به گزارش گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو» هر ساله سیما در ایام ماه مبارک رمضان برنامههای ویژهای را روی آنتن میفرستد در میان این تولیدها، سریالهای مناسبتی جایگاه ویژهای دارد، زیرا مخاطبان سیما در این بازه زمانی، بیشر از هر زمانی دیگر وقت استراحت خود را صرف تماشای تلویزیون میکنند، حتی میتوان گفت کسانی که کمتر تلویزیون نگاه میکنند در ایام ماه مبارک پای تلویزیون مینشینند.
تولیداتی که روی آنتن میروند معمولاً از کیفیت یکسانی بهره نمیبرند حتی میتوان گفت که اکثر آنها از کیفیت لازم بی بهره هستند، چون اکثر این تولیدات با تعجیل ساخته شدهاند در میان آثاری که از آنها میتوان به عنوان کارهای خوب سیما در ماه رمضان نام برد به 2 نمونه اشاره میکنیم.
اولین کار سریال «صاحبدلان» بوده این مجموعه را محمد حسین لطیفی کارگردانی کرد و در آن بازیگران خوبی نقش آفرینی کردهاند. در کار نمایشی مذکور سعی شد در پس یک داستان خانوادگی، بسیاری از معضلات خانوادهها و جامعه بازگو گردد. نکته جالب توجه اینجاست سریال نشان میدهد بسیاری از این مشکلات بابت بداخلاقی و کم ایمانی به وجود آمده. در صاحبدلان استفاده از مناسک مذهبی به طرز خوبی استفاده شد چون در این کار نمیدیدیم صحنههای مورد نظر بدون جهت در فیلمنامه جا داده شده باشد.
سریال بعدی که در این گزارش به آن اشاره می کنیم «اغما» است. این کار را سیروس مقدم جلوی دوربین برد و باید گفت: بهترین اثری که در حوزه آثار ماورا طبیعی در چند سال اخیر تولید شد، سریال «اغما» بود.
در اغما میدیدیم برای اولین بار شیطان در قالبهای همیشگی ترسیم نشده، بلکه به شکل فردی مذهبی وارد داستان شد. این اتفاق باعث گردید تا بر جذابیت کار افزوده شود، در کنار این امتیاز، بازیگرانی خوب هم ایفای نقش کردند.
البته قبل از «اغما»، سریال «او یک فرشته بود» نیز ساخته و پخش شده بود که به موضوع شیطان میپرداخت، اما به هیچ وجه آن کار را نمیتوان به لحاظ کیفی با «اغما» مقایسه کرد، بعد از اغما هم کارهایی دیگر چون «ملکوت» ساخته شد که تلاش کرد تا به این موضوع بپردازند اما نتوانستند مانند اغما ظاهر شوند.
از مباحث دیگر، سریالهای طنز ماه رمضان است که معمولاً بعد از افطار روی آنتن میروند. تنها ویژگی این آثار سرگرمی است که البته با استقبال تماشاگران نیز مواجه میشوند.
*نقطه نظرات چند سینماگر
در این گزارش از نظر چند تن از سینما گران هم بهره میبریم تا ارزیابی درستی از بحث مورد نظر داشته باشیم.
حمید بهمنی کارگردان سینمای دفاع مقدس با بیان اینکه سریالهای ماه رمضان برای سازندگانش تبعات مثبت به همراه دارد، اظهار کرد: سریالهای که در ایام ماه مبارک روی آنتن میرود مخاطبان بسیاری دارد. همین عامل باعث میشود این کارها تاثیر گذاری بیشتری داشته باشند. در ضمن عوامل این مجموعهها به ویژه بازیگران هم به واسطه این تولیدها مورد توجه قرار میگیرند.
وی افزود: متاسفانه فیلمسازان این حوزه به دلایل مختلف نمیتواند در ساخت کارهای مورد نظر، تمام انرژی خود را صرف کنند چون تعجیل در ساخت مانع این میشود که کاری خوب در این زمینه ساخته شود.
کارگردان فیلم «آن مرد آمد» گفت: به نظر من برای سریالهای ماه رمضان باید وقت و انرژی کافی گذاشت. برای همین به بهانه کاهش هزینهها نباید سریال ماه رمضان را با بودجه کم و یا با عجله جلوی دوربین برد، البته این تذکرات را بارها دادهایم اما ترتیب اثر داده نشده است.
*قصه های تکراری آفت است
جواد اردکانی کارگردان سینما هم در این زمینه معتقد است: برای تولید سریال های دینی آنچه بیش از همه نیاز است ایمان و باور به کار میباشد، برای همین تا سازندگان این تولیدات به داستان و پیام فیلم اعتقاد نداشته باشند، کار از کیفیت لازم بی بهره خواهد ماند. این خواسته متاسفانه در سریالهای مناسبتی سیما کمتر مشاهده میشود.
وی ادامه داد: مطلب دیگر تکراری بودن قصه های سریالهای ماه مبارک رمضان است که در آثار متعددی دیده می شود، چون آسیب رایج مذکور این است که اگر در سیما کاری موفق تولید شود، به تبع آن سریال های مشابه دیگری با همان داستان ساخته میشود.
کارگردان«شور شیرین» تاکید کرد: تولیدات تکراری تنها هدر رفتن سرمایه نیست، بلکه این تولیدها سبب میشود سوژههای مورد نظر بعد از مدتی به بایگانی سپرده شود. این اتفاق برای سریال های ماورائی تلویزیون روی داد و ما دیدیم بعد از مدتی این دست تولیدات در سیما جایی نداشت.
رضا توکلی بازیگر سریالهای ماه رمضان هم در این گفتوگو به موضوعاتی اشاره کرد و با بیان اینکه فیلمنامهها در سریالهای مناسبتی به سمت تکرار سوق پیدا کردهاند، می گوید: سریال «او یک فرشته است» اولین کاری بود که با محوریت داستانیهای ماورایی در ایام ماه مبارک ساخته شد، اما پس از آن شاهد بودیم که در سالهای بعد کارهای متعددی با این محوریت جلوی دوربین رفتند هر یک تنها قصد تکرار موضوع را داشتند. برای همین بعد از مدتی تماشاگر از این دست تولیدات خسته شده و در مقابل آن گارد گرفت. در این میان سریال «اغما» را باید استثنا دانست که انصافا کاری بسیار خوب و جذاب بود.
وی اضافه می کند: برای اینکه بتوانیم سریالهایی خوب در حوزه آثار دینی داشته باشیم، گام اول را باید در حوزه فیلمنامهنویسی برداریم؛ یعنی مرکزی را راهاندازی کنیم که فیلمنامهنویسان خبره و خوش فکر در این مرکز جمع شوند تا با صبر و سرمایه لازم، متونی قوی در آنجا شکل گیرد. بعد از این کار است که میتوان انتظار داشت کارهای خوبی ساخته شود، البته همانگونه که گفتم، این امر نیازمند سرمایه گذاری کافی است که تحقق آن تنها از عهده مسئولان سیما بر میآید.
مطلب پایانی در این گزارش این است که سریال های ماه رمضان بهترین فرصت برای بیان ارزشها و سبک زندگی است که ما تا حدودی از آن دور شدهایم، اما تا زمانی که نخواهیم به درستی از این فرصت استفاده کنیم، تمام حرفهای مطرح شده بینتیجه خواهند بود.