و همچنین نهاد تصمیم سازبرای حاکمیت است.

وی خاطرنشان کرد: ما در طرح توسعه اتاق‌های فکر بحث ایجاد اتاق فکر تخصصی در دانشگاه‌ها و دفتر نهاد مقام معظم رهبری دانشگاه‌ها را دنبال می‌کنیم. همچنین در معاونت فناوری گرنت نوآوری را بر مبنای ایده‌ها و مصوبات سامانه نان، تعریف کرده ایم تا پیشنهادات افراد این حوزه در اتاق‌های فکر مطرح و مورد تشویق و حمایت قرار بگیرد.

وی تصریح کرد: اکنون مجموعه اتاق‌های فکر در سامانه نان از دو بخش ایده و نیاز تشکیل شده است. سامانه نان یک سکوی جنرال و عمومی است برای اینکه ساختار مورد نظرمان را بتوانیم در هم رسانی و موضوعات تعاملی به یک مجموعه اجرایی منتهی کنیم. در مقابل بخش نیاز، بخش تقاضا را نیز مطرح کرده ایم. اگر به مجموعه‌های دیگر مانند مرکز هم اندیشی یا سایر اندیشکده‌ها نیز مجوز دهیم، می‌توانیم در مجموعه سامانه نان سمت تقاضا را نیز داشته باشیم.

نقطه نظرات روسا و دبیران اتاق‌های فکر

سید مجید مطهری نژاد، رئیس اتاق فکر اجتماعی و فرهنگی در این نشست گفت: باید اتاق فکر در نظام معاونت فرهنگی و اجتماعی جایگاه عملکردی داشته باشد. اتاق‌های فکر باید به معاونت‌ها متصل شوند. قطعا با چنین رویکردی شاهد رخ دادن اتفاق‌های جدی تری خواهیم شد. اتاق فکر فرهنگی و اجتماعی نیز باید به معاونت فرهنگی متصل شود. همچنین ما نیاز به کارشناسان خبره در این حوزه داریم. کارشناسانی که مساله‌های جدی را مطرح کنند. اتاق فکر اجتماعی و فرهنگی نیاز به تدبیر جدی‌تر برای ماندگاری و اثربخشی دارد.

نجف لک زایی، رئیس اتاق فکر تحول علوم انسانی نیز در این نشست گفت: وضعیت حمکرانی علمی در ایران پراکنده و مغشوش است. اکنون در عرصه علوم انسانی چرخه حکمرانی علمی نداریم. وزارت علوم باید بحث علوم انسانی را مورد توجه قرار دهد و تصمیم گیری‌های این حوزه را به متخصصان این رشته واگذار کند. اکنون تصمیم گیری‌های این حوزه توسط اساتید علوم انسانی صورت نمی‌گیرد. همچنین وزارت علوم باید برای بخش‌های فرا وزارتخانه‌ای اقداماتی انجام دهد. چه بسا اگر وزارتخانه در این زمینه کار جدی انجام ندهد، از ایفای نقش در حوزه علوم انسانی کنار گذاشته شود.

ناصر باقری مقدم، رئیس اتاق فکر سیاستگذاری فناوری نیز در این نشست گفت: برخی از اتاق‌های فکر نیاز به مشورت، آینده نگری، تامین مالی، برنامه، بررسی کلان مسائل و برخی دیگر نیز نیاز به جریان سازی، هم فکر سازی و نقشه راه دارند. اکنون اتاق‌های فکر وزارت علوم نیاز به هسته‌های اندیشه ورز با کارکرد‌های مختلف دارند. همچنین باید دبیرخانه‌ها را به اندیشکده‌ها و مراکز تحقیقاتی متصل کنیم. به عنوان مثال در حوزه سیاستگذاری فناوری می‌توانیم دبیرخانه این اتاق فکر را به اندیشکده حکمرانی شریف یا مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور بدهیم تا کارشناسان تولید محتوا کنند و از طریق دبیرخانه، خروجی آن به وزارت علوم برسد.

محمد علی نوده، رئیس اتاق فکر ایثارگران نیز در این نشست گفت: اکنون ذی نفعان این اتاق فکر را سه گروه ایثارگران، اعضای هیات علمی و کارکنان و دانشجویان تشکیل می‌دهند. اقدام مهم مورد نظر ما ایجاد واحد اجرایی در وزارت علوم برای پیگیری مسائل مرتبط با این حوزه است.

مصطفی تقوی، رئیس اتاق سیاستگذاری علم نیز در این نشست گفت: خروجی‌های اتاق‌های فکر حتما باید این باشد که ۳ تا ۴ مساله از وزارت عتف را برطرف کنند. ما باید مفهوم اتاق فکر خودمان را پیش ببریم، اما در کنارش از تجربه‌های جهانی نیز استفاده کنیم.

رضا عامری، دبیر اتاق فکر آموزش هدفمند نیز در این نشست گفت: مطالعات نشان داده اند که تناسبی بین نیاز‌های جامعه و سیاست‌های پذیرش دانشجو وجود ندارد. ما اکنون در این زمینه راهبرد‌هایی ارائه داده ایم و ۵۸۰۰ چالش در حوزه‌های گوناگون مرتبط با آموزش استخراج کرده ایم که اکنون به ۱۶۳ چالش به اختصار پرداخته ایم، زیرا تحصیل چهار و نیم میلیون دانشجو در کشور از اهمیت زیادی برخوردار است. از جمله اهداف ما در این اتاق فکر تربیت نیرو‌های متخصص، پژوهشگر ماهر، خلاق و کارآفرین است. در بحث راهبردی نیز بحث استعدادیابی اساتید و دانشمندان را پیگیری می‌کنیم. تحقق این اهداف تنها با ارائه بخش نامه و دستورالعمل از سوی وزیر و معاون ایشان امکان پذیر است.

غلامعلی منتظر، دبیر اتاق فکر ارزیابی برنامه‌ها و اسناد فرادستی نیز در این نشست گفت: اکنون آمار خوبی از عملکرد این اتاق‌های فکر داریم، اما بحث مهم اثربخشی آنهاست؛ و موضوع مهم نیز شناخت مسئله و داشتن رویکرد حل مسئله است.

میثم یاری، دبیر اتاق فکر جوانان و نخبگان نیز در این نشست گفت: ما در این اتاق فکر به روی نظرات اساتید جوان و جامعه نخبگان تمرکز کرده ایم. اکنون سند راهبردی کشور را نیز در امور راهبردی مورد بررسی قرار داده ایم. در بحث موضوع دانشمند پروری نیز پیشنهاد‌هایی ارائه داده ایم و ابعاد مختلف مهاجرت نخبگان را بررسی کرده ایم.

همچنین نظرات اعضا به منظور ارائه راهکاری مناسب برای استفاده بهینه از نخبگان علمی با تاکید بر مهاجرت معکوس را جویا شده ایم. ذیل این اتاق فکر نیز دو کمیته" تدوین برنامه هفتم توسعه" و " تدوین منشور نخبگی" را تشکیل داده ایم. اکنون نیز دو طرح" امریه پسا ا" و " سامانه درگاه آشنایی با نخبگان یا سربازی دانا" را پیگیری می‌کنیم.

فروزان صباحی، دبیراتاق فکر خیرین ومسوولیت اجتماعی دانشگاهیان نیز در این نشست گفت: "تهیه و تدوین نقشه راه اتاق فکر"، "تدوین برنامه راهبردی ستاد خیرین وزارت علوم"، " بررسی احکام مالیاتی مرتبط با خیرین و خیریه ها"، " تدوین راهکار‌های پیشنهادی به نظام‌های مالیاتی به منطور معافیت مالیاتی بنیاد‌های دانشگاهی"، "بررسی چگونگی دوره‌های آموزش افزایش و توانمند سازی بنیاد‌های حامیان دانشگاه"، برگزاری نخستین دوره ام MBA خیریه‌ها با همکاری دانشگاه تهران و خیرین"، "تجلیل از خیرین آموزش‌های عالی کشور در مشهد" و" معرفی ظرفیت‌های نوآورانه حوزه‌های مرتبط با مشارکت مردمی و خیریه ها" از جمله مباحثی است که اکنون در این اتاق فکر دنبال می‌شود.